ايران، نهمين كشور جهان در توليد فلز راهبردي و كمياب؛
توليد شمش آنتيموان، مفهوم اقدام و عمل در چارچوب اقتصاد مقاومتي
تهران- ايرنا- نخستين كارخانه شمش آنتيموان در منطقه سفيدابه استان سيستان و بلوچستان در حالي هفته گذشته با سرمايه گذاري 60 ميليارد ريالي با توليد 175 تن در مدت 320 روز كاري به بهره برداري رسيد كه به معناي واقعي، گامي در مسير مفهوم بخشيدن به سال اقتصاد مقاومتي، اقدام و عمل است.
به گزارش خبرنگار اقتصادي ايرنا، توليد شمش آنتيموان در حقيقت مهمترين و كليدي ترين پروژه مركز تحقيقات فرآوري مواد معدني ايران (وابسته به سازمان ايميدرو) است و عمليات مطالعات آزمايشگاهي و نيمه صنعتي و طراحي فني، مهندسي باهدف توليد شمش به شكل پايلوت (نمونه- الگو) در اين مركز به اجرا درآمد.متخصصان مركز يادشده، پيش از اين اعلام كردند، ايده امكان پذيري توليد شمش آنتيموان پس از بازديد از معدن آنتيموان سفيدآبه در ارديبهشت 1391 شكل گرفت وپس از شروع مطالعات اوليه درتيرماه همان سال و كارهاي تحقيقاتي در شهريور، توليد نخستين شمش آزمايشگاهي (200گرم) در آذرماه انجام و تيرماه 1392 توليد شمش به وزن دو كيلوگرم صورت گرفت.
مطالعات زمين شناسان مشخص ساخت كه در ايران حدود 24 كانسار آنتيموان وجود دارد كه يكي از آنها معدن آنتيموان سفيدابه استان سيستان و بلوچستان است و ذخيره قطعي آن 25 هزارتن برآورد شده است.
** موقعيت آنتيموان در سيستان وبلوچستان - شهرستان نيمروز
شهرستان نيمروز از شمال و شمال غربي با كشور افغانستان و خراسان جنوبي (شهرستان نهبندان) و از جنوب با شهرستان زابل و هامون و از شرق با شهرستان هيرمند و از غرب با شهرستان زاهدان و نهبندان هم مرز و در شمال دشت سيستان قرار گرفته است؛ اين شهرستان 489 متر از سطح دريا ارتفاع داشته و يك هزار و 823 كيلومتر با تهران فاصله دارد.
وسعت شهرستان نيمروز هشت هزار و 175 كيلومتر مربع است كه بيش از نيمي از وسعت حوزه سيستان را شامل مي شود و يكي از چهار دهستان اين شهرستان سفيدابه نام دارد.
نيمروز داراي آب و هواي خيلي گرم و خشك بياباني با تابستان هاي طولاني و گرمترين و سردترين ماه سال در اين شهرستان به ترتيب تير و دي است.
معدن آنتيموان سفيدآبه در فاصله 150 كيلومتري شمال غرب زابل (شهرستان نيمروز- بخش سفيدآبه - روستاي حيدرآباد) قرار دارد.
** آنتيموان، شبه فلزي كمياب و راهبردي
به گفته كارشناسان معدن و صنايع معدني كشور، آنتيموان يك شبه فلز راهبردي و كمياب است كه اكنون ذخاير شناخته شده جهاني آن به 1.8 تا 2 ميليون تن مي رسد؛ چيني ها با داشتن بيش از 50 درصد اين ذخيره مهم (حدود 950 هزار تن)، حرف اول را مي زنند و توليد سالانه آن در جهان حدود 200 هزار تن اعلام شد.
پس از چين، روسيه داراي 350 هزار تن ذخيره اين فلز راهبردي است و بوليوي نيز با 310 هزار تن، جايگاه سوم را در اين عرصه به خود اختصاص داده است. استراليا، آفريقاي جنوبي، تاجيكستان، مكزيك و آمريكا ديگر توليدكنندگان اصلي در اين زمينه محسوب مي شوند و ايران نهمين كشور جهان است كه به جمع توليدكنندگان اين فلز پيوست.
** توليد شمش آنتيموان - مقابله با خام فروشي
مهدي كرباسيان معاون وزير صنعت، معدن وتجارت معتقد است: توليد شمش آنتيموان گام جدي در مسير جلوگيري از خام فروشي به حساب مي آيد و نكته مهم توليد اين فلز، بهره گيري 100 درصدي از توان داخلي شامل نيروي انساني متخصص و ماشين آلات مربوطه است.
وي خاطرنشان ساخت: ارزش هر تن كانسنگ آنتيموان با عيار 15 درصد بيش از 300 دلار برآورد مي شود، اما با فرآوري و بهره گيري از ارزش افزوده آن، قيمت هر تن شمش آن با عيار 99.96 به رقم 6 هزار و 200 دلار مي رسد.
رئيس هيات عامل سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران گفت: امروز جمهوري اسلامي جايگاه نهم در توليد شمش آنتيموان را كسب كرده و پيش بيني مي شود با توسعه اكتشافات در اين زمينه به دو تا سه برابر ميزان كنوني در اين بخش دست يابيم.
** ذخيره معدني آنتيموان - كانساري در قواره بزرگ
وجيه الله جعفري مديرعامل شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران (وابسته به سازمان ايميدرو) گفت: بررسي ها نشان مي دهد، ايران داراي ذخيره قطعي 25 هزار تني آنتيموان است كه در قالب ارزيابي هاي بين المللي به عنوان كانسار بزرگ محسوب مي شود و اين امر اهميت بسزايي دارد.
وي خاطرنشان ساخت: گزارش سازمان هاي بين المللي نشان مي دهد، معادن آنتيمواني كه از نظر عيار بالاي پنج درصد باشد، به عنوان ذخيره پرعيار ارزيابي مي شود و اكنون عيار متوسط در ايران 16 درصد است و به اين ترتيب ذخيره مناسبي به حساب مي آيد.
جعفري، شمار كانسارهاي شناخته شده آنتيموان را 15 كانسار معرفي كرد و گفت: استفاده از اين فلز راهبردي در صنايع باتري سازي، هاي تك، نساجي، كاشي و سراميك، آرايشي و بهداشتي و نظامي است.
وي يادآورشد: مطالعات مرحله آزمايشگاهي و نيمه صنعتي آنتيموان در مركز تحقيقات فرآوري مواد معدني وابسته به سازمان ايميدرو (واقع در 60 كيلومتري محور تهران-كرج-قزوين) از مهرماه 1392 آغاز شد و در اسفند 1393 خط استحصال صنعتي آن از اين مركز به سفيدآبه استان سيستان وبلوچستان انتقال يافت و در سال 1394 توسط شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران مورد بهره برداري قرار گرفت.
اين مقام مسئول خاطرنشان ساخت: ظرفيت توليد ساليانه 175 تني شمش اين واحد با ورودي يك هزار و 450 تن كانسنگ كه داراي عيار 15 درصدي است در دوره 320 روز كاري مورد انتظار است و در واقع كانسنگ مورد نياز براي توليد يك تن شمش 8.8 تن برآورد شده است.
** آنتيموان در سيستان وبلوچستان- وجود هشت محدوده
مطالعات زمين شناسي نشان داد هشت محدوده ذخيره آنتيموان در استان سيستان وبلوچستان وجود دارد؛ غير از اين استان، نقاط ديگري از كشور نيز ذخايري از اين فلز راهبردي مورد تائيد كارشناسان ذيربط قرار گرفته است اما برخي از آنها، ميزان قابل توجهي نيست.
اكنون براي دو محدوده معدني آنتيموان دو فقره گواهي كشف صادر شده كه ذخاير آنها به ترتيب 10 و 15 هزار تن برآورد و پيش بيني مي شود از اين ارقام نيز بيشتر شود.
ارزيابي هاي اقتصادي از توليد شمش آنتيموان نشان مي دهد، سود حاصل از هر تن توليد شمش اين فلز 2 هزار و 760 دلار است؛ علاوه براين سود ساليانه نيز 17 هزار و 640 ميليون ريال برآورد شده است.