رصد نوسان قیمتی دومین ماده معدنی مهم فولادی‌ها
بازار داغ کرومیت در ایران؛ فرصت‌ها را دریابیم
گروه صنایع معدنی >فولاد - ماده معدنی کرومیت به دلیل کاربردهای فراوانی که در صنعت به ویژه فولادسازی آن هم از نوع ضد زنگ دارد، از بازار مناسبی برخوردار بوده و قیمت این محصول از سوی مشتریانش همواره دنبال می‌شود.
به گزارش ماین نیوز، ایران نیز ذخایر فراوانی از کرومیت دارد، اما بازار فعالیت‌های این ماده معدنی سال گذشته دستخوش تغییراتی شد و قیمت آن به شدت افت کرد. با گذر زمان و افزایش تقاضای بازار، شاهد افزایش قیمت این کانی در کشور هستیم. با برنامه‌ریزی دقیق از سوی فعالان معدنی کرومیت و مکانیزه کردن معادن، در صورت تغییر قیمت، میزان ضرر و زیان تولیدکنندگان به کمترین حد ممکن خواهد رسید.همچنین همکاری با مراکز علمی و آموزشی می‌تواند زمینه تولید محصولات با کیفیت و فرآوری آنها را فراهم کرده و ارزش افزوده خوبی نصیب کشور کند. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران چندی پیش درباره ذخایر کرومیت موجود در ایران گفته بود: کرومیت در راستای سنگ‌های فوق‌قلیایی قرار گرفته و پیوند تنگاتنگی با ذخایر این مواد کشور دارد. سنگ‌های کرومیتی در بیشتر مناطق ایران به ویژه در استان‌های کرمان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، بخشی از استان هرمزگان، فارس، اصفهان، کرمانشاه، آذربایجان‌غربی و اندک ذخیره‌ای در زنجان و سمنان ردیابی شده‌اند. به گفته بهروز برنا، مهم‌ترین ذخایر کرومیت ایران در محور فاریاب- آبدشت استان کرمان است.
همچنین محوری از استان سمنان تا خراسان رضوی به نام فیروزآباد و منطقه «گَفت و فرومد» در جغتای واقع در خراسان رضوی نیز از دیگر مناطق دارنده کرومیت ایران به شمار می‌آیند. البته محور نصرت‌آباد در سیستان و بلوچستان نیز ذخایر بسیار خوبی از کرومیت را در خود جای داده و در منطقه فنوج سیستان و بلوچستان و «شیخ‌عالی» هرمزگان نیز ذخایری از کرومیت دیده شده است. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در ادامه افزود: براساس آخرین آمار اعلام شده در سال ۹۳، ایران ۹۶ معدن کرومیت دارد که از این تعداد ۷۶ معدن فعال و ۲۰ معدن غیرفعال است. میزان استخراج سالانه از این معادن ۳۷۵هزار تن اعلام شده است. میزان ذخایر قطعی کرومیت در ایران ۱۰ میلیون تن تخمین زده شده و برآورد می‌شود این مقدار تا ۳۰ میلیون تن افزایش پیدا کند. وی بر این باور است فرآوری کرومیت در ایران و تبدیل آن به یک محصول دارای ارزش‌افزوده، توجیه اقتصادی این کانی را چندبرابر می‌کند.
کاربرد اصلی کرومیت در فولاد آلیاژی
وفا حمیدی، تاجر و پژوهشگر فعال در بخش معدن ایران درباره کاربردهای کرومیت گفت: مصرف عمده کرومیت در تولید فولاد ضدزنگ است. در واقع حدود ۶۵ درصد کرومیت جهان در صنعت متالورژی استفاده می‌شود که از این میزان عمده آن برای تولید فولاد ضد زنگ است. این موضوع به دلیل مقاومت کرومیت در برابر خوردگی و اکسیده شدن است. به گفته وی، در هر صنعتی از جمله صنایع های‌تک که از حساسیت بالایی برخوردار است از این ماده معدنی استفاده می‌شود. یکی دیگر از موارد استفاده کرومیت در ساخت کوره‌ها و مواد نسوز مانند آجرهای نسوز کرومیتی است زیرا، کرومیت به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مقاومت محصول نهایی را افزایش می‌دهد.
وی افزود: از این ماده معدنی در صنایع دارویی نیز استفاده می‌شود. به عنوان مثال، حجم گلبول‌های خون را با ترکیب یک ایزوتوپ کرومیت یعنی کرومیت ۵۱ و سدیم اندازه‌گیری می‌کنند. این کارشناس کرومیت در ادامه چین را به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده این ماده معدنی معرفی کرد و گفت: افریقای جنوبی تولیدکننده اصلی این ماده معدنی در جهان بوده و بعد از آن کشورهایی همچون، قزاقستان، هند، ترکیه و روسیه قرار دارند. البته استرالیا و برزیل نیز با سرعتی که در تولید این ماده معدنی در پیش گرفته‌اند، مانند دیگر حوزه‌های معدنی که به شکل قوی در آنها وارد شده‌اند در این حوزه نیز، قدرتمند حضور خواهند داشت.
بازار کرومیت رو به بهبود
حمیدی درباره این موضوع که چرا قیمت کرومیت در ایران مانند برخی از مواد معدنی دیگر همچون سنگ‌آهن مورد توجه قرار دارد نیز اینگونه پاسخ داد: به ماده معدنی کرومیت به دلیل کاربردهای مهمی که در صنایع از جمله صنعت فولادسازی دارد همواره توجه می‌شود. از طرفی ایران نیز مانند ترکیه به صورت بالقوه توان بالایی در زمینه کرومیت داشته و ذخایر آن در بسیاری از مناطق کشور از جمله فاریاب و اسفندقه، سوغان، نیشابور، نهبندان، طشک آباده و خوی یافت می‌شود. در این زمینه همچنین فعالیت‌های استخراجی فراوانی را در معادن کرومیت شاهد بوده‌ایم.
تعداد زیادی از معادن کرومیت ایران در یک بازه زمانی با مشکلات بسیاری روبه‌رو بودند. دلیل این موضوع نبود زیرساخت‌های مناسب برای بهره‌برداری از معادن، بالا بودن هزینه تولید و نوسانات قیمتی بوده است. در آن دوران معدنکاران بر این باور بودند استخراج از معادن صرفه اقتصادی ندارد که البته این موضوع تا حدودی درست بوده است. حمیدی با بیان این مطلب در ادامه به شرایط کنونی معادن کرومیت اشاره کرد و گفت: در شرایط کنونی قیمت کرومیت رو به افزایش و بازار کرومیت در حال رونق است. این تاجر معدنی افزود: با وجود مسائل مطرح شده، بازار فروش داخلی کرومیت به شرایط ایده‌آل نرسیده، اما به‌تدریج در حال بازگشت به ۲ سال و نیم پیش بوده و امید به بهبود شرایط در فعالیت‌های معدنکاری و بازار فروش کرومیت احساس می‌شود. وی معتقد است اگر معدنکار بعد از فروش محصولات خود، به فکر بهبود زیرساخت‌ها، ماشین‌آلات و جاده‌سازی برای تسهیل فعالیت‌های معدنی خود باشد، در نتیجه هزینه‌هایش برای فعالیت‌های بعدی کاهش خواهد یافت. اینگونه در زمان کاهش قیمت‌ها و افت بازار ضرر کمتری متوجه او خواهد شد.
در واقع فعالیت بهینه در معادن و روی‌آوردن به روش‌های نوین می‌تواند نقش موثری در عمده فعالیت‌های معدنی کشور داشته باشد. به گفته حمیدی، مشکلات متعددی در بحث معدنکاری کرومیت وجود دارد. نبود زیرساخت‌های مناسب، قدیمی بودن ماشین‌آلات، اکتشافات سنتی بدون داشتن پایه علمی و درست انجام نشدن گمانه‌زنی‌ها، مشکلات موجود در سیستم خردایش، فرسوده بودن ماشین‌آلاتی که در حمل‌ونقل به کار گرفته می‌شوند و نبود همکاری مناسب بین سازمان‌های دولتی با معدنکاران و دست و پاگیر بودن قوانین همگی جزو مسائلی است که برای بهبود معدنکاری در حوزه کرومیت باید به آنها توجه شود.
قیمت ۷۶۰ هزار تومانی کرومیت ایران
قیمت کرومیت عیار ۴۲ درصد ایران در چین طی روزهای اخیر بعد از تعطیلات چینی ۲۰ دلار افزایش یافته و از ۲۵۵ دلار به ۲۷۵ دلار رسیده است. گفتنی است افزایش قیمت کرومیت در چین تا حد زیادی به رشد قیمت فروکروم و فولاد بستگی دارد. بنابراین با توجه به خبرهای مثبت بازار فولاد در ماه‌های آینده به نظر می‌رسد روند افزایشی قیمت کرومیت ادامه داشته باشد. به گزارش معدن ۲۴، خبرها حاکی است قیمت سنگ کرومیت عیار ۴۲ درصد در بنادر ایران به ۷۶۰ هزار تومان رسیده است. پیش‌بینی می‌شود این رشد قیمت کرومیت در ایران باعث افزایش تولید داخل در ماه‌های آینده شود. اگر فعالان بازار کرومیت به شدت بازار فولاد و شاخص‌های اقتصادی چین را دنبال کنند تا تحلیل و سرمایه‌گذاری مطلوبی را در معادن و تجارت کرومیت داشته باشند، در نتیجه آن سرمایه‌گذاری غیرهدفمندی انجام نمی‌شود و ضرری به دنبال نخواهد داشت. حال این افزایش قیمت در بازار کرومیت و افزایش چشمگیر قیمت‌ها سبب شده تا پیمانکاران و معدنکارها به سمت معادن کرومیت هجوم بیاورند. این درحالی است که سال گذشته قیمت‌های جهانی کرومیت به پایین‌ترین سطح ممکن رسید و بسیاری از معادن کرومیت مجبور شدند فعالیت خود را متوقف کنند. از طرفی معادنی هم که در زمستان تعطیلی فصلی داشتند، با این کاهش قیمت دیگر تمایلی برای شروع دوباره کار نداشتند. مصطفی مالدار، یکی از کارشناسان بازار با بیان این مطلب اظهار کرد: کم‌کم با کاهش سنگ کرومیت موجود در بازار، قیمت‌ها سیر صعودی به خود گرفت. اما این افزایش قیمت از سوی فعالان این بخش مورد قبول واقع نشد تا زمانی که کرومیت ۳۲۰ هزار تومانی، به تنی ۷۶۰ هزار تومان رسید و اکنون چشم‌انداز روشن و امیدوارکننده‌ای برای کرومیت از سوی تحلیلگران وجود دارد. این معدندار کرومیت در ادامه گفت: درحال‌حاضر قیمت‌های کرومیت در بازارهای جهانی، به قدری وسوسه‌انگیز است که بسیاری از گروه‌ها و شرکت‌های توانمند به دنبال ورود به این عرصه هستند و در نتیجه در چند ماه آینده شاهد استخراج و عرضه کرومیت فراوانی خواهیم بود و کرومیت مازاد روانه بازارها می‌شود که منجر به کاهش چشمگیر قیمت‌ها خواهد شد. مالدار افزود: بهتر است پیمانکاران محتاط‌تر عمل کنند و برای سرمایه‌گذاری و بازگشت پول، امید آنچنانی به ثبات این قیمت در بلندمدت نداشته باشند و منطقی‌تر به سودآوری این تجارت نگاه کنند. در مقابل معدنداران کرومیت نیز باید حساب شده‌تر عمل کنند و برای سودی که درحال‌حاضر نصیب‌شان می‌شود، سهمی را برای عملیات‌های اکتشافی قوی، فرآوری و پرعیارسازی سنگ‌های استخراجی درنظر بگیرند و قسمتی از سودشان را صرف افزایش طول عمر مفید معادن کنند.
همکاری با اتریشی‌ها
درحال‌حاضر ذخایر معدنی ارزشمند در ایران سبب شده تا کشورهای اروپایی برای حضور در معادن ایران و بهره‌برداری از آنها آمادگی خود را اعلام کنند. این موضوع درباره ذخایر کرومیت نیز دیده می‌شود که نمونه بارز آن، به امضا رسیدن یک تفاهمنامه ۳ جانبه بین دانشگاه مونتان اتریش، دانشگاه شهید باهنر کرمان و شرکت معدنکاری امین یار در مرداد امسال بود. به گزارش ایرنا، معاون بین‌الملل دانشگاه مونتان اتریش در نشست امضای این تفاهمنامه عنوان کرده بود: ما به طور پیوسته فعالیت‌های دانشگاه شهید باهنر را در توسعه پروژه‌ها دنبال می‌کنیم زیرا همیشه برای ما مهم بوده یک شریک خوب برای همکاری‌های بین‌المللی داشته باشیم. همچنین مدیر گروه همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه شهید باهنر کرمان با اشاره به اینکه روابط بین دانشگاه مونتان و دانشگاه شهید باهنر حدود ۲ سال است شکل گرفته و در همین مدت کوتاه این روابط بسیار پربار بوده در ادامه گفت: دانشگاه مونتان یکی از معتبرترین دانشگاه‌های اروپایی در حوزه معدن به‌شمار می‌رود و دانشگاه شهید باهنر هم یکی از معتبرترین بخش‌های معدن و زمین‌شناسی در ایران است. سعیدرضا صیدنژاد در ادامه تصریح کرد: استان کرمان از نظر منابع معدنی بسیار غنی است و این موضوع باعث شده همکاری بین دو دانشگاه در بستر صنایع معدنی به خوبی شکل بگیرد. این تفاهمنامه یکی از تفاهمنامه‌های ارزشمندی است که بین صنعت، دانشگاه و روابط‌بین‌الملل به امضا رسید.
به گفته وی، هدف کلی از امضای این تفاهمنامه انتقال فناوری و بروزرسانی صنایع معدنی استان کرمان است. یکی از موارد تفاهمنامه بهینه‌سازی معادن کرومیت به منظور افزایش بهره‌وری این معادن است که امیدواریم هرچه زودتر شکل بگیرد و پایه‌ای برای سایر فعالیت‌های معدنی شود. همچنین معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان در این‌باره گفته بود: هدف از بازدید این هیات، آشنایی با ظرفیت‌های معدنی کرومیت جنوب کرمان به منظور بهره‌وری از فناوری‌های نوین در زمینه اکتشاف و استخراج و فرآوری مواد معدنی و به منظور احداث کارخانه فروکروم در منطقه بود چراکه کرمان به عنوان قطب کرومیت کشور است. به گفته محمدرضا مقبلی، ۷۰ درصد کرومیت استخراجی کشور از جنوب کرمان (به‌عنوان قطب کرومیت کشور) با استخراج سالانه بیش از ۲۲۰ هزار تن بوده که به کشورهای آسیایی و اروپایی صادر می‌شود. حال با احداث این کارخانه علاوه بر جلوگیری از خام‌فروشی منابع داخلی، منابع کرومیت کشورهای دیگر هم خریداری خواهد شد. همکاری شرکت امین‌یار و دانشگاه شهید باهنر با دانشگاه مونتان در زمینه اکتشافات زمین‌شناسی، استفاده از فناوری فرآوری مواد معدنی و ساخت یکی از بزرگترین کارخانه‌های تولید کروم خواهد بود.