یک هفته در بازارهای مالی چه گذشت؟
همهوایی دلار در ارتفاع بالای 3500
هفته گذشته معاملات بازارهای مالی در داخل کشور، وضعیت نسبتاً باثباتی را نشان میداد؛ بهطوری که بورس تهران در نزدیکی کانال 63 هزارواحدی نوسان میکرد، دلار نیز در اوایل کانال 3500تومانی تغییرات محدودی را تجربه کرد و حتی سکه نیز که به شدت تحت فشار افت قیمت اونس طلای جهانی بود، در محدوده 930 هزارتومانی نوسان کرد.
از سوی دیگر، در بازارهای جهانی فلزات پایه بار دیگر این فرضیه را که نمیتوان رشد پرشتاب قیمتها را انتظار داشت، تایید کرد و تثبیت نسبی قیمتها مشاهده شد. بازارهای طلای جهانی و نفت اما (تا چهارشنبه) وضعیت واگرایی را برخلاف رفتار سنتی خود تجربه کردند. این موضوع گرچه در رصد روند تاریخی این بازارها، نگرانی از تورم منفی و احتمالاً رکود اقتصاد داخلی را ایجاد میکند، اما اکنون دخیل بودن عوامل مختلف در مورد حرکت خلاف جهت نفت و طلا، این نگرانی را چندان بیمورد نشان نمیدهد. از سوی دیگر، بحث پدیده النینو که اخیراً در کشورمان نیز بسیار داغ شده است توسط بانک جهانی (WB) بررسی شده که بیان میکند این موضوع با توجه به شرایط موجود نمیتواند اثر چندانی روی قیمت محصولات کشاورزی داشته باشد.
تیر خلاص به اونس؟
فرود آمدن اونس طلا از بلندیهای کانال 1100دلاری از چهارشنبه دو هفته پیش و با صدور بیانیه بانک مرکزی آمریکا کلید خورد. طلای جهانی که پس از ماهها در آستانه خروج از محدوده 1200-1100 دلار در هر اونس خود قرار گرفته بود، در آخرین ساعتهای شامگاه ششم آبان به وقت تهران، نهتنها نتوانست مواضع تازه فتحشده خود را حفظ کند، بلکه به کمتر از 1160 دلار کاسته شد. با تداوم روند ریزشی قیمت این فلز گرانبها در هفته گذشته، سطوح 1120-1110دلاری اونس نیز در بازار ثبت شد تا آن را در معرض فروافتادن به کانال هزاردلاری قرار دهد. فدرالرزرو در بیانیه خود اعلام کرده است شرایط اقتصادی و به خصوص نماگرهایی را چون نرخ تورم، رشد اقتصادی و نرخ بیکاری به دقت پایش میکند و این امکان بهطور قوی وجود دارد که نرخ بهره در ماههای آینده، به خصوص در ماه دسامبر سال جاری، افزایش پیدا کند.
این موضعگیری فدرالرزرو که تا اندازهای با موضعگیریهای قبلی اختلاف زاویه داشت و مغایر با برداشت بازار از فضای حاکم بر تصمیمگیران در بانک مرکزی آمریکا بود، باعث شد چرخشی آشکار در موقعیتهای اخذشده معاملهگران در بسیاری از بازارها از جمله طلا رخ دهد و سکان آن از دست خریداران رها شود و به دست فروشندگان فلز زرد بیفتد. اوج گرفتن شاخص دلار نهتنها تحت تاثیر این موضعگیری فدرالرزرو، بلکه با انتشار شاخصهایی نظیر شاخص تولید مارکیت و آیاسام حمایت شد و در نتیجه نماگر ارزش دلار آمریکا در برابر هشت ارز معتبر جهانی به بیشترین مقدار از ماه آگوست تاکنون رسید. به علاوه، عامل دیگری که سبب رکود بیشتر بازار فلزات گرانبها شده، رونق یافتن بازار سهام ایالات متحده است که تنها از ابتدای ماه اکتبر، حدود یک ماه پیش، بیش از 11.3درصد شاخص اصلی آن رشد را نشان میدهد. با تمام این اوصاف، مواردی وجود دارد که خریداران طلا همچنان به آنها امیدوارند تا فلز زرد را به دوران شکوفایی خود بازگرداند و ... .
همهوایی دلار در ارتفاع بالای 3500
هنگامی که از ارزش جهانی طلا کاسته میشود، معاملهگران بازار طلا در داخل کشور که در موقعیت خرید قرار دارند سعی میکنند با ورود به بازار ارز و تحریک تقاضا، باعث افزایش عامل دوم قیمتگذاری این فلز زرد در بازار وطنی شوند تا ارزش دارایی آنها حداقل حفظ شود. بنا به همین منوالی که سالهاست در بازار کشور شناختهشده است، این انتظار میرفت که با کاهش قیمت اونس در آخرین روزهای هفته منتهی به هشتم آبان، روز شنبه که بازار داخلی فعال میشد معاملهگران طلا و سکه در بازار دلار دست بهکار شوند. با وجود این، تسویه معاملات موسوم به «شنبهای» که معاملات آتی مربوط به یک هفته هستند در آغازین روز هفته ورود این معاملهگران را به تاخیر انداخت. این باعث شد دلار در بازار آزاد در آن روز در همان قیمتهای روز پنجشنبه، حوالی 3490 تومان، آرام بگیرد.
اما از اواخر روز شنبه و با شروع روز یکشنبه، دلار پس از هفتهها مجدداً طعم 3500 تومان را چشید و این بار توانست خود را از این سنگر عبور دهد. در طول هفته قیمت ارز در بازار غیررسمی چند بار بین 3500 تا 3510 تومان رفت و برگشت کرد که در مقاطعی این موضوع با مداخله از سوی بازارساز بزرگ و منتسب به نهاد رسمی بازار پول همراه بود. از شواهد و قرائن و نیز بنا به آنچه معاملهگران بازار دلار بیان میدارند برمیآید که مهمترین عواملی که باعث شکسته شدن مقاومت 3500تومانی دلار شدند، در وهله اول کاهش قیمت طلا و پس از آن افزایش تقاضا در بازارهای ارز کشورهای همسایه، به خصوص بازار سلیمانیه عراق هستند. با وجود اینها حجم کم معاملات و سردرگمی معاملهگران بهطور کلی باعث شده بازار داخلی ارز در این روزها جهت آشکار و غالبی نداشته باشد.
به خصوص، تحت تاثیر وقایع و رویدادهایی که بهطور محتمل تا سه ماه آینده در فضای اقتصادی و سیاسی کشور، از ناحیه اجرایی شدن برجام و رفع تحریمها روی خواهد داد، معاملهگران بازارهای ارز و طلا همپا با دیگر فعالان بازار دست به عصا و همراه با بیم و امید حرکت میکنند. در هفته گذشته، سکه بهار آزادی طرح جدید متاثر از کاهش قیمت اونس جهانی و افزایش قیمت دلار بود که در این میان وزن افت ارزش جهانی طلا غلبه کرد و نهایتاً سکه وارد کانال 920 هزارتومانی شد. به نظر میرسد معاملهگران طلا در بازار داخلی سوگیری منفی نسبت به قیمت این فلز در بازار جهانی دارند و این موضوع از مداخله آنها در بازار ارز و نیز قیمتهای معاملهشده در این بازار در هفته گذشته قابل برداشت است. با توجه به حمایت سنگینی که سکه در محدوده 900 تا 910 هزار تومان از آن برخوردار است، بعید است معاملهگران آن به راحتی بگذارند افت ارزش جهانی طلا، سکه را وارد کانال 800 هزارتومانی کند و به هر وسیله و هر مداخلهای متوسل خواهند شد تا دارایی آنها بیش از این افت ارزش پیدا نکند.