زمان و مطالعات، فرآیند فرآوری را مشخص میکند
دنیای معدن -: تنها معدن نیکل کشور در فارس درحالی بر اساس آمار بهدست آمده دارای ذخیرهای حدود ۴۳میلیون تن کانسنگ نیکل و آهن است که باعث شده بیش از ۲درصد این کانی استراتژیک در اختیار ایران قرار داده شود.
معدنی که عیار نیکل آن بین ۰/۴ تا ۰/۷درصد متغیر است و موجب شده احداث و بهرهبرداری از واحدهای نیمهصنعتی و صنعتی فرآوری آن دارای توجیه اقتصادی شود. استان فارس در اواخر دهه ۸۰ به وسیله یکی از استادان زمینشناسی محدودهای را در شهرستان بوانات به ثبت رساند که دارای کانسنگ هماتیت نیکل بود. معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس در گفتوگو با صمت با اشاره به این موضوع ابراز کرد: این معدن که نخستین و تنها معدن نیکل کشور بهشمار میرود دارای ۲میلیون و ۲۰۰هزار تن لاتریک نیکلدار با عیار ۱/۳۳درصد اکسید نیکل و ۳۲/۰۴ درصد اکسیدن آهن قطعی است که تخمینزده شده ۴۳میلیون تن ذخیره داشته باشد که در صورت اثبات بهعنوان بزرگترین معدن نیکل جهان به ثبت خواهد رسید. این در حالی است که بر اساس اطلاعات بهدست آمده عیار کانسنگهای هماتیتی نیکلدار این محدوده معدنی بین ۰/۴ تا ۰/۷درصد متغیر است که میتوان از این ذخیره ۲/۳میلیون تنی بنا بر نیاز، کانی نیکل استخراج کرد. کشف این ذخیره معدنی از کانی نیکل در شهرستان بوانات موجب شد سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس پروانه بهرهبرداری و مجوزهای لازم را نخست برای استخراج کانی از این معدن برای فعالیت بخش خصوصی صادر کند. سید داوود حسینی با بیان این مطلب اظهار کرد: بهرهبرداری از این معدن نیازمند احداث واحدهای فرآوری (کانه آرایی) از باطلههای سنگ است که به همین منظور با صرف هزینه در بخش برنامههای آزمایشی احداث واحدهای نیمهصنعتی و صنعتی میتوان به این مهم دست پیدا کرده و بهرهبرداری از این معدن را دارای توجیه اقتصادی کرد. عمده ذخایر سنگ نیکل در کشورهای استرالیا، برزیل، کانادا، اندونزی، فیلیپین و روسیه قرار دارد به گونهای که در سال ۱۳۹۳ حدود ۴/۲میلیون تن از این ماده معدنی در دنیا استخراج شد. با این وجود هماکنون بخش قابلتوجهی از کانی نیکل موجود جهان در معادن استرالیا قرار دارد که عیار آنها به یک درصد میرسد. حسینی این را گفت و ادامه داد: ذخیره کانسار نیکل جهان براساس آمارهای بهدست آمده حدود ۱۰۰میلیون تن است که بیش از ۲ درصد آن در استان فارس واقع شده است. با این وجود هماکنون اکتشاف و استخراج کانی نیکل از معدن شهرستان بوانات فارس در اختیار شرکت بهرهبرداری وابسته به وزارت دفاع است که در ۲ سال گذشته در حال گذر از مرحله مطالعات آزمایشگاهی و احداث واحد نیمهصنعتی استحصال نیکل قرار دارد. پروانه بهرهبرداری معدن نیکل شهرستان بوانات در حالی صادر شده که با توجه به آیندهنگری مسئولان معدن در زمینه به نتیجه نهایی رساندن برداشت و فرآوری نیکل در واحدهای صنعتی، در حال بررسی است که در صورت تایید نهایی روند استخراج و فرآوری آن به انجام خواهد رسید که به همین منظور نمیتوان آن را به عنوان معدنی فعال به شمار آورد. البته این در حالی است که این معدن هماکنون در ۲ فاز اکتشافات تفصیلی انجام مطالعات کانهآرایی و ارزیابی واحد فرآوری در حال فعالیت است. شرکت کردن در مزایدههای معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس از سوی بهرهبرداران معدن نیکل بوانات به منظور توجیهپذیر کردن روند احداث و بهرهبرداری از واحدهای فرآوری نیکل از دیگر اقدامات شرکت بهرهبردار است. معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس در این باره تصریح کرد: در صورت به سرانجام رسیدن مطالعات اکتشافی و امکانسنجی در حال انجام این محدوده معدنی، بهطور حتم روند اجرای عملیات استخراج و فرآوری کانسنگ نیکل در این شهرستان به انجام خواهد رسید. این در حالی است که در صورت راهاندازی بخش استخراج و فرآوری نیکل در این شهرستان میتوان شاهد تاثیر قابلتوجه آن بر اشتغال و اقتصاد شهرستان بود. به گفته حسینی نیکل از جمله فلزات استراتژیک است که در صنایع فولادی ضد زنگ، آلیاژها، نیروگاههای برق و هستهای، صنایع حفاری، صنایع دریایی، کاتالیزورهای صنایع شیمیایی، باتریهای شارژ مجدد، آبکاری الکتریکی و... کاربرد دارد و تنها معدن آن در کشور در استان فارس واقع شده است.
راه دسترسی نداریم
بزرگترین معدن نیکل خاورمیانه، بزرگترین معدن مس و بخشی از معادن بزرگ سنگ استان فارس در شهرستان بوانات قرار دارد اما بوانات راههای مواصلاتی برای توسعه معادن و صنعت مربوط به آن ندارد. فرماندار شهرستان بوانات با اشاره به این مطلب آن را مهمترین مطالبه مردمی این شهرستان عنوان کرد و افزود: بیشترین مشکلات این شهرستان در حوزه نبود راههای مواصلاتی است که با توجه به غنای صنعتی و معدنی موجود در این شهرستان امکان راهاندازی و بهرهبرداری از آنها تا حدود زیادی غیرممکن شده است. بوانات در مسیر ترانزیتی اصفهان به بندرعباس قرار گرفته اما محور مواصلاتی بوانات – صفاشهر با وجود بار ترافیکی سنگین دارای وضعیت مطلوبی نیست و تکمیل باند دوم این محور از مهمترین مطالبههای مردم و مسئولان این شهرستان است. محمداسداللهی در این باره اظهار کرد: محور بوانات به صفاشهر، کریدور شمال به جنوب کشور و پل ارتباطی بین استانهای کرمان، بندرعباس و یزد به شیراز و اصفهان و از مصوبات سفر دوم دولت دهم به استان است که این مسیر ۵۰ کیلومتری در ۲ سال گذشته روکش و آسفالت شده اما به دلیل ترافیک سنگین نیاز به احداث باند دوم دارد. مطالعات باند دوم محور بوانات - صفاشهر انجام شده اما به دلیل نبود تامین اعتبار عملیات اجرایی آن متوقف شده است. فرماندار بوانات این را گفت و ادامه داد: این شهرستان از ظرفیتهای معدنی مناسبی برخوردار است که به دلیل نبود راههای مواصلاتی مناسب توسعه آن نیز با کندی همراه شده است. به گفته اسداللهی، بوانات به واسطه وجود معادن بزرگ سنگهای تزئینی و وجود ۱۰ نوع کانی، یکی از نقاط بالقوه استان فارس در زمینه صنعت است. به عنوان نمونه این شهرستان دارای بزرگترین معدن نیکل خاورمیانه است که در کنار معادن آهن و سنگ مرمریت به عنوان یکی از قطبهای مهم معدنی استان به شمار میرود. شهرستان بوانات بزرگترین معدن مس فارس را دارد، فرماندار بوانات با پرداختن به این موضوع گفت:: این ظرفیت در کنار جاذبههای گردشگری از جمله دهکده گردشگری عباس برزگر نیاز به راههای ارتباطی را دوچندان میکند در صورتی که نه تنها در محور بوانات – صفاشهر بلکه در دیگر محورهای مواصلاتی این شهرستان نیز مشکلاتی وجود دارد. راهها و توسعه آنها یکی از زیرساختهای توسعه هر منطقه و شهرستان به شمار میرود که در شهرستان بوانات به دلیل وجود ظرفیتهای بالقوهای توسعه راههای ارتباطی میتواند نهتنها مشکلات این شهرستان بلکه بخشی از مشکلات بیکاری استان را نیز حل کند. تلاش برای تامین اعتبار از سوی مسئولان استانی میتواند گره راههای ارتباطی بوانات را باز کند.