آسیب‌شناسی تنگناهای مالی
دومین سمینار «بازاریابی خدمات و ابزارهای مالی با رویکرد بازار سرمایه و بانک» روز پنج‌شنبه، با حضور جمعی از مسوولان و کارشناسان ارشد اقتصادی و به میزبانی کارگزاری بانک کشاورزی در هتل المپیک تهران برگزار شد.
در این سمینار، سخنرانان با ارائه مقالات کاربردی درخصوص مباحث مختلف بازاریابی در بازار سرمایه و ارائه خدمات نوین مالی به بیان راهکارهایی درخصوص استفاده بهینه از ابزارهای مالی و لزوم گسترش آگاهی در میان سرمایه‌گذاران تاکید کردند. آسیب‌شناسی نقش نهادهای مالی در توسعه محصولات، بازاریابی خدمات مالی در تامین سرمایه‌ها، کاربرد مفاهیم بازاریابی در بازارهای اولیه و مفهوم اقتصادی بازاریابی با تاکید بر بازار بدهی از مباحثی بود که در این نشست به بحث و بررسی گذاشته شد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، در ابتدای این نشست دکتر حسین عبده‌تبریزی با ایراد سخنانی به تشریح چارچوب فعلی اقتصاد کلان کشور پرداخت. وی با اشاره به وضعیت دشوار اقتصادی فعلی بیان کرد: دولت یازدهم فعالیتش را با یک تورم سنگین آغاز و در حال حاضر موفق به مهار تورم شده است.
عبده‌تبریزی در ادامه بیان کرد: وضعیت رکودی-تورمی از زمان دولت قبلی باقی مانده و امکان ادامه آن در این شرایط سخت اقتصادی در صنایع وجود دارد. بنابراین دیدگاه‌ها نباید از گذر تزریق نقدینگی از سوی بانک مرکزی باشد، بلکه باید ازدریچه بررسی عواملی صورت پذیرد که نرخ تورم 11 درصدی و نرخ سود بانکی 25 تا 30 درصدی را رقم زده‌اند. در این شرایط اگر نتوانیم این موضوع را بررسی کنیم و لایه‌به‌لایه کنار بزنیم، نهایتا یک نسخه بسیار اشتباه برای اقتصاد ایران می‌پیچیم. این کارشناس ارشد اقتصادی در ادامه بیان کرد: در وضعیت دشواری که بیان شد قطعا باید تصمیمات جدی هم لحاظ کرد. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که منشا این دشواری چیست ؟ این شرایط از دو پدیده است که باید به مردم بگوییم به جای پس‌انداز کردن، دارایی‌های خود را خرج کنند.
وی در توضیح این اظهارنظر گفت: در اقتصاد فعلی ظرفیت‌های تولیدی به مراتب قوی‌تر از میزان مصرف است که این کاهش مصرف به دلیل اتفاقات و تحولاتی است که از دولت قبل به‌جا مانده است.
ما شاهد بودیم که از سال 86 به‌طور مداوم بودجه خانوارها آسیب دیده، درآمد سرانه به نحو قابل‌توجهی کاهش یافته و طبقه متوسط جامعه به‌شدت ضعیف شده که این عوامل قدرت خرید مردم را کاهش داده است. در این میان مجموعه عظیم منابع از گذشته نیز وجود داشته که به‌صورت مناسب مورد استفاده قرار نگرفته بود. به‌طور مثال این منابع در بحث اشتغال نه‌تنها باعث کاهش نرخ بیکاری نشده، بلکه به شدت افزایش این مولفه را به همراه داشته است. این روند موجب متورم‌شدن دارایی‌های موجود و مقدار پول خرج شده در آن دوران شد. در شرایط فعلی شاهد خالی شدن این حباب در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور مانند بورس و مسکن هستیم. بر همین اساس این تخلیه حباب فشار عظیمی بر اقتصاد کشور و جامعه وارد کرده و مشکلات بی‌شماری را برای بخش‌های اقتصادی کشور رقم زده است.
میراث دولت قبل برای اقتصاد ایران
وی در ادامه گفت: موضوع مهم‌تر به‌وجود آمدن تنگناهای مالی است که ارتباط مستقیم با عرضه محصولات دارد. به‌طور تاریخی و کلاسیک دیده شده زمانی که شرایط رکودی بر اقتصاد کشورها حاکم می‌شود، دولت‌ها بیش از گذشته به تامین نقدینگی در کشور ملزم می‌شوند، (پول خرج می‌کنند) اما اکنون دولت یازدهم به دلیل بدهی قابل‌ملاحظه از دولت قبل وکنترل تورم نمی‌تواند پول جدیدی را خلق و در همین حد که بتواند بودجه سال جاری را محقق سازد، یک معجزه کرده است. عبده‌تبریزی در توضیح شرایط دولت گفت: هزینه‌ها به شدت سنگین‌تر از درآمدهاست، در سال جاری دولت کمتر از 20 میلیارد دلار درآمد نفتی دارد، به‌طوری‌که با احتساب کسر درصدی از بودجه نفت که به صندوق توسعه ملی تعلق می‌گیرد، حدود 17 تا 18 میلیارد دلار درآمد نفتی واقعی باقی‌می‌ماند. مقایسه این میزان درآمد با سال‌های 90 و 91 که رقم درآمد نفتی ایران به 110 میلیارد دلارسیده بود، به خوبی نشان می‌دهد دولت نقدینگی ندارد که بخواهد به جامعه تزریق کند.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که چه نهادی در حال حاضر باید این خلق پول را انجام دهد، گفت: بر اساس اصول و قواعد نظام بانکی باید پول اعتباری ایجاد کند تا شرکت‌ها بتوانند هزینه‌های خود را جبران کنند اما در حال حاضر شاهد هستیم که نظام بانکی نیز قادر به پرداخت نیست. معوقات سنگین بانک مرکزی که به دلیل نرخ سود رسمی 15 درصدی که در عمل ممکن است به دو‌برابر نیز برسد اجازه برگشت پول به این نهاد را نمی‌دهد. از سوی دیگر اتفاقی که در ترازنامه بانک‌ها رخ داده است؛ مربوط به قیمت‌های حبابی است که بر عملکرد آنها تاثیر گذاشته و دارایی‌های ساختمانی و بورسی آنها را به‌شدت کاهش داده است.
در اینجا به تنهایی بحث معوقه‌های بانک‌ها مطرح نیست، بلکه ارزش وثایقی که بر اساس آن معوقه‌ها وجود داشته نیز کاهش یافته است. دکتر عبده‌تبریزی در ادامه مشکلات اقتصاد کشور را اینچنین تشریح کرد: بانک‌ها در سال گذشته به اندازه 150 هزار میلیارد تومانی که سود پرداخت کرده‌اند، درآمد نداشته‌اند. به این معنی که آنها رقمی را میان سپرده‌گذاران توزیع کرده‌اند که واقعیت بیرونی نداشته است. البته باید گفت بانک‌ها امروز هم در تلاش برای پرداخت سود از طریق فروش املاک خود هستند. در این میان اگر بانک مرکزی آنها را ملزم به تبدیل حساب‌ها از تعهدی به نقدی می‌کرد، واقعیت حساب‌های بانک‌ها به روشنی پدیدار بود. به‌طور کلی می‌توان بیان کرد شرایط بانک‌ها به هردلیلی که اتفاق افتاده و تقریبا بخش اعظم آن هیچ ارتباطی با دولت فعلی ندارد بحرانی است.
پیشنهاد اسناد خزانه به سرمایه‌گذار خارجی
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران دومین سخنران این همایش بود که به ارائه مقاله‌ای درخصوص کاربرد بازاریابی در بازارهای اولیه پرداخت.به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، وی در ابتدا با تاکید بر اهمیت معرفی بازار سرمایه ایران به سرمایه‌گذاران خارجی اظهار کرد: در دیدارهایی که طی ماه‌های اخیر با هیات‌های تجاری کشورهای مختلف داشتیم بیشترین تاکید آنها بر رتبه‌بندی ابزارهای مالی ما بود. مدیرعامل فرابورس ایران افزود: با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران خارجی قبل از ورود به بازار ایران تمایل به رتبه‌بندی اوراق و ابزارهای مالی ما دارند، باید تلاش مضاعفی برای معرفی اوراق با درآمد ثابت که دارای ضمانت بانکی هستند یا اوراقی که همانند اسناد خزانه اسلامی دولت پشتوانه آن است، بشود؛ چرا که این اوراق با داشتن ضمانت کافی و جذابیت زیاد قابل ارائه به سرمایه‌گذاران خارجی هستند.
در ادامه این همایش دکتر علی سنگینیان، مدیرعامل تامین سرمایه امین به تعریف مشخص شرکت‌های تامین سرمایه در تمام دنیا پرداخت و تفاوت این نهادها را در ایران و دیگر کشورها مورد بررسی قرار داد. وی همچنین بیان کرد: بر اساس آمارها، شرکت‌های تامین سرمایه در ایران جایگاه خود را درمیان مخاطبان پیدا نکرده و بسیاری از مردم آشنایی کافی با این نهادها را ندارند. سنگینیان در ادامه به انواع بازاریابی در بازار اشاره کرد و گفت: بازاریابی خدمات به ویژه خدمات مالی تفاوت‌های بسیاری با بازاریابی در زمینه کالاهای مصرفی و خدماتی دارد. خدمات مالی معمولا نامحسوس هستند و قابل تحریک کردن نیستند و بر همین اساس بازاریابی آنها سخت‌تر است اما در زمینه کالاها می‌توان از طریق تغییر در ماهیت کالا به جذب بازار بیشتر تلاش کرد. همچنین در این سمینار دکتر داریوش روزبهانه، اقتصاددان به بررسی ابعاد استراتژیک و آسیب‌شناسی نقش نهادهای مالی در توسعه محصولات و خدمات پرداخت.
به گزارش استیل ایران به نقل از دنیای اقتصاد، در بخش پایانی نیز حسین خزلی خرازی مدیر عامل کارگزاری بانک کشاورزی، با اشاره به لزوم افزایش نهادهای بازاریابی در کارگزاری‌ها به تعریف ابزارهای مالی بین بازاری صندوق‌های بادرآمد ثابت پرداخت. خرازی در این بخش با اشاره به عدم آگاهی کافی میان سرمایه‌گذاران خرد بیان کرد: ریسک‌گریزی این روزها میان سرمایه‌گذاران تا حد زیادی افزایش یافته است و سهامداران اعتماد خود را به این بازار از دست داده‌اند. وی در ادامه افزود: نهادهای مالی مانند بانک و بورس باید بتوانند در فرآیندی ترکیبی به ارائه خدمات به مشتریان خود بپردازند و اصول رقابت قدیمی را به ندرت کمرنگ کنند.