سیل در دز اجرای سد بختیاری را می طلبد
بارش های شدیدی که طی هفته جاری در شمال خوزستان و جنوب لرستان رخ داده و موجب تشکیل سیلاب هایی در رودخانه دز شد ه و خسارت های فراوانی به پایین دست این منطقه وارد کرد ، ایجاد سد مکملی (همچون بختیاری) را در کنترل این سیلاب های سهمگین می طلبد.
بر این اساس وقوع سیل بی سابقه طی دو روز گذشته در استان های لرستان و خوزستان شرایط هشدار دهنده ای را در این مناطق حاکم کرده است. میزان ورودی آب به مخزن سد دز در ساعاتی پس از سرریز شدن تا هشت هزار متر مکعب بر ثانیه رسیده که طی 55 سال گذشته بی سابقه بوده است.استان خوزستان به حال آماده باش در آمده و اطلاع رسانی لازم برای فاصله گرفتن از حریم رودخانه دز صورت گرفته است.
این هشدارها به حدی است که از ساکنان خواسته شده به سرعت اطراف این دو رودخانه را تخلیه کنند و البته چندین روستا نیز توسط نیروهای سپاه و هلال احمر تخلیه شده اند، بارندگی شدید در استان لرستان در بالادست سدهای دز و كرخه حجم مخازن این دو سد بزرگ را پر از آب كرده است.
نقش رودخانه های سزار و رودخانه های کوچکی که به سزار( یکی از سر شاخه اصلی) سد دز میریزند، باعث سیل اخیر و نیاز شدید به اجرایی کردن یک سد در بالا دست سد دز را تداعی کرده است.
این حادثه در شرایطی اتفاق می افتد که بدون مطالعه و دانش کافی برخی نیروهای سازماندهی شده که مخالف سد سازی هستند نسبت به ساخت سدهای بزرگ انتقاد دارند و این در حالی است که اگر سدهایی همچون گتوند، کرخه ، کارون 3 و حتی کارون 4 و سیمره نبودند اتفاقات بسیار ناگوارتری برای مردم در استان خوزستان می افتاد که قابل جبران نبود.
آیا کودکی که امروز یتیم شده، مسببش، سدهای پا برجا بوده یا نبود یک مخزن مناسب و مکمل در بالا دست سد دز؟ آیا اگر سد گتوند نبود در فروردین 94 تمامی مردمی که برای تفریح و دید و بازدید و حتی بازدید از مناطق جنگی به خوزستان آمده بودند به زیر آب نمی رفتند؟ و فاجعه ای بدتر از جنگ دوران دفاع مقدس صورت نمی گرفت؟ واضح و مبرهن است که احداث سد های بزرگ دارای مشکلاتی (کوچک و کم اثر) نیز هست اما باید عاقلانه ، برنامه ریزانه و آینده نگرانه ، "هزینه و فایده "کرد و برای روز مبادا تدارک دید.
خبرهای روزهای گذشته نشانگر آن است که وجود سیلاب ها فقط مربوط به امسال و یک استان نیست و اگر سدی ساخته می شود برای جلوگیری از این چنین اتفاقات تلخ و ناگواری است. پاییز سال94 سیل در استان ایلام خسارات سختی را به این استان وارد کرد اما با وجود سیلاب های سخت، سد سیمره توانست از حادثه ای بسیار بدتر از سد دز جلوگیری کند.
خبرهای دریافتی ازنقاط مختلف در استان های خوزستان و لرستان مبین این قضیه هست که با توجه به رژیم بارش خشن مناطق کوهستانی در بالا دست سد دز در بعضی از مواقع سال که بی سابقه نیز نبوده است، مشکلات شدیدی برای سد دز فراهم شده است. زیرا ظرفیت سد دز تکمیل شده و خروجی سد کفاف ورودی آب را نمی‌دهد و از مردم و عشایر خواسته می شود از تردد در حاشیه رودخانه دز پرهیز کنند این بحران در شرایط که میزان قابل توجه ای از رسوب در کف این سد جمع شده است.
با این وجود، اجرای شدن سد بختیاری باعث می شود تا چنین سیلاب هایی در این رودخانه به وجود نیامده و از هر گونه خسارت جانی مالی و ضربه زدن به زیر ساخت های شهرها و زمین های کشاورزی مردم جلوگیری شود.
از این رو به مردم و عشایر هشدار داده می شود از تردد در حاشیه رودخانه دز پرهیز کنند. چون میزان بارندگی در یکی از سر شاخه های سد دز در بخش شول آباد به 128 میلمتر رسیده که با جاری شدن آن و حرکت به سمت دز بیانگر فشار های بی سابقه خواهد بود و این در صورتی است که اگر سد بختیاری در حد فاصل لرستان و خوزستان و بر روی رودخانه سزارعملیاتی شود دیگر شاهد اتفاقات ناگواری این چنینی نخواهیم بود.
قابل ذکر است در این سیلاب ها فقط آب به سد سرازیر نمی شود بلکه انواع و اقسام گل و لای، سنگ، احشام و حتی خانه های تخریب شده روستاییان همگی به دریاچه سد وارد می شوند و باعث بالا آمدن حجم آب گشته و سد را مجبور به رها سازی آب می کنند.
در اینجا به بازخوانی مصاحبه آقای پاپی زاده، نماینده مردم دزفول در مجلس با سایت "دزفول امروز" می پردازیم وی در فرازی از این مصاحبه در مورد سد دز و در مورد سایر سدها نظراتی ارائه کردند که با هم می خوانیم و قظاوت با شماست؟
توقف تمام سدهای جدید در حال ساخت بر روی رودخانه دز
عضو ناظر مجلس در شورای عالی حفاظت محیط زیست، از توقف سد بختیاری بعنوان بلندترین سد بتنی دنیا که در حال احداث بر روی رود دز است، خبر داده بود و بدون آینده نگری مناسب و تصریح کرد بود : از وزارت نیرو و سازمان محیط زیست خواسته ایم تمام سد هاي جدیدی که در مسیر رودخانه دز و سرشاخه های آن در حال مطالعه و یا احداث است را بررسی و تنش های آینده آنها را پیش بینی کنند و اگر محیط زیست تشخیص دهد که برخلاف محیط زیست پایدار خوزستان است پروژه باید متوقف و تعطیل شود.
عامل علاج بخشی سد دز
وی با بیان اینکه در حال حاضر سد دز با رسوبات گرفته شده است، افزودن سه متر به ارتفاع سد را عامل علاج بخشی سد عنوان و گفت: برای اجرای این طرح باید ذخیره آب سد دز تخلیه شود، که برای تولید برق از این آب، با تکنولوژی جدید نیروگاه های جریانی در مسیر آن احداث خواهد شد. به نظر شما آیا با وجود این چنین سیلاب هایی می توان با 3 متر اضافه کردن به سدی که چندین متر کف آن را رسوب در طی 50 سال گذشته گرفته علاج یابی کرد و یا در ادامه در بحث سد کرخه : سد کرخه هیچ آوردی ندارد
سد کرخه هیچ آوردی ندارد
“عباس پاپی زاده” در مورد موضوع محیط زیست که بخش زیادی از این نشست را به خود اختصاص داد، به اقلیم خاص ایران اشاره و گفت: اقلیم خاص ایران موجب شده که با کمبود آب مواجه باشد ولی تصمیمات اشتباه مدیریتی طی سالیان گذشته موجب تشدید آن شده است.
وی به ظرفیت هفت و نیم میلیارد متر مکعبی سد کرخه اشاره کرد و با بیان اینکه در حال حاضر این سد تنها یک و نیم میلیارد متر مکعب آب دارد اظهار کرد: هم اکنون این سد هیچ آورده ای ندارد که بشود برای آن برنامه ریزی کرد.
به نظر شما اگر کرخه نبود امروز خوزستانی می توانستیم داشته باشیم؟ هر سدی که ساخته می شود مختص امروز نیست بلکه آینده ای را می بیند که آن آینده امروزسد دز است.