نگاهی به وضعیت درآمدی و بازنشستگی کارگران معدنی
رکود بازار مواد معدنی و انتظار آخر ماه کارگری
گروه معادن - سنگینی کار در معدن باعث شد تا این شغل در سطح جهان جزو مشاغل سخت معرفی و شناخته شود، به طوری که برای کار در فضای معدن باید روحیه سخت و قدرتمند داشت تا بتوان با دشواریهای موجود در این کار کنار آمد حقوق دریافتی یکی از موضوعاتی است که میتواند سختی یک شغل را برای افراد فعال در آن حوزه آسان کند.
به گزارش ماین نیوز، کارگران معدن نیز از این موضوع مستثنا نبوده و در صورتی که نیازهای مالی آنها به موقع و به میزان کافی تامین شود، فعالیت در حوزه معدن برایشان قابل تحمل خواهد بود. البته باید به این نکته اشاره کرد که هراس از بیکار ماندن باعث میشود تا برخی افراد در شرایط سخت و با دریافت حقوقهای چند ماه یکبار در شرایط سخت آبوهوایی و فضای کار معدن کنار آمده تا به آمار بیکاری کشور اضافه نشوند. عامل دیگری که میتواند در میزان حقوق دریافتی کارگران بخش معدن تاثیرگذار باشد، قیمت مواد معدنی و رکودی است که این روزها گریبانگیر این حوزه شده است.سقوط قیمتها، آغاز کاهش حقوق
در یکسال گذشته نمودار قیمت مواد معدنی بنا بر کاهش شدید گذاشته و زمان را در اختیار شرکتهای بزرگ معدنی قرار داده تا محصولهای تولیدی خود را با قیمت تمام شده ارزان راهی بازار کنند. در این میان معادنی که در کشور در آستانه رهایی از تحریمها قرار داشتند به دلیل نبود فناوریهای نوین و بروز دنیا و با در اختیار داشتن بازارهای صادراتی محدود مجبور به تولید و استخراج مواد معدنی با قیمت تمام شده، بالاتر بودند. موضوعی که توانست رقابت ایران در بازارهای صادراتی را منفی کند. البته تنها مسائل تاثیرگذار در این موضوع مربوط به تحریم و کاهش تقاضای جهانی نبود، بلکه برخی هزینههای همچون ایجاد زیرساختها، هزینههای حملونقل و... توانست بر افزایش قیمت تمام شده تاثیر گذاشته و فعالیت معادن را غیراقتصادی کند. درست در همین زمان پرداخت حقوق کارگران معدن با مشکلات مواجه شد و با تاخیر چند ماهه پرداخت میشد.
افزایش حقوق متناسب با نرخ مواد
برای بررسی وضعیت حقوقی کارگران شاغل در معدن و بازنشستگی آنها به سراغ یک فعال معدنی میرویم که سالها در بخش معدن بوده و امروز در دوران بازنشستگی به سر میبرد. علی محسنی، فعال بخش معدن، با اشاره به موضوع دریافت حقوق کارگران بخش معدن میگوید؛ در ۳یا ۴سال اخیر افزایش حقوق در نظر گرفته شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اجرایی میشد زیرا صاحبان معادن بخش خصوصی موظف به افزایش میزان حقوق تعیین شده هستند.
موضوعی که کارگران معدنی خواستار رسیدگی به آن هستند لحاظ شدن قیمت ماده معدنی در میزان حقوق دریافتی است. به گفته وی، در واقع میزان حقوق دریافتی متاثر از قیمت ماده معدنی است زیرا زمانی که قیمت مادهمعدنی در بازار کاهش مییابد حقوقها با تاخیرهای فراوان پرداخت میشود، در نتیجه بهتر است زمانی که قیمت مواد معدنی در بازار افزایش پیدا میکند این رشد در حقوق دریافتی نیز در نظر گرفته شود. وی با بیان اینکه در حال حاضر مبلغ پرداختی از سوی خریداران زغالسنگ با تاخیرهای بسیار انجام میشود، اظهار میکند: پرداخت نشدن به موقع پول از سوی خریداران زغالسنگ باعث میشود، حقوق کارگران با تاخیرها بسیار و گاه هر ۲ ماه یکبار پرداخت شود.
پیگیری بازنشستگی کارگران معدنی
موضوع دیگر حقوق بازنشستگی کارگران معدنی است. باتوجه به وضعیت موجود در بازار مواد معدنی محسنی معتقد است، میزان حقوق بازنشستگان بخش معدن نیز چندان بالا نخواهد بود، وی اینطور ادامه میدهد: وضعیت بازنشستگانی که زیرنظر شرکت زغالسنگ بودند بهتر از کارگران بخش خصوصی بود. محسنی درباره وضعیت بازنشستگی کارگران بخش معدن تصریح میکند: پیشتر کارگران معادن زغالسنگ به دلیل اینکه فعالیت آنها جزو مشاغل سخت محسوب میشود با احتساب ضریب ۲، پس از ۱۵ سال بازنشسته میشدند، اما در حال حاضر این ضریب ۱/۵ بوده و کارگران با ۲۰ سال سابقه کار بازنشسته میشوند.
وی در پاسخ به اینکه، آیا بهتر نیست نهاد یا سندیکایی برای بررسی این موضوع تشکیل شود، افزود: خوشبختانه تامیناجتماعی پیگیر موضوع است. در حال حاضر کارفرما باید ۴درصد از کل دستمزد دریافتی کارگر را به تامیناجتماعی پرداخت کند. جالب اینکه کارفرمایان مشغول در بخش معدن معتقدند ۴درصد در نظر گرفته شده باید از سوی دولت پرداخت شود تا کمکی برای بخش معدن باشد.
مقایسه کارگران ایجاد مشکل کرد
مجلس شورای اسلامی به عنوان قوه مقننه کشور میتواند با ورود به این موضوع اختلافهای موجود را برطرف کند. الهوردی دهقانی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره میزان حقوق دریافتی کارگران بخش معدن و لحاظ کردن قیمت ماده معدنی در این موضوع گفت: باید در این موضوع به این نکته اشاره داشت که معادن شرایطی متفاوت با هم داشته و هیچگاه وضعیت معدن سنگآهن، مس یا زغالسنگ با یکدیگر برابر نیست. به طور کلی کارگران در سطح ویژهای دریافتی دارند که این میزان از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین میشود. وی ادامه داد: متاسفانه لحاظ کردن نوسانات قیمتی مواد معدنی در حقوق دریافتی موضوعی است که کارگران فعال در این بخش را با مشکل مواجه کرده است.
این موضوع به آسانی در معادن مس، سنگآهن و... مشاهده میشود، است؛ به عنوان مثال در سال ۹۲ قیمت مس بسیار خوب بود به همین دلیل حقوق دریافتی کارگران این معادن نیز در آن برهه از زمان خوب بود اما امروز قیمت مس به نصف آن زمان رسیده و برخی معادن با مشکل مواجه شدهاند. اگر بخواهیم افزایش قیمت را در حقوق دریافتی در نظر بگیریم آیا کارگران قبول خواهند کرد این کاهش نیز در حقوق آنها لحاظ شود. به گفته وی، وقتی قیمت یک ماده معدنی در بازار کاهش مییابد نمیتوان این کاهش را در حقوق دریافتی در نظر گرفت و مبلغی کمتر از میزان تعیین شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به کارگران پرداخت کرد، در نتیجه این توقع بیجا بوده و نمیتوان آن را اجرایی کرد. دهقانی معتقد است، مقایسه وضعیت کارگران در معادن مختلف باعث ایجاد مشکل در میزان حقوق دریافتی آنها شده است.
جهتگیری به سوی افزایش فرآوری
الهوردی دهقانی با بیان امروز معادن بسیاری با رکود مواجه هستند گفت: مجلس شورای اسلامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت سعی بر آن داشته تا با کمکهای مختلف در زمینههای متفاوت همچون حقوق دولتی به معدنداران کمک کند. البته این موضوع به این دلیل است که بخش معدن کشور به سوی فرآوری هر چه بیشتر ماده معدنی در حرکت بوده و بتواند ارزشافزوده حاصل از مواد معدنی را افزایش دهد. در واقع با این تصمیم دولت و مجلس شورای اسلامی در نظر دارند تا میزان صادرات مواد خام را به حداقل رسانده و در کنار ایجاد ارزشافزوده برای کشور تخفیفهای ویژهای را برای فعالان بخش معدن در نظر بگیرند.