آمادگی ایران برای پیوستن به طرح فریز نفتی
موسسه مورگان استانلی پیشبینی کرده که فرض اینکه تولید نفت ایران با حدود ۳/۶ میلیون تا ۳/۸ میلیون بشکه در روز فریز شود، شاید در سه ماهه سوم یا سهچهارم سال جاری میلادی اتفاق بیفتد. این موسسه مالی میانگین ۳۰ دلار در هر بشکه در ۳ ماه یا ۴ ماه امسال را پیشبینی کرده در حالی که صادرکنندگان نفت برنت هماکنون حدود ۵۰ دلار در هر بشکه میفروشند.
اعضای اوپک در نشست ماه آینده خود برای فریز نفتی توافق میکنند؟ این سوالی است که تحلیلگرهای حوزه نفت هر کدام پیشبینی خود را برای پاسخ به این سوال دارند.
ایران اعلام کرده برای گفتوگو با اعضای اوپک در راستای محدود کردن تولید نفت آماده است، زیرا تولید نفت خود را به سطح پیش از اجرای تحریمهای بینالمللی افزایش داده است. موسسه مورگان استانلی و بارسلیس بلیک دو شرکت خدمات مالی امریکا گفتهاند هیچ شرطی حالا برای این کار چارهساز نیست.
باکلیز میوین تحلیلگر مسائل نفت در لندن میگوید: «با افزایش ۶۵ درصدی قیمت نفت از ژانویه تاکنون که در ۱۲ سال گذشته این اتفاق بیسابقه بوده است، حالا به نظر میرسد کشورهای عضو سازمان صادرکنندگان نفت (اوپک) نیازی به این واکنش ایران ندارند. به گفته او بازار حالا به توازن در عرضه و تقاضا رسیده و قیمتهای جدید نشان میدهد فرآیند کاهش در بازار متوقف شده است.
او البته با طرح این سئوال گفته است که اگر سرعت افزایش قیمتها ادامه یابد، آیا این دوره توازن برای بازار نفت عالی نخواهد بود؟
به گزارش خبرآنلاین بیژن زنگنه گفته است: «ایران تولید خود را دوبرابر افزایش داده و صادرات خود را به ۲ میلیون بشکه در روز در ماه گذشته رسانده است. با فروش این میزان نفت بعد از برداشته شدن تحریمها از ژانویه این کشور خلیجفارس به سطح پیش از اعمال تحریمها رسیده است. »
رکنالدین جوادی مدیرعامل شرکت ملی نفت هم گفته: «فروش نفت در دوران پس از تحریمها دوبرابر شده و حال میتوانیم با دیگر اعضای اوپک درباره محدودیت تولید به زودی ظرف یک یا دو ماه دیگر صحبت کنیم.»
توافق ژانویه
ایران به دنبال بازسازی صنعت انرژی و فروش بیشتر نفت بعد از ژانویه و پس از توافق هستهای، تولید خود را با هدف دسترسی به بازار جهانی نفت و سرمایهگذاری در این صنعت گسترش داده است. این کشور ماه گذشته در پیوستن به دیگر کشورها برای اجرای طرح فریز نفتی خودداری کرده بود.
ایران تا سال ۲۰۱۱میلادی حدود ۲ میلیون بشکه نفت در روز تولید میکرد؛ درست قبل از آنکه امریکا و اروپا سایر کشورها را برای خرید از ایران به دنبال تحریمهای برنامه هستهای زیرفشار قرار بدهند. ایران بعد از برداشتهشدن تحریمها و در ماه آوریل تولید خود را به ۳/۵میلیون بشکه نفت رسانده است. در دو ماه گذشته تولید این کشور حدود ۲/۸ میلیون بشکه در روز بود.
«افزایش تولید و صادرات نفت ایران برای بازار نفت تصمیم سختی بود. » این را آدام لانگسون تحلیلگر موسسه مورگان استانلی میگوید. او اضافه میکند که میزان تولید نفت خام و فرآوری شده ایران حدود ۴/۲ میلیون بشکه در روز پیش از اعمال تحریمهای بینالمللی بوده است.
فراتر از انتظار
«ایران شاید بخواهد به فریز نفتی بپیوندد، اما تنها به این دلیل که فراتر از انتظار عمل میکند. »
رییس اداره اجرایی کنسولگری انرژی دوبی ضمن بیان این مطلب میگویند: «انتظار نیست که اعضای اوپک درنشست ماه آینده برای اجرای طرح فریز نفتی به توافق برسند. »
موسسه مورگان استانلی پیشبینی کرده که فرض اینکه تولید نفت ایران با حدود ۳/۶ میلیون تا ۳/۸ میلیون بشکه در روز فریز شود، شاید در سه ماهه سوم یا سهچهارم سال جاری میلادی اتفاق بیفتد. این موسسه مالی میانگین ۳۰ دلار در هر بشکه در ۳ ماه یا ۴ ماه امسال را پیشبینی کرده در حالی که صادرکنندگان نفت برنت هماکنون حدود ۵۰ دلار در هر بشکه میفروشند.
این موسسه همچنین تاکید کرده که: «به نظر میرسد اوپک علاقه ندارد در بازار مداخله کند، اما حالا باید دید که آیا تولیدکنندهها با این قیمتها موافق خواهند بود و یا اینکه ضروری میبینند قیمتها بالاتر برود. »
ایجاد تنش یکطرفه
عربستان پس از برداشتهشدن تحریمهای ایران از سیاستهای مختلفی استفاده میکند تا سهم و مقام خود در بازار را بالا ببرد.
تصمیم عربستان سعودی که تنها وزیر نفت با قدرت و دارای نفوذ خود را بر کنار کرده با دیدگاههای مختلفی بررسی و تحقیق شده است. کارشناسان معتقدند ولیعهد این کشور، محمدبن سلمان قصد دارد حکومت خود را یکپارچه کند و از نظر کارشناسان این کشور در تلاش است تا بازار منطقه را در دست خود داشته باشد و ایجاد مبارزه سخت و تنش با ایران را شدت بخشد.
بر همین اساس، عربستان سعودی در روز شنبه۲۵ اردیبهشت حکم برکناری علی النعیمی را اعلام کرد. وی از سال ۱۹۹۵ وزیر نفت این کشور بود و مقام بالا رتبهای در ۱۲ کشور عضو اوپک داشته است. این شخص را با خالدالفالح مدیرعامل شرکت ملی نفت آرامکو جایگزین کردند. به عقیده بسیاری از کارشناسان این حرکت پس از، از دست دادن توانایی النعیمی در جلسه دوحه در آوریل و نپیوستن به طرح فریز نفتی که تولیدات خود را متوقف کنند تا قیمت نفت بالا آید، قابل پیشبینی بود. علاوه بر این موضوع، بالا بودن سن النعیمی باعث گمانهزنیهایی درباره بازنشستگی وی میشد. عربستان سعودی که در عمل مدیر اوپک است، در آغاز با طرح فریز نفتی موافقت کرده بود و قرار بود تولیدات خود را متوقف کند اما در دقیقه ۹۰ این موافقت به دستور محمدبن سلمان ولیعهد این کشور لغو شد و عربستان اعلام کرد با شرط اینکه ایران نیز در این طرح همکاری کند آنها نیز مشارکت خواهند کرد. برخی کارشناسان معتقدند تغییر عربستان در ستون دولتش فقط به دلیل کمکردن وابستگی کشور به نفت نبوده و به نظر میآید برای ایجاد فشار به کشور همسایهاش ایران و نشان دادن قدرت خودش در منطقه است.
قدرت و ایران
کارشناسان معتقدند برکنار کردن النعیمی از سوی محمد بن سلمان به دلیل نشان دادن بخشی از قدرت این مرد ۳۰ ساله است.
خالد الفالح که سمت وزیر نفت را بهتازگی بهدست آورده، پیرو دستورات بن سلمان است و به نظر نمیرسد شخص الفالح قدرتی در تصمیمگیری داشته باشد. برای بن سلمان مهمتر از کاهش وابستگی کشور به مواد هیدروکربنها و افزایش قیمت نفت، نگه داشتن سهم عربستان در بازار و اجازه ندادن به ایران برای ورود به این بازار است. به همین دلیل با آمدن وزیر جدید تغییر آنچنانی در این حوزه مشاهده نخواهیم کرد. عربستان سعودی تمام تلاش خود را میکند تا در رقابت با ایران بازار را از آن خود کند، درحالی که ایران تمام تمرکز خود را برای رساندن تولیدات خود به میزان قبل از تحریم گذاشته است. عربستان با سیاستهای متفاوتی که ارائه میدهد سعی میکند تا با برداشته شدن تحریمها بازار کشورهایی مانند چین و هند در دست ایران نیفتد و نبض بازار کشور عربستان باشد.