واکاوی معدنی وجب به وجب ایران زمین
اعزام ۷۰ گروه اکتشافی به استان‌های معدنی
گروه اكتشاف و زمين شناسي - اعزام ۷۰ گروه اکتشافی از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی یکی از اقدامات گسترده برای اکتشافات معدنی در استان‌های معدن خیز و مستعد تشکیل مواد معدنی در ایران است.
به گزارش ماین نیوز، ایران به دلیل عبور کمربندهای ذخایر معدنی و دارا بودن محدوده‌های بزرگ معدنی از ویژگی‌های خاص زمین‌شناسی برخوردار است که در صورت تامین بودجه و تجهیزات مدرن می‌توان ازآنها بهره‌برداری کرده و به سود رسید. ازجمله دستاوردهای مهم این نوع از عملیات‌های اکتشافی دستیابی به ذخیره‌ای از فلز روی در محدوده سنگان است که البته در مرحله شناسایی قرار دارد و بعد از تکمیل عملیات حفاری اکتشافی می‌توان میزان ذخیره را اعلام کرد. به گفته کارشناسان و فعالان اکتشافی، وجود نیروهای متخصص در حوزه اکتشاف از نقاط قوتی است که در صورت توجه و حمایت از آنها، می‌توان زمینه گسترش فعالیت‌های اکتشافی را فراهم کرد.فعالیت‌های اکتشافی در سنگان
فعالیت‌های اکتشافی در پهنه‌های معدنی کشور از سوی بخش‌های مختلف خصوصی و مهم‌تر از آن سازمان‌های دولتی در حال انجام است. یکی از این پهنه‌های بزرگ معدنی سنگان است که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با همکاری مشترک سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، عملیات اکتشافی را روی آن آغاز کرده و به نتایج قابل قبولی دست یافته است. رسیدن به ذخایر فلزی همچون سنگ‌آهن و همچنین ذخیره بزرگی از روی که همراه آن سرب، مس و نقره نیز یافت می‌شود ازجمله نتایج به‌دست آمده از فعالیت‌های اکتشافی روی این محدوده است. در این زمینه، رییس هیات عامل ایمیدرو درباره معدن روی کشف شده در پهنه سنگان گفته است: در حال حاضر مراحل شناسایی محدوده انجام شده و اطلاعات کامل آن را بعد از گذراندن مراحل تکمیلی اکتشاف می‌توان بیان کرد. زیرا باید عملیات حفاری انجام شود تا نتیجه دقیقی درباره این محدوده به‌دست آید. مهدی کرباسیان با بیان اینکه ذخیره روی کشف شده در پهنه سنگان نشانه خوبی است در ادامه افزود: ذخایر به‌دست آمده از این محدوده به جز سنگ‌آهن، دیگر فلزات را در خود جای داده است. هم‌اکنون عملیات حفاری در این منطقه در حال انجام است و امید است تا ۲ ماه آینده نتایج آن به‌دست آید. البته انجام عملیات اکتشافی از سوی سازمان ایمیدرو با همکاری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی انجام می‌شود.
نیاز به بودجه برای اکتشاف
سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی نیز فعالیت‌های گسترده‌ای در حوزه اکتشاف انجام داده که ازجمله مهم‌ترین آنها اعزام ۷۰ گروه اکتشافی به نقاط مختلف کشور است. به گفته فعالان این بخش در صورتی که بودجه کافی در اختیار این سازمان قرار گیرد، به‌دلیل برخورداری از ظرفیت بالا در حوزه نیروی‌انسانی می‌توان فعالیت در پهنه‌های معدنی کشور را گسترش داد. در این میان، معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره فعالیت‌های این سازمان در سراسر کشور اظهار کرد: یکی از اقدامات انجام شده از سوی سازمان زمین‌شناسی اعزام ۷۰ گروه اکتشافی از متخصصان سازمان به استان‌های هدف یعنی سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، هرمزگان، فارس، چهارمحال و بختیاری، سمنان، مازندران، ایلام، آذربایجان‌غربی و شرقی، زنجان، کردستان، قم، استان مرکزی، اصفهان و یزد است که جزو اولویت‌های کاری سازمان زمین‌شناسی قرار دارند. به گفته بهروز برنا، در تمامی استان‌های یادشده تمرکز روی پهنه‌های معدنی در اولویت قرار دارند که با انجام عملیات اکتشافی اطلاعات پایه به‌دست آمده است. وی درباره تامین منابع مالی و نیروی‌انسانی و نوع اجرای پروژه‌ها نیز گفت: انجام پروژه‌ها معمولا به ۲شکل پیمانکاری و امانی انجام می‌شود که سازمان زمین‌شناسی نیز به روش امانی آن را انجام داده است. در روش امانی می‌توان گفت تمام وسایل مورد نیاز برای اجرای عملیات و همچنین آزمایشگاه از آن سازمان زمین‌شناسی است و تنها هزینه‌های جانبی برای سفر از سوی سازمان زمین‌شناسی و از محل بودجه‌هایی که در اختیار دارد، تامین شده است.
به نظر می‌رسد آنچه در بخش معدن و صنایع معدنی نیازمند توجه است برنامه‌ریزی و جذب سرمایه برای توسعه و رشد است. در این میان سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی با همکاری و قرار گرفتن در کنار یکدیگر توانسته‌اند تا حدودی اهداف تعریف شده را محقق کنند. انجام اقدامات اولیه همچون انجام مطالعات اکتشافی و شناسایی محدوده‌های معدنی از سوی سازمان‌های دولتی و ارائه اطلاعات به فعالان معدنی در حوزه‌های مختلف یکی از راه‌هایی است که امروزه در بخش معدن کشور در حال اجرایی شدن است.
همکاری با بخش خصوصی
به گفته برنا سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی از ظرفیت بالایی برخوردار است که در صورت تزریق منابع مالی به این سازمان و حمایت بیشتر، می‌توان بخش خصوصی را همراه کرده و با نظارت بر آنها فعالیت‌های بیشتری در حوزه معدن و اکتشاف انجام دهد. وی درباره تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی از محدوده‌های معدنی نیز اظهار کرد: بیشتر نقشه‌های تهیه شده در مقیاس ۲۵ هزار، ۲۰ هزار و ۵هزارم بوده است. در این میان، از هر پهنه معدنی انتظار ویژه‌ای وجود دارد. به عنوان مثال در پهنه معدنی سنگان ذخایر معدنی همچون آهن، روی، مس، طلا، باریت، خاک‌های نادر و عناصر دیگر فلزی مد نظر بود که به آنها پرداخته شد. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی بیان کرد: ظرفیت‌های پهنه‌های معدنی در کشور بر اساس منطقه و ویژگی‌های زمین‌شناسی آن تعیین و پیش‌بینی می‌شود زیرا «سنگ دربرگیرنده» و «رخداد» مواد معدنی که بر آنها اثرگذار است با یکدیگر متفاوت خواهد بود. البته پهنه‌هایی که ظرفیت بیشتری نسبت به دیگر مناطق استان داشتند، انتخاب شده و در اولویت قرار گرفته‌اند. حال با توجه به این رویکرد سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، اکتشاف ذخایر پنهان است. باید لایه‌های اطلاعاتی بیشتری را مدنظر قرار دهیم که لازمه این کار حفاری‌های شناسایی است که متاسفانه بودجه لازم برای اجرای این حفاری‌ها دریافت نشده و تنها در محدوده سنگان حدود ۱۵هزار متر حفاری انجام شده در دیگر مناطق کاری انجام نشده است.
محدودیت مالی برای اکتشاف
برنا همچنین اظهار کرد: براساس تفاهمنامه‌ای که بین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با سازمان ایمیدرو برای شناسایی محدوده سنگان امضا شده، با کمک سازمان ایمیدرو برای تامین بودجه، توانستیم قراردادهایی برای انجام عملیات حفاری انجام دهیم. این در حالی است که به دلیل محدود بودن منابع مالی سازمان زمین‌شناسی امکان بستن قراردادهای حفاری در دیگر پهنه‌های معدنی وجود نداشته است. حال در صورت تامین اعتبار می‌توان حفاری‌های اکتشافی برای شناسایی عمقی را انجام داده و با انجام عملیات ژئوفیزیک هوایی و زمینی در نهایت نسبت به اجرای عملیات حفاری اقدام کرد. وی درباره سرمایه‌گذاری برای تکمیل فعالیت‌های اکتشافی نیز اظهار کرد: از ورود سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی برای حضور در پروژه‌های اکتشافی استقبال می‌کنیم. اما نکته اینجاست که کشورهایی که تمایل سرمایه‌گذاری خود را اعلام کرده‌اند تنها در حد صحبت و امضای تفاهمنامه بوده و تاکنون اقدامی برای حضور و سرمایه‌گذاری انجام نشده و بیشتر برای محک زدن و خرید زمان برای ورود به بخش معدن ایران هستند. برنا درباره محدوده سنگان و معدن روی کشف شده در آن اظهار کرد: در عملیات اکتشافی انجام شده برای محدوده مورد نظر در سنگان، ذخایر روی بالایی کشف شده که همراه آن سرب، مس و نقره نیز وجود دارد. محدوده مورد نظر برای عملیات اکتشافی سنگان در ۲منطقه انجام شده که یکی از آنها ۴۰۰ متر طول و ۲۰۰ متر عرض داشته و منطقه دیگر بیش از یک کیلومتر طول و عرض ۳۰۰ متری داشته که ظرفیت را برای یافت ذخایر فلزی داشته است. به گفته وی از ۱۲هزار کیلومتر مربع برای شناسایی در اختیار سازمان زمین‌شناسی قرار گرفته از این مقدار ۱۵۰۰کیلومتر مربع جزو محدوده معدنی است و مابقی محدوده‌ها نیز آزاد می‌شوند و جزو برنامه‌های آینده خواهد بود. انجام عملیات اکتشافی و معدنی برای این محدوده یا به‌وسیله سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی انجام می‌شود یا از طریق واگذاری به بخش خصوصی مورد بهره‌برداری و اکتشاف قرار می‌گیرند.