قيمت نفت قرباني كشمكش‌هاي كشورهاي مختلف براي حفظ سهم در بازار جهاني شده است. از يك‌سو ايران قصد دارد همراه با برداشته ...

قيمت نفت قرباني كشمكش‌هاي كشورهاي مختلف براي حفظ سهم در بازار جهاني شده است. از يك‌سو ايران قصد دارد همراه با برداشته شدن تحريم‌هاي نفتي توليد خود را افزايش داده و نفت بيشتري را روانه بازار كند از سوي ديگر عربستان سعودي همچنان به هر حربه‌يي متوسل مي‌شود تا بتواند سهم خود را در بازار نفت حفظ كند. سلطان اوپك مدت‌هاست سياست حفظ سهم در بازار را در دستور كار خود قرار داده است.

اين كشور از سال گذشته اعضاي اوپك را وادار كرده است سقف توليد روزانه 30 ميليون بشكه در روز را حفظ كنند و به اين ترتيب توليدكنندگان پرهزينه نظير نفت شيل امريكا را از ميدان رقابت نفتي خارج كنند. چندي پس از آنكه بحث توافق هسته‌يي و ورود مجدد نفت ايران به بازار دوباره مطرح شد، عربستان به همراه عراق يك‌باره و در عرض يك ماه توليد نفت خود را 700 هزار بشكه در روز افزايش دادند. اين امر به نوعي نشان مي‌داد كه اين كشورها شمشير را از رو بسته و توليد نفت خود را افزايش دهند تا بعدا در مذاكره با ايران براي كاهش توليد از موضع بالا با اين كشور وارد گفت‌وگو بشوند. اما اكنون عربستان اقدام ديگري انجام داده كه بازار نفت را به‌شدت تحت تاثير قرار مي‌دهد؛ اين كشور در روز پنج‌شنبه قيمت رسمي فروش نفت خام خود را به اروپا به ميزان يك دلار و 30 سنت در ازاي هر بشكه كاهش داده است تا بتواند سهم خود را در بازار اروپا پس بگيرد.

علاوه بر آن گفته مي‌شود عربستان تخفيف جزيي نيز براي ماه دسامبر براي ايالات متحده امريكا در نظر گرفته است. مديرعامل شركت روزنفت نيز اعلام كرده است كه كاهش قيمت نفت عربستان باعث شده مشتري‌هاي لهستاني اين كشور به سعودي‌ها روي بياورند. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد توليدكنندگان و عرضه‌كنندگان نفت جهان نظير عربستان سعودي براي تصاحب سهم بيشتر در بازار، قيد قيمت‌هاي بيشتر را بزنند. اكنون زمان جنگ قيمت در بازار فرا رسيده است. همه اينها در شرايطي است كه بر اساس اطلاعات به دست آمده از صندوق بين‌المللي پول، عربستان سعودي با كسري بودجه شديدي مواجه است و در صورت تداوم نفت 50 دلاري تا 5 سال ديگر با مشكلات مالي بزرگي مواجه خواهد شد. بر اساس سايت رسمي اوپك، سبد نفتي اوپك در حال حاضر روي 43.28 دلار در ازاي هر بشكه قرار دارد. قيمت نفت دبليوتي‌آي نيز روي 45.48 دلار در ازاي هر بشكه قرار دارد. نفت برنت حوزه درياي شمال نيز همچنان زير 50 دلار و و با قيمت 48.45 دلار در ازاي هر بشكه در بازار معامله مي‌شود. 

به گزارش فايننشال تايمز، شركت نفت دولتي عربستان سعودي قيمت‌هاي رسمي فروش نفت خام خود به اروپا را كاهش داده است. اين كشور به عنوان بزرگ‌ترين صادركننده نفت خام در جهان همواره تلاش كرده سهم خود را در بازاري كه با مازاد عرضه مواجه است، حفظ كند. 

رهبر بالفعل سازمان كشورهاي صادركننده نفت خام (اوپك) كه از هر 10بشكه نفت در جهان، يك بشكه را توليد مي‌كند طي سال‌هاي گذشته در بازار اروپا تحت فشار شديدي قرار گرفته است چرا كه رقباي اين كشور، نفت بيشتري را روانه بازار اين منطقه كرده‌اند. 

بر اساس داده‌ها و اطلاعات به دست آمده از كارتل نفتي اوپك، در سال گذشته بيش از 13 درصد از صادرات نفت عربستان سعودي روانه بازار اروپا شده است اما اكنون داده‌هاي حمل‌ونقل دريايي نشان مي‌دهد كه اين عدد در 6ماه گذشته به 10 درصد كاهش يافته است. 

تحليلگران و معامله‌گران اظهار كرده‌اند كه افزايش حمل و نقل از كردستان عراق كه در بخش مديترانه و از طريق بند تركي كيهان صورت مي‌گيرد در سال جاري بخشي از حمل‌ونقل دريايي سعودي‌ها را تغيير داده است؛ علاوه بر آن نفت خام بيشتري از غرب آفريقا روانه بازار نفت اروپا شده است. 

واكنش عربستان سعودي اين بوده كه تلاش كرده است مشتري‌هاي جديدي پيدا كند؛ همچنين اين كشور سعي كرده است پالايشگران سنتي را به سوي خود جذب كند چرا كه آنها بخش عظيمي از نفت عرضه‌شده توسط روسيه و درياي شمال را خريداري مي‌كنند. 

روز پنج‌شنبه عربستان سعودي قيمت رسمي فروش نفت خام عربي را براي اروپايي‌ها به ميزان يك دلار و 30 سنت در ازاي هر بشكه براي ماه دسامبر كاهش داد. اين تخفيف نفتي از سوي عربستان سعودي، نفت برنت حوزه درياي شمال را به ميزان 4 دلار و 75 سنت در ازاي هر بشكه كاهش داد. 

اين كشور همچنين به دنبال مشتري‌هاي روسيه نيز رفته كه باعث ايجاد مشكلات و اختلالاتي در مسكو شده است. ايگور سشين مديرعامل ارشد شركت نفت دولتي روزنفت كه از سوي مقامات در كرملين حمايت مي‌شود ماه گذشته ادعا كرده كه دامپينگ عربستان سعودي بازار را به هم ريخته است. او اظهار كرده است كه پادشاهي عربستان سعودي نفت خود را با قيمتي ارزان‌تر به پالايشگران لهستاني فروخته است. 

رويترز نيز در گزارشي اعلام كرده است كه پالايشگران سوئدي چندي پيش براي نخستين‌بار در 20 سال گذشته محموله نفتي از سعودي‌ها خريداري كرده است. تحليلگران تلاش مي‌كنند درباره ميزان جنگ ميان روسيه و عربستان سعودي در زمينه نفت اغراق نكنند چرا كه در شرايط فعلي تمام توليدكنندگان نفت در جهان درگير جنگ براي به چنگ آوردن مشتري هستند. امريتا سن مشاور نفتي در مركز انرژي اسپكتس واقع در لندن اظهار كرده است: «هر روز يك محموله نفتي اينجا مي‌بينيد و محموله نفتي ديگري آنجا؛ اما مي‌توان به راحتي اظهار كرد كه حمل‌ونقل محموله‌هاي نفتي عربستان سعودي به اروپا به صورت كلي كاهش يافته است.»

او ادامه داده است: «تمام مشتري‌هاي نفتي تلاش مي‌كنند به بازار خود تنوع ببخشند و عرضه‌كنندگان جديدي داشته باشند تا بتوانند براي سال بعد بر سر قراردادهاي جديدي مذاكره و بحث كنند.»

در حال حاضر بازار جهاني نفت خام همچنان با يك ميليون بشكه در روز مازاد عرضه نفت مواجه است. اين مساله با اقدامات عربستان سعودي و عراق در زمينه افزايش توليد نفت تسريع شده و از سال گذشته كه اوپك تصميم گرفته است روي تحت فشار قرار دادن توليدكنندگان پرهزينه نفت در جهان تمركز كند و حمايت كمتري از قيمت نفت داشته باشد، تسريع شده است. 

پائول هورسنل رييس مركز تحقيقات كالا در استاندارد چارترد اظهار كرده است: «اگر عربستان سعودي و عراق توليد خود را كاهش بدهند و به ميزان پيش از نشست اوپك در ماه نوامبر سال 2014 برسانند بازار با كمبود مواجه خواهد شد.»

هورسنل همچنين ادامه داده است: «ويژگي اين سياست تنها جنگ براي به دست آوردن سهم در بازار نيست. هر چيزي كه وارد مديترانه بشود ابتدا با نفت خام روسيه و عراق رقابت و مبارزه كرده است.»

توليد نفت خام روسيه نيز به بالاترين ميزان خود در سال 2015 در دوران پس از فروپاشي شوروي رسيده است اين در حالي است كه بهاي نفت خام از تابستان سال 2014 تاكنون به كمتر از نصف و زير 50 دلار در ازاي هر بشكه رسيده است. روسيه همچنين نفت خام بيشتري را از طريق خط لوله شرق سيبري در اقيانوس آرام روانه بازارهاي آسيايي كرده  و منجر به بروز رقابت بيشتر در آن بازارها شده است. 

يكي از معامله‌گران اظهار كرد‌ه است: «شرق سيبري در اقيانوس آرام نيز بخش عظيمي از سهم بازار عربستان سعودي را گرفته است.»

بنا بر ادعاي معامله‌گران، عربستان سعودي قيمت‌هاي رسمي فروش نفت خام خود براي آسيا در ماه دسامبر را افزايش داده است و دليل آن نيز اختلاف بالاي هزينه‌هاي پالايش با قيمت نفت دريافتي پالايشگران است كه اخيرا در اين منطقه مشاهده كرده است. عربستان همچنين قيمت نفت را براي ايالات متحده امريكا به صورت جزيي كاهش داده است. 

يوجين ليندل تحليلگر جي‌بي‌سي انرژي اظهار كرده است قيمت توليد نفت در اروپا چندان تعجب‌برانگيز نيست و بحث مازاد عرضه نفت خام در منطقه را پررنگ‌تر مي‌كند. اين مساله شاخص نفتي ميدان‌هاي بومي نظير نورث‌سي فورتيز و اورال روسيه را تحت فشار قرار داده است. 

ليندل گفته است: «اين مساله پايه و اساس بازار را نشان مي‌دهد و وخامت اوضاع را برجسته مي‌كند.» او ادامه داده است: «اگر سعودي‌ها قيمت نفت را كاهش نمي‌دادند پالايشگران لهستاني دوباره به خريد نفت از اورال روسيه روي مي‌آورند.»