معدنکاران گیاه‌شناس
گروه معادن - خلاقیت زاده نیاز است. با کم شدن عیار معادن جهان و دشوارتر شدن فرآیندهای معدنکاری، هر روز خبر جدیدی از راهکارهای خلاقانه کارشناسان برای ادامه فعالیت‌های خود می‌شنویم.
به گزارش ماین نیوز، سازمان زمین‌شناسی ایالت بریتیش کلمبیای کانادا نتایج یک مطالعه معدنکاری نوآورانه را انتشار داد که از سوی شرکت خدمات اکتشافی «نوبل» این کشور انجام شده است.در این مطالعه، پژوهشگران به دنبال درک این موضوع بودند که آیا از میزان فلزات نهفته در برگ درختانی مانند صنوبر می‌توان به کشفیات معدنی دست یافت یا نه؟ آنها امیدوارند که این موضوع قدم بزرگی به سمت اکتشاف‌های علمی‌تر در آینده باشد. به عنوان بخشی از این پروژه پژوهشی، ۴۲۱ نمونه از برگ‌ها و شاخه‌های کوچک درختان جمع‌آوری شد. این فرآیند ۶ روزه در ژوئن ۲۰۱۵م انجام شد، نمونه‌های سالم‌تر از درختان ۸۰ تا ۱۰۰ ساله صنوبر تهیه شد که وزن هر کدام از این نمونه‌ها به یک کیلوگرم می‌رسید. این اقدامات با استفاده از یک بالگرد انجام شد که بر فراز یک منطقه هزار کیلومتر مربعی در ایالت بریتیش کلمبیا پرواز می‌کرد.
بروس مادو، قائم‌مقام سازمان زمین‌شناسی بریتیش کلمبیا در گفت‌وگو با وب‌سایت تخصصی ماینینگ می‌گوید: «این موضوع اثبات شده که گیاهان مخروطی مانند صنوبر می‌توانند فلزات و سایر عناصر موجود را از خاک جذب کرده و در پوسته، شاخه‌ها و برگ‌های خود نگهداری کنند. ما با این دانسته به دنبال راهی هستیم تا بتوانیم دیدگاه مردم را درباره راه‌های اکتشاف و درک ظرفیت‌های معدنی یک ناحیه افزایش دهیم. »نتایج این مطالعه به صورت دقیق در کنفرانس‌های اکتشافی پیش‌رو در کانادا مورد بحث قرار خواهند گرفت.
سوار بر بالگرد
نمونه‌برداری از شاخه‌های بالای درختان به وسیله بالگرد می‌تواند یک شیوه پرسرعت برای اکتشاف باشد. این روش به ویژه برای مناطق غیرقابل دسترسی و وسیعی مانند مناطق کوهستانی واقع در بریتیش‌کلمبیا به کار خواهد رفت. سرزمین‌های این ایالت بسیار وسیع هستند و تنوع مواد معدنی در آنها بسیار زیاد است. این عوامل به اضافه وجود چند دریاچه و محدودیت جاده‌ها و راه‌های ایجاد شده، شیوه‌های سنتی نمونه‌گیری و اکتشافات تفصیلی را دشوار کرده است.
نمونه‌گیری در منطقه «چیلکوتین پلاتیو» انجام شد که فاصله اندکی با ذخایر معدنی کشف شده دارد. این منطقه در ۱۵ کیلومتری جنوب پروژه معدنکاری طلای «بلک‌واتر» قرار دارد که پیشنهاد ایجاد یک معدن روباز در آن ارائه شده است. ذخایر قطعی و احتمالی بلک‌واتر به ۸/۲ میلیون اونس طلا و ۶۰/۸ میلیون اونس نقره می‌رسد. رابین آرچدکین، رییس و مدیرعامل سازمان زمین‌شناسی بریتیش کلمبیا اضافه می‌کند: «برنامه نمونه‌گیری از شاخه‌های بالای درختان یک ماجراجویی جدید برای زمین‌شناسی ایالت ما است. ما پیش از این هم پروژه‌های کوچکی در این زمینه انجام داده بودیم اما این پروژه آزمایشی به دنبال آن است که نمونه‌گیری از درختان را در مقیاسی بزرگتر انجام دهد تا اثربخشی آن را بسنجد. »در چند سال گذشته، سازمان زمین‌شناسی ما با صرف ۴ میلیون دلار و استفاده از چندین تخصص و حوزه کارشناسی، پروژه «شناسایی منابع با استفاده از اکتشاف و دانش» را به پیش برده تا اطلاعات بیشتری از ۲۴ هزار کیلومتر سرزمین بریتیش کلمبیا به‌دست آورد. در صورتی که این شیوه، اثربخشی خود را نشان دهد، در آینده می‌توانیم شاهد تغییرات قابل توجهی در شیوه‌های اکتشافی و شناسایی مواد معدنی باشیم.
کشف ذخایر معدنی با بررسی گیاهان
در هر صورت، این نخستین باری نیست که از کاربرد گیاهان در معدنکاری صحبت می‌شود. چندی پیش هم از گیاهی سخن گفته شده بود که روی ذخایر الماس می‌روید. پژوهشگران یک گیاه خاردار شبه‌نخل را در غرب افریقا شناسایی کرده‌اند که تنها در نزدیکی الماس رشد کرده و می‌تواند به بهترین دوست شکارچیان این سنگ ارزشمند تبدیل شود. به گزارش «اکونومیک ژئولوژی» گیاه «پانادانوس کاندلابرام» به خاک‌های غنی از کیمبرلیت علاقه‌مند بوده که نوعی سنگ آذرین مرتبط با الماس است. این گیاه به ویژه در لیبی موجود بوده و می‌تواند به ابزاری کلیدی برای جویندگان الماس تبدیل شود. پیش از این هم گیاهان دیگری شناسایی شده بودند که با عناصری مانند مس ارتباط داشتند و از آنها به عنوان «ژئوبوتانی» یاد می‌شود اما به‌نظر می‌رسد که پانادانوس کاندلابرام نخستین گونه گیاهی است که روی معادن بالقوه الماس می‌روید. به‌نظر می‌رسد که این گیاه از منیزیم، پتاسیم و فسفر موجود در خاک کیمبرلیت تغذیه می‌کند. از مزایای این گیاه می‌توان به صرفه بودن آن در امر حفاری برای الماس اشاره کرد زیرا مناطق کمتری در جست‌وجو برای این سنگ ارزشمند مورد کاوش قرار خواهند گرفت.
کشت و برداشت فلزات
روش نوین دیگری که با تکیه بر زیست‌شناسی ابداع شده و هم‌اکنون بررسی اقتصادی آن در دستور کار دانشمندان قرار دارد، «فیتوماینینگ» نامیده می‌شود. این روش بر این اصل مبتنی است که گیاهان، فلزات و مواد آلی خاک میزبان خود را از طریق آب به داخل خود می‌کشند و از آن نگهداری می‌کنند. به این صورت غلظت فلزات مختلف در برگ‌ها یا دیگر اندام‌های گیاه‌های مشابه در زمین‌های متفاوت با یکدیگر فرق می‌کند. گروهی بین‌المللی از دانشمندان اعلام کردند که با تکیه بر این اصل و روش ابداعی‌شان (فیتو ماینینگ) می‌توانند طلا را از گیاهان کشت و برداشت کنند؛ روشی که از گیاهان برای استخراج ذرات این فلز ارزشمند از خاک استفاده می‌کند. تعدادی از گیاهان دارای توانایی طبیعی برای جذب فلزاتی مانند نیکل، کادمیوم و روی و همچنین انباشت آنها در برگ و ریشه‌های‌شان هستند. سال‌ها است که دانشمندان در حال کندوکاو چنین گیاهانی موسوم به «فوق‌انباشت‌کنندگان» برای برطرف‌کردن آلودگی هستند. با این حال، تاکنون انباشت‌کنندگان طلا شناخته‌شده نبوده‌اند، زیرا طلا به آسانی در آب حل نمی‌شود و بنابراین هیچ راه طبیعی برای گرفتن این ذرات از طریق ریشه این گیاهان وجود ندارد.
به گفته «کریس اندرسون» از دانشگاه «ماسی» نیوزیلند، در شرایط شیمیایی خاصی، می‌توان منجر به حل‌پذیری طلا شد. این روش هنوز هم برای تبدیل شدن به یک راه اقتصادی برای استخراج طلا، راهی طولانی پیش رو دارد و حتی ممکن است همانطور که بسیاری از پژوهشگران می‌گویند، هیچگاه نتواند به تولید فلز گرانبها کمک کند. با این حال، نقش آن در کنترل آلایندگی فعالیت‌های معدنی بسیار بااهمیت است و بار دیگر این نکته را یادآوری می‌کند که گیاهان تا چه اندازه در معدنکاری نقش دارند.