اتاق خبر: بررسي وضعيت طرح جامع فولاد و آمار و ارقام ارائه شده ازسوي سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني بيانگر آن است كه ايجاد توازن در زنجيره فولاد، يكي از موارد مهم و اساسي اجراي اين طرح محسوب ميشود. براساس سند چشمانداز1404 ظرفيت توليد فولاد خام كشور 55ميليون تن پيشبيني شده كه تا پايان سال گذشته، با دستيابي به رقم 23.4ميليون تن و در بخش محصولات فولادي به 34.1ميليون تن، حدود 45درصد اين برنامه تحقق يافته است. با استناد به مطالعات انجام شده در سند چشمانداز1404 انتظار ميرود ميزان مصرف داخلي فولاد به حدود 34ميليون تن برسد و مازاد اين مقدار راهي بازارهاي صادراتي خواهد شد. ايران كه پيش از اين چهاردهمين فولادساز جهان معرفي شده بود، در بررسيهاي انجمن جهاني فولاد به تازگي با يك پله رشد به رتبه سيزدهم جهان ارتقا يافت، اين درحالي است كه سال گذشته براي نخستينبار با دستيابي به صادرات 4.1ميليون تني فولاد خام، ركورد بيسابقهيي در كشور در اين زمينه ثبت شد. ايميدرو گزارشي را منتشر كرده كه نشان ميدهد سال1394 معادل 13.3ميليون تن ظرفيت توليد كنسانتره در كشور در معادن زرند ايرانيان، سيرجان ايرانيان، گلگهر، گوهرزمين، رودمتال، كاسپين و آيندهسازان البرز افتتاح شده است. علاوه بر اين، ميزان يك ميليون تن گندله به ظرفيت كشور در مناطق چادرملو و اردكان يزد اضافه شده كه اين امر، نشان از ضرورت راهاندازي كارخانههاي جديد گندلهسازي دارد. ازسوي ديگر، براساس آمار اعلامي بخش خصوصي 1700ميليارد دلار پروژه نيمهتمام در ايران هماكنون نيازمند جذب سرمايهگذار است كه بخش عمدهيي از اينها در حوزه معادن كشور قرار دارد. چالش هميشگي كمبود منابع مالي گزارش سازمان ايميدرو نشان ميدهد كه امسال طبق برنامهريزي صورت گرفته طرح 5ميليون تني گندله در سنگان (خراسانرضوي) به بهرهبرداري خواهد رسيد كه بخشي از كمبود در اين بخش را جبران ميكند. اما در اين ميان مهمترين چالشهاي اجراي اين طرح، كمبود منابع مالي است و علاوه بر اين، تداوم و رشد صدور مجوز احداث واحدهاي زنجيره فولاد در استانها يكي از چالشهاي پيشرو مطرح ميشود. آمارهاي منتشر شده نشان ميدهد در سال گذشته رشد 23درصدي در زمينه صدور مجوز احداث واحدهاي فولادي تحقق پيدا كرد. نمونه اين امر صدور مجوز تاسيس كارخانههاي فولاد با هدف توليد 179ميليون تن است كه اين مجوزها در بخش گندلهسازي 147ميليون تن و در بخش توليد كنسانتره 131ميليون تن ثبت شده است. بر پايه اين گزارش، مجوزهاي صادر شده عاملي براي برهم خوردن توازن در زنجيره ارزش فولاد شده چراكه ايران فاقد ذخاير معدني كافي براي تامين خوراك اين حجم از واحدهاي كنسانتره است. وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام كرده براساس سند چشمانداز1404 ظرفيت گندلهسازي كشور (بهعنوان يك بخش از زنجيره توليد فولاد) در سال96 بايد به رقم 48ميليون تن برسد، اين درحالي است كه انتظار ميرود در سال99 اين ميزان به 82ميليون تن و در 1404 به رقم 85ميليون تن ارتقا يابد. جذب 2 ميليارد دلار سرمايه معدني با فرا رسيدن روز صنعت و معدن ضرورت توجه به اين دو بخش مهم و ارزشمند در كشور دوچندان ميشود و فعالان اين دو حوزه تلاش ميكنند كه فرصت پيش آمده را غنيمت شمرده و با بيان چالشها و ارائه راهكارهاي مناسب مسير توسعه را در اين حوزه هموار كنند. مهدي كرباسيان رييس هيات عامل ايميدرو با اعتقاد بر اينكه اقدامات دولت يازدهم باعث فعال شدن بخش اكتشاف معادن به نحو احسن شده است، نتايج توجه دولت به اين بخش را بسيار ارزنده ارزيابي ميكند. به گفته وي، بخش معدن و صنايع معدني تا پيش از حدود 3سال پيش، يعني نيمههاي سال1392، وضعيت چندان روشني براي حركت به سوي توسعه نداشت و درواقع جسم نيمه جاني بيش نبود چراكه فرصتهاي گذشته از دست رفته و در عين حال بيش از 30طرح نيمهتمام و معطل نيز روي دست مديران و مجريان در سراسر كشور باقي مانده بود، درنتيجه اين امر بازخورد مثبتي نزد افكار عمومي بهويژه مردم مناطق معدني و صنايع معدني ايجاد نكرده بود. وي افزود: باتوجه به شرايط موجود در آن زمان افزون بر يكميليارد دلار سرمايه، جذب پروژهها شد تا طرحهاي متعددي در بخشهاي مختلف راهاندازي شوند كه در اين فرآيند كشف ذخاير جديد سنگآهن، طلا، مس، زغالسنگ، سرب و روي و حتي عناصر نادر خاكي از دستاوردهاي نخستين طرح اكتشاف بود كه اطلاعات آن در حال تكميل شدن است و بهزودي نتايج بيشتري از كشف ذخاير معدني براي پيشبرد اهداف توسعهيي منتشر ميشود. كرباسيان با بيان اينكه در سالهاي گذشته، تنها امكان بررسي عناصر در عمق چند صد متري وجود داشت ميگويد: در حال حاضر در حال استفاده از يك فناوري هستيم كه ذخاير معدني را تا عمق 10هزار متري نشان ميدهد، علاوه بر اينكه با كشورهاي صاحب فناوري و سرمايه، اسناد همكاري به ارزش 6ميليارد و 500ميليون يورو به امضا رسيده است. به گفته رييس هيات عامل ايميدرو راهاندازي طرحهايي به ارزش حدود يكميليارد و 180ميليون دلار همچنين تنفيذ قراردادهايي به ارزش بيش از يكميليارد و 700ميليون دلار، در دستور كار قرار گرفته است. ايران؛ سيارهاي از معادن و فلزات درحالي كه چشمانداز1404 نشان از رشد و توسعه معادن و صنايع معدني در كشور دارد، فعالان اين بخش تمايل زيادي براي سرمايهگذاري هر چه بيشتر كشورها در حوزه معدن و صنايع معدني ايران از خود نشان ميدهند. محمدرضا انصاري نايبرييس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران كه سرپرستي هيات اقتصادي ايران را در همايش «ايران و لوكزامبورگ شركاي دنياي در حال تغيير» بهعهده دارد در اين گردهمايي خطاب به شركتهاي لوكزامبورگي گفت: در حال حاضر، 1700ميليارد دلار پروژه نيمهتمام در ايران وجود دارد كه برخي آنها تا 80درصد پيشرفت داشتهاند و اين يك موقعيت عالي براي سرمايهگذاران خارجي است؛ زيرا باوجود تحريمها و مسائل گوناگون، سرمايهگذاري در ايران همواره سودآور بوده است. در خبرها آمده بود كه لوكزامبورگ در زمينه استخراج مواد معدني و برخي فلزات در سياركهاي اطراف خود سرمايهگذاري قابلتوجهي انجام داده است؛ از اين رو انصاري با بيان اينكه ايران در زمينه تنوع معادن و فلزات به تنهايي يك سياره است، از سرمايهگذاران اين بخش خواست به جاي سرمايهگذاري در سياركهاي اطراف خود براي كشف معادن به ايران بيايند؛ زيرا ايران به تنهايي سيارهيي از معادن و فلزات است. به گفته وي، در فضاي مساعد موجود، ورود به اين پروژهها در قالب سرمايهگذاري مشترك، در وقت و هزينه دو طرف صرفهجويي ميكند. نايبرييس اتاق ايران خطاب به فعالان اقتصادي لوكزامبورگي حاضر در اين همايش توصيه كرد با بخش خصوصي ايران بهصورت مستقيم در ارتباط باشند، چراكه اين كار دلايل روشني دارد؛ سياست و مقامهاي دولتي دستخوش تغييرند اما بخش خصوصي ثبات دارد.