لزوم شفاف‌سازی فعالیت‌های معدنی و توجه به زندگی ساکنان محلی
معدنکاری «یشم» میانمار همچنان قربانی می‌گیرد
گروه معادن - افزایش حوادث و خطرات جانی برای معدنچیان یکی از بزرگترین پیامدهای معدنکاری غیرقانونی است. این پیامد سنگین همچنان در عصر ارتباطات هم باقی مانده و تاریخ معدنکاری را سیاه می‌کند اما یکی از تلخ‌ترین و فاجعه‌بارترین این پیامدها به معدنکاری میانمار مربوط می‌شود؛
به گزارش ماین نیوز، جایی که درآمدهای معدنی و ثروت‌های ملی نصیب عده‌ای خاص از مردم می‌شود و مرگ و فقر و بیچارگی سهم ساکنان محلی است. یک بیمارستان در برمه، پایتخت میانمار اعلام کرد که دست‌کم ۱۳ نفر به دلیل رانش باطله‌های معدنی کشته شده‌اند. این افراد به صورت غیرقانونی در جست‌وجوی سنگ قیمتی یشم بودند. این حادثه سه‌شنبه گذشته در منطقه هاپاکانت، مرکز صنعت سودآور معدنکاری یشم رخ داد. در این منطقه دورافتاده میانمار، سنگ قیمتی نماد میانمار با ماشین‌های معدنی سنگی استخراج می‌شوند و تکه‌های کوچکی از آن در بین باطله‌ها و پسماندهای معدنی باقی می‌ماند.این تکه‌های کوچک، مردمان محلی را به خود می‌خواند تا زندگی خود برای یافتن تکه‌ای سنگ به قمار بگذارند. آنها از تپه‌های باطله بالا می‌روند تا سرنوشت خود را در بین زباله‌ها بجویند. آن هم در حالی که بنابر گزارش‌ها، ذخایر اقتصادی هاپاکانت به اتمام رسیده، سنگ‌های باارزشی باقی نمانده و صنعت یشم این منطقه، سال‌های آخر فعالیت خود را سپری می‌کند.
زمانی تپه‌های سبز رنگ این منطقه، محل آمد و شد معدنکاران بود تا گودال‌ها و معادن روباز بزرگی ایجاد کرده و کسب درآمد کنند؛ معادنی که بزرگی آنها به اندازه استادیوم‌های فوتبال هم می‌رسید. در پی این حفاری‌های متعدد، چهره زمین شبیه به سطح ماه و پر از گودال‌های مختلف شده بود. با این حال، اکنون از آن رونق خبری نیست و تنها خبرهای ناگوار از آن به گوش می‌رسد.
به گزارش پایگاه خبری «اشین کورسپاندنت»، یکی از مسئولان بیمارستان منطقه هاپاکانت به نام سای نیانت لوین گفت: ۱۳ نفر از روستای «سِنگ توانگ» به بیمارستان آورده شدند که در حال جست‌وجوی قطعات یشم بوده‌اند. وی از احتمال مدفون شدن تعداد بیشتری از مردم محلی در زیر باطله‌ها خبر داد. به این صورت ممکن است در روزهای آینده تعداد کشته‌های احتمالی این فاجعه افزایش یابد.
تکرار حوادث معدنی در میانمار
در نوامبر گذشته هم بیش از ۱۰۰ نفر در این منطقه و در حادثه‌ای مشابه، جان خود را از دست دادند که بدترین حادثه معدنی میانمار در دهه‌های گذشته بود. اما آن حادثه هم تنها اتفاق مرگبار صنعت یشم میانمار نبود. به گزارش «گلوبال پست» در نوامبر ۲۰۱۵م، مناطق شمالی میانمار دست‌کم شاهد کشته شدن ۲۰۰نفر معدنچی و جویندگان مواد معدنی بوده که ۱۰۴ نفر از آنها در معادن «یشم» و در پی رانش زمین گرفتار مرگ شدند. این اتفاقات به‌تدریج باعث شده تا توجه جهانیان به سمت صنعت «یشم» کشنده و فاسد میانمار جذب می‌شود. این موضوع تا حدی پیش رفت که عده‌ای معادن یشم این کشور را در زمره ناامن‌ترین مناطق کل آسیا دانستند. در این مناطق، مرگ و بی‌قانونی به قدری فراگیر و علنی است که دولت میانمار از ورود بیگانه‌ها به آن جلوگیری می‌کند.
فساد، دلیل اصلی تلفات؟
چندی پیش، سازمان بین‌المللی «شاهد جهانی» گزارشی درباره وضعیت وخیم معدنکاری یشم در میانمار انتشار داد. براساس این گزارش، صنعت یشم میانمار در سلطه کامل نیروهای نظامی و زیرسیطره آنهاست و این شرکت‌ها با استفاده از ماشین‌های سنگین اقدام به بهره‌برداری وسیع از سنگ‌های قیمتی می‌کنند. درآمدهای این حوزه معدنی بسیار سرسام‌آور است و در سال ۲۰۱۴م و به تنهایی به ۳۱ میلیارد دلار رسید (براساس آمارهای سازمان شاهد بین‌المللی) این سازمان منطقه «هپاکانت» را یک «محل معیوب انباشت باطله » می‌داند که در آن اصول انبار و حفاظت از باطله‌ها رعایت نمی‌شود. مردم محلی، باطله‌های انبار شده و قلوه‌سنگ‌ها را برای یافتن «یشم» زیر و رو می‌کنند؛ باطله‌هایی که در کنار معدن با مالکیت ارتش میانمار انباشت شده‌اند. با آنکه «یشم» یکی از منابع خدادادی و ملی میانمار به شمار می‌آید، سود و منافع آن تنها به عده‌ای خاص می‌رسد. تنها بخش اندکی از آن صرف تعمیر و بازسازی جاده‌ها و زیرساخت‌هایی مانند بیمارستان‌ها و مدارس می‌شود. حتی مبلغ کمتری از آن برای افزایش ایمنی معدنچیانی خرج می‌شود که در معادن و مناطق انباشت باطله در حال تقلای برای کسب اندکی درآمد هستند؛ آن هم با دمپایی‌های لاانگشتی و پیراهن‌های مندرس.
معدنکاری خطرناک اما پرطرفدار
با آنکه ارتش میانمار تمام منافع و سود صنعت «یشم» این کشور را می‌بلعد، باز هم صنعت سودآور آنها، زنان و مردان درمانده را به حاشیه‌های این معادن می‌کشاند. آنها را در زبان محلی «یماس» می‌نامند؛ لغتی که به معنای معدنچیان مستقلی است که به یافتن سنگ‌های قیمتی در بین خرده‌سنگ‌های یافت نشده به‌وسیله ماشین‌آلات معدنی بزرگ اقدام می‌کنند. به نظر می‌رسد که این قشر از جامعه میانمار، بیشترین تلفات را در معادن این کشور متحمل می‌شوند. کار آنها در حقیقت غیرقانونی است. با این حال، افرادی که بسیاری از آنها با درآمد روزانه کمتر از ۲ دلار زندگی می‌کنند، حاضرند برای کسب درآمد خطرات بسیاری را به جان بخرند. برخی از آنها معتقدند رانش زمین (و گاهی درگیری با نیروهای حفاظتی) ارزش جست‌وجو در باطله‌های معادن را دارد؛ به‌ویژه اگر بتوانند یک سنگ ارزشمند یشم پیدا کنند که به‌وسیله شرکت‌های معدنی بزرگ دیده نشده باشد. یک دختر بچه پریشان‌حال و آشفته که در حال جست‌وجو در سنگ‌های دور ریخته شده است، به گلوبال پست می‌گوید: سنگی که ممکن است شما را تبدیل به یک میلیونر کند و سنگی که هیچ چیز عاید شما نمی‌کند، در ظاهر تفاوتی با هم ندارند. با این حال، اگر بتوان یک سنگ ارزشمند پیدا کرده و آن را به فروش رساند، زندگی شما را تغییر می‌دهد. تا زمانی که منافع ملی صنعت یشم میانمار به طور عادلانه تقسیم نشود و چنین دیدگاهی بین جوامع محلی وجود داشته باشد، باید منتظر اخبار بیشتری از مرگ‌ومیرهای معدنی بود.