چیلان: مزیت ها و چالش های تولید فولاد در ایران چیست؟

چیلان: مزیت ها و چالش های تولید فولاد در ایران چیست؟ تقریبا در چهار دهه گذشته هر جا صحبت از توسعه صنعتی کشور در میان بوده است، سرمایه گذاری در صنعت فولاد به عنوان صنعتی که در ایران مزیت های نسبی فراوانی دارد در اولویت اول قرار گرفته است. وجود منابع عظیم گاز طبیعی و ذغال سنگ، معادن غنی سنگ آهن، بازار بکر داخلی و کشورهای همجوار، دسترسی به آب های آزاد، نیروی کار جوان تحصیل کرده و جویای کار، اشتغال زایی بالای صنعت فولاد در زنجیره تولید از معدن تا محصول نهایی، تسلط بر تکنولوژی، رشد جمعیت و برنامه های توسعه ای کشور از جمله مزایای نسبی هستند که همواره مد نظر بوده و سرمایه گذاران بخش خصوصی و دولتی با تکیه بر این مزیت ها برنامه های کوتاه مدت و بلند مدتی را برای توسعه این صنعت تدوین نموده اند. از شاخص ترین و اصلی ترین این برنامه ها، پیش بینی رسیدن به ظرفیت ۵۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ است که در سند چشم انداز به عنوان سند بالادستی صنعت فولاد منظور شده و به شدت بر آن تاکید می شود. در حالیکه رسیدن به ظرفیت ۵۵ میلیون تن در ۱۰سال آینده از دید برخی از دست اندکاران هدفی بسیار خوشبینانه و غیر قابل دسترس می باشد با نگاهی به بیش ۲۰میلیون تن ظرفیت منصوبه فعلی و ظرفیت های در دست ساخت طرح های استانی و طرح های توسعه ای و در حال اجرا در شرکت های فولاد مبارکه، فولاد خراسان، کاوه جنوب، میدکو، گل گهر، چادرملو و …. متوجه خواهیم شد که رسیدن به ظرفیت ۵۵ میلیون تن طی ۱۰سال آینده چندان هم غیر قابل دسترس نخواهد بود و قطعا اگر به مشکلات سر راه سرمایه گذاری برای توسعه این صنعت توجه شود رسیدن به این ظرفیت شاید مشکل باشد ولی غیر ممکن نیست. اگر چه همه آنچه که به عنوان مزیت های نسبی صنعت فولاد روی آن تکیه شده واقعیت دارد و تجمیع این مزایا به صورت یکجا در یک کشور نه فقط در منطقه بلکه در جهان بی بدیل است اما توجه به چالش های موجود این صنعت چه برای ظرفیت های فعلی و چه برای توسعه های آتی که در راستای رسیدن به ظرفیت پیش بینی شده در سند چشم انداز اجرا خواهد شد نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است و کم توجهی یا نادیده گرفتن هر یک از آن ها می تواند سرمایه گذاری ها را در بازار رقابتی امروز با چالش جدی مواجه ساخته و حتی زمین گیر کند. بدیهی است پرداختن به این چالش ها از حوصله این نوشتار خارج است و جا دارد در فرصت دیگری به تفصیل به آنها پرداخته شود ولی به صورت اجمالی فهرست وار به مهمترین آنها اشاره می گردد. ظرفیت، نوع تولیدات و کامل بودن زنجیره تولید: فضای رقابتی امروز و حضور قدرتمند شرکت های بزرگ فولادی به عنوان بازیگران اصلی بازار با قیمت تمام شده پایین، توان رقابت را از بسیاری تولیدکنندگان گرفته و با احداث واحدهای کوچک و هزینه های تمام شده بالا نمی توان با آن ها رقابت کرد. از طرفی، تکمیل نبودن زنجیره تولید از سنگ آهن تا محصول نهایی تنش بین واحدهای بالا دستی و مصرف کننده پایین دستی بر سر تعیین قیمت فروش را افزایش داده و هرچه شرایط بازار محصول نهایی سخت تر و رقابتی تر شود این چالش پر رنگ تر جلوه می کند. بنابر این برای واحدهای جدید ظرفیت های بالا (حد اقل ۲ میلیون تن) به صورت زنجیره کامل و برای واحدهای موجود ادغام مالکیت عمودی برای تکمیل کردن زنجیره تولید و ادغام افقی برای اقتصادی کردن ظرفیت تولید توصیه می گردد. تولیداتی با نگاه به بازارهای صادراتی: با فرض رسیدن به جمعیت حدود ۱۰۰میلیون نفر در سال ۱۴۰۴ و افزایش مصرف سرانه از ۲۳۰ کیلوگرم فعلی به ۳۵۰ کیلو گرم، مصرف سالانه به ۳۵ میلیون تن بالغ می گردد. ایجاد ۵۵ میلیون تن ظرفیت تولید به منزله حداقل ۲۰ میلیون تن صادرات است. بنابراین هرگونه سرمایه گذاری باید با تفکر صادراتی صورت پذیرد و محصولی تولید کرد که فروش آن در بازارهای جهانی امکان پذیر باشد. مکان یابی محل احداث: دسترسی آسان و ارزان به مواد اولیه و بازار فروش، دسترسی به آب، برق، گاز، راه آهن و جاده از مواردی است که اگر در مکان یابی محل استقرار به آن توجه نشود با توجه به هزینه های سنگین حمل و نقل و هزینه ایجاد زیرساخت ها به چالش بزرگی تبدیل می گردد. مسائل زیست محیطی: نادیده گرفتن و یا کم توجهی به مسائل زیست محیطی در هنگام طراحی و مکان یابی از چالش هایی است که در زمان بهره برداری مشکل ساز خواهد شد. تامین نقدینگی دوران ساخت و سرمایه در گردش: احتمالا در شرایط فعلی تامین مالی از منابع خارجی برای احداث کارخانه امکان پذیر باشد ولی چالش اصلی بسیاری از صنایع پس از راه اندازی تامین سرمایه در گردش است که با توجه به حجم سنگین مورد نیاز در صنعت فولاد توجه ویژه ای را می طلبد. موارد فوق نکاتی است که در ایجاد واحدهای جدید برای رسیدن به ۵۵ میلیون تن بایستی مورد توجه سرمایه گذار قرار گیرد ولی تکالیفی مهمی هم در زمینه اکتشاف و آماده سازی معادن، تامین زیر ساخت های حمل و نقل از قبیل راه، راه آهن و اسکله، افزایش ظرفیت نیروگاه ها، افزایش ظرفیت تولید و توزیع گاز، ارائه تسهیلات مالی و … بر عهده دستگاه های دولتی است که برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز بایستی با جدیت دنبال و اجرا شود.
بازگشت به شاخه اخبار صنعت و اقتصاد بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "بازتاب رسانه ها" استیل پدیا