«کانی هزار چهره» و هزینههای تحمیلی
گروه معادن - فراهم نبودن زیر ساختهای لازم برای سرمایهگذاری در بخش معادن خراسان شمالی باعث شده ۱۲ معدن کلسیت این استان با دارا بودن ذخایر ۲ میلیون و ۲۲۹ هزار و ۴۰۰ تنی از استخراج اسمی سالانه ۸۱ هزار و ۵۰۰ تن کانی محروم بمانند و اشتغال موجود در آنها از بین برود.
به گزارش ماین نیوز، البته نبود واحدهای فرآوری و همچنین برخی مشکلات دیگر کافی است تا بهرهبرداری از این معادن را برای صاحبان معدن کلسیت بدون توجیه اقتصادی کرده و آنها را در ورطه تعطیلی بیندازد.کلسیت کانی کربناته و پایدارترین کربنات کلسیم است که شکلهای مختلفی دارد. اجزای کلسیت که معروف به کانی هزارچهره است از کلسیم، کربن و اکسیژن تشکیل شده که با اسید وارد واکنش میشود. از ویژگیهای ظاهری این کانی، دانههای بلورین و درشت آن است که به شکل تودههای دانهای به رنگ سفید شیر، گاهی زرد، خاکستری و رنگهای تیره یافت میشود و کانی عمده و قالب در سنگهای آهکی است.
معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی با بیان اینکه تاکنون برای ۲۰۷ معدن استان از سوی این سازمان پروانه بهرهبرداری صادر شده گفت: از این تعداد ۱۲ مورد به معادن کلسیت شهرستان «مانه» اختصاص دارد. سالانه براساس پروانههای بهرهبرداری به طور اسمی ۸۱ هزار و ۵۰۰ تن کلسیت از ذخایر ۲ میلیون و ۲۲۹ هزار و ۴۰۰ تن آن استخراج میشود تا برای ۷۳ نفر به طور مستقیم فرصت شغلی ایجاد شود.
متاسفانه نبود واحدهای فرآوری در بخش کانیهای معدنی در هر استان آسیبهای جبرانناپذیری از نظر ایجاد ارزش افزوده و اشتغال به آن وارد میکند. مرادعلی قلیپور این را گفت و ادامه داد: متاسفانه به دلیل نبود واحد فرآوری کلسیت در خراسان شمالی، این کانی معدنی پس از فرآوری در استان گلستان، برگشت داده میشود که افزایش هزینههای تولید و قابل رقابت نبودن محصول فرآوری شده با نمونههای موجود در بازار را برای معدنداران به دنبال داشته است. برای فرآوری کلسیت در داخل استان، سازمان صنعت، معدن و تجارت از محل اعتبارات دولتی اقدام به برنامههای اکتشافی و استخراجی، نقشهبرداری، برآورد ذخیره و همچنین احداث واحد فرآوری برای شناساندن ظرفیتها به سرمایهگذاران کرده که متاسفانه به دلیل نبود مشوقهای تولیدی برای جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی تاکنون به سر انجام نرسیده است.
نبود زیرساختهای لازم در استانهای کمتر برخوردار باعث شده بسیاری از سرمایهگذاران به جای انتخاب راههای سخت و دارای ریسک بالا برای سرمایهگذاری، منابع مالی خود را در استانهای برخوردار سرمایهگذاری کنند. قلیپور با پرداختن به این موضوع ابراز کرد: متاسفانه فراهم نبودن مشوقهای تولیدی و مالیاتی و همچنین فراهم نبودن زیر ساختها موجب شده سرمایهگذاران تمایلی برای حضور در بخشهای مختلف معدنی و صنعتی استان نداشته باشند که آسیبهای جبران ناپذیری را بر پیکره اقتصاد و اشتغال استان وارد کرده است. وجود بروکراسی اداری، فراهم نبودن زیر ساختهای حملونقل، نبود حاملهای انرژی، کمبود منابع مالی، انجام نشدن عملیات اکتشافی دقیق برای شناسایی ظرفیتهای معدنی و... از دیگر مشکلاتی است که به گفته معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی در تمام معادن استان به ویژه معادن کلسیت به چشم میخورد و روند برداشت از آنها را با چالش روبهرو کرده است.
مشکلات موجود و همچنین نبود واحدهای فرآوری موجب شده تمام معادن کلسیت استان تعطیل شوند و اشتغال ایجاد شده در آنها نیز از بین برود. البته زمانی میتوان از ظرفیتهای موجود در معادن کلسیت بهرمند شد که بتوان علاوه بر احداث و بهرهبرداری از واحدهای فرآوری، از فناوری روز دنیا برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر استفاده کرد.
شناساندن ظرفیتهای معدنی
رقابتپذیری مواد معدنی استخراجی از معادن با انجام فرآیند فرآوری در بازارهای داخلی و خارجی از جایگاه ویژهای در ایجاد ارزش افزوده و کاهش هزینههای تولید برخوردار است. رییس سازمان نظام مهندسی معدنی خراسان شمالی با بیان اینکه متاسفانه به دلیل نبود واحدهای فرآوری کلسیت در استان و همچنین رکود بازار فروش، تمام معادن تعطیل است، اظهار کرد: با توجه به اینکه بیشتر موارد استفاده از این ماده معدنی در بخش خوراک دامی است و استانهای همجوار چون گلستان، صدف کوهی را جایگزین این ماده معدنی کردهاند، استخراج و فرآوری آن برای معدنداران دارای توجیه اقتصادی مطلوبی نیست.
رکود در بازار فروش مواد معدنی از مهمترین عوامل کاهش ظرفیت استخراج کانیهای معدنی است که علیاکبر اصغریراد با پرداختن به آن اظهار کرد: در شرایط کنونی که بازار مواد خام معدنی با رکود روبه رو است بهرهبرداری از معادن کلسیت به دلیل نبود واحد فرآوری دارای توجیه اقتصادی نیست و همین امر باعث شده علاوه بر تعطیلی معادن، اشتغال آنها نیز از بین برود. البته در این میان نبود راههای مواصلاتی و فراهم نبودن زیر ساختهای تولیدی و معدنی نیز از دیگر دلایل رکود در بخش معدنی استان است که موجب شده سرمایهگذاران داخلی و خارجی تمایلی برای حضور در این عرصه نداشته باشند.
در حالی که خراسان شمالی از ظرفیتها و قابلیتهای فراوان بالقوهای در زمینه کانیهای معدنی و فرآوری آن به منظور ایجاد ارزش افزوده و اشتغال برخوردار است که متاسفانه به دلیل فراهم نبودن شرایط، ویژگی بالفعلی به خود نگرفته است. اصغری راد این را گفت و ادامه داد: نبود ارتباطات منطقهای و فرا منطقهای با کشورها به منظور بازاریابی و بازارسازی محصولات تولیدی از دیگر مشکلاتی است که باعث شده معادن استان به ویژه کلسیت نتوانند آنگونه که باید قابلیتهای خود را به معرض نمایش بگذارند و سرمایهگذاران را برای بهرهبرداری جذب کنند. این در حالی است که با توجه به رکود موجود در بازارهای داخلی، بهترین راه فعال نگه داشتن روند استخراج در معادن و ایجاد ارزش افزوده، توسعه صادرات مواد معدنی است که میتواند رونق را بار دیگر به معادن استان برگرداند.
جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی نیازمند فراهم کردن زیر ساختهای سرمایهگذاری است. زیرا زمانی که سرمایهگذار از رونق موجود در بازار معادن اطلاع پیدا کند با خیالی آسوده اقدام به سرمایهگذاری در این بخش خواهد کرد. رییس سازمان نظام مهندسی معدنی خراسان شمالی این را گفت و ادامه داد: متاسفانه با توجه به ضعف عملکرد استان در زمینه شناسایی و ارائه اطلاعات معدنی به سرمایهگذاران، هیچ سرمایهگذاری تمایلی برای حضور در استان ندارد. با این وجود اکنون یکی از اساسیترین نیازهای جذب سرمایهگذار، فراهم کردن زیرساختها و ارائه مشوقهای تولیدی و صادراتی است که دولت باید آنها را فراهم کند. البته در این بین بخش خصوصی باید با شناسایی و ارائه مشکلات به دولت، راه را برای بر طرف کردن آنها هموارتر کند.