بورس تهران برای پذیره‌نویسی و انجام معاملات ثانویه اوراق رهنی و به کارگیری بازار ثانویه آن به عنوان نقدشونده‌ترین بازارهای اوراق بهادار با درآمد ثابت آمادگی دارد.

بورس تهران برای پذیره‌نویسی و انجام معاملات ثانویه اوراق رهنی و به کارگیری بازار ثانویه آن به عنوان نقدشونده‌ترین بازارهای اوراق بهادار با درآمد ثابت آمادگی دارد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه (سنا) و به نقل از معاونت ناشران و اعضا، وجود محصولات مالی متنوع (از نوع بدهی، حق مالی و ساختاریافته) یکی از مهمترین پیش نیازهای توسعه پیوسته بورس اوراق بهادار تهران است.

در این بین، ابزارهای مالی ساختاریافته با توجه به درجه بالای تنوع و قابلیت پاسخگویی آنها به نیازهای مختلف طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

بر اساس این گزارش، ابزارهای مزبور این قابلیت را دارند که انگیزه های گوناگون بازیگران بازار در حوزه های تأمین مالی، سرمایه گذاری، پوشش ریسک و سفته بازی را برآورده سازند. از طرف دیگر، اهمیت بسیار زیاد بخش مسکن در اقتصاد ایران، رکود سنگین حاکم بر آن طی چند سال گذشته و کمبود منابع مالی برای اعطای وام مسکن به متقاضیان باعث شده است نظام بانکی، بازار سرمایه و بخش مسکن همواره به‌دنبال معرفی ابزارهایی ساختاریافته باشند که در تحریک بخش مسکن و خروج آن از رکود مثمرثمر واقع شوند.

این گزارش می افزاید: یکی از مهمترین این ابزارها، اوراق بهادار با پشتوانه وام های رهنی یا به اختصار، اوراق رهنی است که در آیین‌نامه اجرایی انتشار اوراق بهادار از محل تسهیلات اعطایی بانک‌ها که در سال 1394 توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ شد، طراحی، انتشار و استفاده از آن به صراحت قید شده است.

در معرفی اوراق رهنی می خوانیم: اوراق رهنی، ابزاری است که به‌وسیله آن بانک‌ می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه، قدرت اعطای وام‌های رهنی مسکونی و تجاری خود را بدون نیاز مستقیم به منابع بانکی افزایش دهد. بانکی را در نظر بگیرید که موضوع فعالیت آن، پرداخت وام بلندمدت به متقاضیان ساخت یا خرید مسکن است. این وام‌ها معمولاً در مدت 12 تا 15 سال بازپرداخت می‌شود. وثیقه این وام‌ها، سند واحد مسکونی است که در رهن بانک باقی می‌ماند و این، نقطه قوت وام‌های مذکور است. با این حال یک مشکل جدی در اینجا وجود دارد و آن، کمبود منابع مالی بانک مسکن برای پرداخت وام‌های رهنی است.

بنابراین این بانک باید وام‌های بزرگی را به‌صورت بلندمدت به متقاضیان پرداخت کند؛ از این‌رو خیلی زود منابعش به پایان می‌رسد. اما بازار سرمایه امکانی را فراهم کرده است که می‌تواند این مشکل را تا حدود زیادی حل کند و آن، انتشار و عرضه اوراق رهنی با پشتوانه اقساط در حال بازگشت وام‌های اولیه مسکن است.

به این ترتیب بانک طلب خود از وام‌گیرندگان را که قرار است طی زمان نقد و وصول شود، در اختیار شرکت ناشر اوراق رهنی قرار می‌دهد. این شرکت نیز بر مبنای این دارایی بانک وجریان‌های نقدی آن در آینده، اقدام به انتشار اوراق بهادار می‌کند.

این اوراق در بورس با نرخ سود مناسب به فروش می‌رسد و سرمایه‌گذاران آن را خریداری می‌کنند. بنابراین، بانک می‌تواند مطالبات خود را در بورس اوراق بهادار تنزیل و وصول کرده و از این طریق، نقدینگی کافی برای پرداخت وام‌های بیشتر را به‌دست آورد.

همچنین اوراق رهنی اولین بار در ایالات متحده آمریکا معرفی و با استقبال شایان‌توجه‌ای روبرو شد.

در ضمن بازار ثانویه اوراق رهنی، یکی از نقدشونده‌ترین بازارهای اوراق بهادار با درآمد ثابت در جهان است و بعد از بازار اوراق و اسناد خزانه این کشور، از نظر نقدشوندگی، در مرتبه دوم قرار دارد. با این حال، وقوع بحران مالی اخیر باعث شد حجم و گردش معاملات اوراق رهنی، همانند اوراق قرضه شرکتی و اوراق و اسناد خزانه آمریکا روندی نزولی را در پیش گیرد.

این گزارش می افزاید: اوراق رهنی علاوه بر ایالات متحده آمریکا، در بورس‌های اوراق بهادار کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، مالزی، چین، کره‌جنوبی، تایلند، ژاپن، لوکزامبورگ و آفریقای جنوبی نیز پذیرفته شده و نقش مهمی را در نظام تأمین مالی مسکن این کشورها ایفا می‌کند.

در همین راستا، بورس اوراق بهادار تهران آمادگی دارد با استفاده از بازارها و سازوکارهای معاملاتی خود، زمینه را برای پذیره‌نویسی و انجام معاملات ثانویه اوراق رهنی مهیا سازد و با شارژ منابع مالی جدید به بخش مسکن، نقش قابل‌ملاحظه‌ای را در رونق این بخش اقتصادی مهم ایفا کند.