رنسانس در صنعت فولاد ایران
ماین نیوز: رنسانس دوران خردگرایی در تاریخ اروپا بود. دورانی برای‌گذار بین سده‌های میانه (قرون وسطی) و دوران جدید که از فلورانس در ایتالیا آغاز و به عصر روشنگری در اروپا انجامید.صنعت فولاد ایران را از این جهت می‌توان به رنسانس شبیه دانست که طی کمتر از ۱۰ سال آینده می‌توان شاهد بهبود قیمت تمام شده و کیفیت محصولات تولیدی به‌طور خیره‌کننده‌ای بود. در این بین نگرانی این است که ساختار کنونی صنعت می‌تواند خود را با تغییرات وفق دهد؟
صنعت فولاد ایران شاهد دوران خردگرایی است که براساس آن از فناوری‌های مناسب در محل مناسب خود استفاده می‌شود به عنوان مثال فناوری فاینکس«Finex » یک فناوری مناسب برای تولید فولاد در ایران است. «فاینکس» فناوری است که در آن از زغال‌سنگ معمولی به جای کک و سنگ‌آهن با عیار کمتر به جای کنسانتره و گندله به عنوان خوراک استفاده می‌شود و با توجه به حجم بالای سنگ‌آهن و زغال‌سنگ در کشور، این فناوری مناسب است. این موضوع درکنار نبود محدودیت در احداث کارخانه‌ها همجوار با آب دریا و نیز احداث واحدهای احیای مستقیم با مشارکت بخش خارجی امکان تولید فولاد با قیمت تمام شده بسیار پایین‌تر از فرآیندهای فعلی را برای ما فراهم می‌کند.
در آینده همچنین شاهد تاسیس واحدهای پیوسته نورد و فولادسازی خواهیم بود که به دلیل کاهش ضایعات و افت مصرف انرژی، قیمت تمام شده پایین‌تری خواهند داشت. نتیجه این خواهد بود که در آینده نه چندان دور، در صنایع فولاد ایران شاهد رقابت میان صنایع جدید و صنایع قدیمی فولاد خواهیم بود که شرایط فعالیت را برای کارخانه‌های دارای فناوری‌های قدیمی یا کارخانه‌هایی که با محدودیت‌های آب یا مشکلات لجستیکی و هزینه‌های حمل بالا روبه‌رو هستند، مشکل خواهد کرد. از این‌رو بخشی از ظرفیت‌های قدیمی رو به تعطیلی و توقف تولید خواهند رفت مگر آنکه این واحدها با همان سرعتی که کارخانه‌های جدید در حال احداث هستند، مدرن و بروز شوند. این اتفاق در چین، اروپا و ایالات متحده هم روی داده بنابراین در ایران نیز دور از انتظار نیست.
در ساخت واحدهای فولادی، مهم‌ترین عامل فناوری و محل مناسب است که در هر دو این موارد تاکنون دقت لازم نداشته‌ایم درحالی که برای سرمایه‌گذاران خارجی این دو موضوع اهمیت ویژه‌ای دارد و وقت آن رسیده که درباره آنها اندیشیده و تصمیم دیگری اتخاذ کنیم. برای مثال تصمیم شجاعانه شرکت شوگانگ چین قبل از المپیک پکن درباره انتقال بسیاری از تاسیسات خود به کنار دریا سبب شد اکنون شرایط مطلوبی داشته باشد درحالی که اگر در پکن باقی می‌ماند به‌طور حتم فعالیت آن متوقف می‌شد. در اصل چهارم کایزن نیز این موضوع مدنظر قرار گرفته است. وی معتقد است «اگر مرتکب اشتباه شدید، بلافاصله در صدد رفع اشتباه برآیید». ما نیز متوجه اشتباه خود شده‌ایم و باید آن را برطرف کنیم که این موضوع مستلزم تغییر دیدگاه مسئولان در این‌باره است.
رضا زائر حیدری
کارشناس بازار فولاد