همه چيز در سال آينده ميلادي به نفع ايران است
پيش‌بيني بانک جهاني از آينده درخشان مس
پايگاه خبري معدن نيوز- بانک جهاني در گزارشي مفصل اعلام کرده که مس از جمله فلزاتي به شمار مي رود که آينده درخشاني براي آن ترسيم شده و با توجه به گزارش بانک جهاني «اقبال» به معادن ايران لبخند مي زند. به گزارش پايگاه خبري معدن نيوز، سال 2015 براي کشورهاي معدني جهان خوش‌يمن به شمار نمي‌رفت و بسياري از آنها از کاهش رشد اقتصادي رنج بردند. آيا سال‌هاي آينده هم اين روند ادامه خواهد يافت يا اين کشورها مي‌توانند اميدوار به بهبود دوباره اوضاع خود باشند؟
بانک جهاني در گزارشي مفصل، تلاش کرده که براي اين پرسش، پاسخي شايسته پيدا کند. براساس اين گزارش که قيمت‌هاي آينده بازارهاي محصولات مختلف بررسي شده، فلزات گرانبها همچنان در رکود به سر خواهند برد و قيمت سنگ‌آهن و فولاد تنها اندکي بهبود را شاهد خواهد بود. با اين حال، برآورد مي‌شود که بيشترين بهبود قيمتي در بازار فلزات رنگي اتفاق بيفتد. آلومينيوم، مس، نيکل، قلع، سرب و روي، فلزاتي هستند که در گزارش بانک جهاني، آينده درخشاني براي آنها ترسيم شده است.
داستان رکود
سقوط قيمت نفت که از نيمه سال 2014م آغاز شد و همچنان ادامه دارد، باعث شد ديگر بازارهاي جهاني هم يکي پس از ديگري دچار بحران شدند. نفت 4 سال را در اوج به سر مي‌برد تا اينکه سال گذشته کاهش متوقف نشدني آن شروع شد. اين موضوع براي بازار فلزات و محصولات معدني هم وجود داشت و پس از سال 2011م که رويايي‌ترين دوران فعاليت کشورهاي معدني بود، بحران گسترده فرا رسيد. با اين وضعيت بسياري از شرکت‌هاي معدني حتي شرکت‌هاي بزرگ جهان را با مشکلات اقتصادي مواجه کرد. دليل اين کاهش و افت قيمت‌ها، مازاد عرضه جهاني، چشم‌انداز نااميدکننده رشد در کشورهاي مختلف و افزايش قدرت دلار در مقابل ساير واحدهاي پولي بوده است. با اين حال، شرايط اندکي در حال تغيير است.
بسياري از شرکت‌هاي معدني، توليد خود را در پي سطح پايين قيمت‌هاي جهاني، کاهش داده‌اند. از طرفي ميزان تقاضا براي برخي از فلزات (از جمله فلزات رنگي) در حال افزايش است. قدرت دلار هم دست کم در کوتاه‌مدت افزايش بيشتري نخواهد يافت. افزايش قدرت دلار و رشد اقتصادي ايالات متحده امريکا و حتي گمانه‌زني بر سر احتمال افزايش نرخ بهره از سوي «فدرال رزرو» باعث شده که بسياري از فلزات و محصولات معدني (به‌ويژه طلا) در خواب زمستاني به سر ببرند. با اين حال، در پي اعلام اخير فدرال رزرو که گفته بود به دليل کاهش ارزش يوآن چين و دامپينگ محصولات اين کشور، در حال حاضر قصد ندارد که نرخ بهره را افزايش دهد، باز هم جاني تازه در روح طلا دميده شد. هر چند به احتمال زياد اين افزايش قيمت در سال‌هاي بعد ادامه نخواهد يافت. در ادامه، پيش‌بيني بانک جهاني را از قيمت‌هاي سال آينده فلزات مختلف مشاهده خواهيد کرد.
فلزات گرانبها
فلزات گرانبها (طلا، پلاتين، پالاديوم و نقره) هنوز هم با مازاد عرضه جهاني مواجه هستند و به اين دليل نمي‌توان انتظار افزايش قيمت قابل توجهي براي آنها داشت و کشورهاي توليدکننده اين دسته از فلزات همچنان بايد با مشکلات مالي دست و پنجه نرم کنند. طلا که بيشترين سطح قيمتي خود را در سال 2012م تجربه کرد (ميانگين 1670 دلار در هر اونس)، در سال 2015م، ميانگين 1205 دلار در هر اونس را به خود اختصاص داده است. فلز خوشرنگ و پرطرفدار جهاني که اکنون بر مبناي 1165 دلار در هر اونس مبادله مي‌شود، در سال آينده شاهد افزايش نسبي قيمت آن خواهد بود. برآورد مي‌شود که قيمت اين فلز در سال 2016م به 1252 برسد و پس از آن هم به همين رشد کم شتاب ادامه دهد. قيمت اين فلز تا سال 2019م، به 1350 دلار در هر اونس خواهد رسيد.
اين وضعيت براي نقره و پالاديوم هم وجود خواهد داشت و به‌تدريج، قيمت‌هاي آنها به سطوح اقتصادي باز خواهد گشت. با اين حال، وضعيت پلاتين اندکي متفاوت است و به دليل مازاد عرضه، بحران آن همچنان عميق‌تر خواهد شد. ميانگين قيمت پلاتين در سال 2015م، تا 1300 دلار در هر اونس کاهش يافت. اما انتظار مي‌رود که روند کاهشي آن براي 2 سال ديگر هم ادامه يابد. در اين 2 سال، قيمت پلاتين به 1260 دلار هم خواهد رسيد.
فولاد و سنگ‌آهن
چين چندين سال است که بزرگترين فولادساز جهان به شمار مي‌آيد و بيشترين سنگ‌آهن را هم وارد مي‌کند. به همين دليل، عملکرد اين کشور به طور مستقيم بر قيمت اين 2 محصول اثر گذاشته است. کاهش توليد فولاد چين در چند سال اخير باعث شده است که قيمت سنگ‌آهن از اوج 164 دلاري خود در سال 2011م به 63 دلار کنوني برسد. قيمت فولاد هم با وجود کاهش توليد چين و توازن بيشتر عرضه و تقاضا در بازار، به دليل کاهش ارزش يوآن و دامپينگ اين کشور از سطوح بالاي 750 دلاري به 472 دلار در هر تن سقوط کرده است.
با اين حال، قيمت اين 2 محصول در آينده احيا خواهد شد؛ هر چند به سطوح خود در سال 2011م نخواهد رسيد. انتظار مي‌رود که ميانگين قيمت سنگ‌آهن در سال 2016م به 68 دلار در هر تن برسد و پس از آن هم با ادامه اين روند رشد کند خود به 84 دلار در سال 2019م برسد. قيمت فولاد هم پيش‌بيني مي‌شود که به دليل افزايش تقاضاي جهاني، رشدي 30 درصدي را در 2سال آينده تجربه کند. با اين برآورد، قيمت آن از 472 دلار به 610 دلار در سال 2017م خواهد رسيد. پس از سال 2017م، از سرعت رشد آن کاسته مي‌شود و در مدت 2 سال، تنها 30 دلار در هر تن به قيمت آن افزايش مي‌يابد.
فلزات رنگي
اين دسته از فلزات بهترين چشم‌انداز را در گزارش بانک جهاني به خود اختصاص داده‌اند به جز نيکل که هنوز هم دچار نوسانات قيمتي مختلف است و اين موضوع در آينده هم ادامه خواهد يافت، ديگر فلزات رنگي وضعيت مساعدي را تجربه خواهند کرد. به اين صورت انتظار مي‌رود که بالاخره شب تاريک اين فلزات به انتها برسد و احياي آنها شروع شود. برآورد مي‌شود که هر کدام از فلزات قلع، سرب و روي در 2 سال آينده تا 20 درصد افزايش قيمت (مجموع) را تجربه کنند. اين وضعيت براي آلومينيوم و مس مساعدتر است و قيمت هر کدام از اين فلزات تا 30 درصد افزايش خواهد يافت.
اين افزايش قيمت‌ها به دليل حرکت جهان به سمت صنايع با فناوري پيشرفته است که نياز بيشتري به فلزات رنگي دارند؛ فلزاتي که به‌تدريج و با افزايش دانش و فناوري بشر جايگزين فلزات پايه و اساسي مي‌شوند.
همه چيز به نفع ايران است
گزارش بانک جهاني نشان مي‌دهد که بازار فلزات و محصولات معدني جهان در حال احيا است. اين وضعيت براي ايران که در 2 سال گذشته تمرکز خود را بر توسعه بخش معدني و صنايع معدني گذاشته، بسيار نويددهنده است؛ به‌ويژه آنکه بيشترين احياي قيمت‌ها در بخش‌هايي انجام خواهد شد که بيشترين مزايا را دارد. چشم‌انداز فلزات گرانبها مساعد نيست و البته ايران در اين گروه معدني، توليد چنداني ندارد.
بخش سنگ‌آهن و فولاد ايران با رشد نسبي خود احيا خواهد شد و شرکت‌هاي فعال در اين حوزه مي‌توانند به رفع شدن تدريجي مشکلات مالي خود اميدوار باشند. به‌ويژه آنکه قرار است تا 10 سال آينده، ميزان توليد فولاد کشور به 55 ميليون تن برسد. اما بيشترين مزيت نسبي بخش معدني ايران در حوزه فلزات رنگي است؛ حوزه‌اي که بيشترين رشد را در سال‌هاي آينده تجربه خواهد کرد. بنابر گزارش مرکز زمين‌شناسي امريکا، ايران بيشترين ذخاير سرب و روي جهان را در اختيار دارد و تنها 0/5 درصد از اين ذخاير استخراج شده‌اند. با اين وضعيت، ضمن آنکه ايران مي‌تواند به‌تدريج جايگاه کنوني خود از نظر توليد سرب و روي جهان (رتبه چهارم) بهبود دهد، به درآمدهاي بسياري هم دست خواهد يافت. وضعيت براي صنايع توليد مس و آلومينيوم هم به همين شکل بوده و آينده درخشاني پيش روي اين 2 بخش است. ايران برنامه دارد که تا سال 1404 هـ. ش، توليد مس خود را به 800 هزار تن و توليد آلومينيوم را به 1/5 ميليون تن برساند.