ایران و آلمان که تا قبل از تحریم های یکجانبه و غیرقانونی ضد ایرانی سالانه تا پیش از پنج میلیار دلار روابط تجاری داشتند، با استفاده از نتایج مذاکرات منجر به برجام بین تهران و 1+5، سال 1394 مذاکرات گسترده ای را برای احیای روابط پر رونق اقتصادی دو کشور آغاز کردند.

***‎روابط برلین و تهران در سالی که گذشت
برلین در مذاکرات هسته ای منجر به برجام نسبت به فرانسه نقشی بارز و یاریگر بازی کرد و تنها چند روز بعد از توافق هسته ای (29 خرداد) «زیگمار ‏گابریل» قائم مقام صدراعظم و وزیر اقتصاد آلمان به عنوان اولین مقام اروپایی در دوره پسابرجام همراه نمایندگان شرکت های بزرگ آلمانی نظیر ‏فولکس واگن، زیمنس و لینده به تهران سفر کرد.
وی در دیدار با مقامات ایرانی اعلام کرد که که توافق هسته ای راه عادی سازی روابط اقتصادی برلین و تهران را هموار کرده است. ‏
اکتبر 2015 و فوریه 2016 هم «فرانک والتر اشتاین مایر» وزیر خارجه آلمان به تهران سفر کرد ‏و با محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود و رییس جمهوری ایران دیدار و در باره مسائل مختلف به ویژه توسعه روابط دو کشور گفت و گو کرد. ‏
ماه مه 2015 نیز بیژن زنگنه وزیر نفت که برای شرکت در اجلاس امنیت انرژی به آلمان سفر کرده بود، از ‏شرکت های نفتی و گازی این کشور برای سرمایه گذاری در ایران دعوت به عمل آورد.‏
ماه نوامبر هم ولی اله سیف رییس بانک مرکزی که برای شرکت در همایش سرمایه گذاری ایران به فرانکفورت سفر ‏کرده بود، دیدارهایی با نمایندگان بانک ها و موسسات مالی آلمان با هدف عادی سازی روابط بانکی انجام داد و همچنین با «ولفگانگ شویبله» وزیر دارایی این کشور دیدار و گفت وگو کرد.‏
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز افزون بر شرکت در پنجاه و دومین کنفرانس امنیتی مونیخ (23 و 24 بهمن) در نشست گروه تماس سوریه که منجر به توافق اولیه برای آتش ‏بس در این کشور شد، شرکت کرد و در حاشیه نیز دیدارهای مهمی نیز با انجام داد.‏
اسفند ماه 94 هم هیات تجاری آلمان درحالی به سرپرستی «گرهارد شرودر» صدراعظم سابق این کشور مذاکراتی را در تهران انجام داد که ارزش روابط تجاری مبادلات دو کشور در 9ماهه اول سال گذشته حدود ۱.۵میلیارد دلار اعلام شده بود.
این هیات تجاری در آستانه لغو تحریم ها مذاکرات اقتصادی و سیاسی گسترده با طرف های ایرانی انجام داد که محور آن گسترش فراگیر روابط بود.
حضور «گرهارد شرودر» به عنوان سرپرست هیات تجاری در سفر به تهران، نشان داد که شرکت های آلمانی می خواهند در رقابت با دیگر کشورهای غربی، جایگاه اول خود را در تجارت با ایران احیا کنند.
یکی از مهم ترین رویدادهای اقتصادی سال 94 بین دو کشور، امضای قرارداد همکاری بین شرکت های «مپنا» و «زیمنس» برای انتقال فنآوری ‏توربین های کلاس‎ F ‎در جریان دیدار اسفند ماه حمید چیت چیان وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران از آلمان بود.‏
افزون بر این برنامه ها، سال گذشته چندین هیات اقتصادی آلمان از جمله از ایالت های بایرن، بادن ورتمبرگ و نیدرزاکسن با هدف گسترش همکاری های ‏تجاری، اقتصادی و علمی به ایران سفر کردند و مذاکرات فراگیری با طرف های ایرانی انجام دادند.
موسسه استراتژی های سرمایه گذاری و اجرایی «اوپنهایمر» (Oppenheimer) در مطالعات اخیر خود آلمان را پس از آمریکا، چین و ژاپن چهارمین اقتصاد برتر جهان و اولین اقتصاد قدرتمند اروپایی معرفی کرده است در حالیکه فرانسه را در ردیف پنجم قرار داده است.
*** آلمان در عرصه داخلی و بین المللی
آلمان به عنوان مهم ترین کشور حوزه اتحادیه اروپا 12 ماه گذشته را با شرایط مطلوبی از نظر اقتصادی ولی پرفراز و ‏نشیب از نظر سیاسی و اجتماعی پشت سر گذاشت.‏
- ‎معضل پناهجویان
مهم ترین واقعه سال 94 برای برلین سرازیرشدن سیل پناهجویان به ویژه از عراق و سوریه بود که بر اساس آمار رسمی، حدود یک میلیون و 100 هزار پناهجو وارد آلمان شده اند. ‏
معضل پناهجویان به عنوان بزرگ ترین چالش سیاسی آلمان پس از جنگ جهانی دوم توصیف شده است.‏
دولت «آنگلا مرکل» با توجه به کاهش زاد و ولد در آلمان امیدوار است با سرمایه گذاری روی پناهجویان بتواند تحولی در برنامه ‏تامین نیروی کار آینده این کشور به وجود آورد.‏
از سوی دیگر ورود پناهجویان به آلمان از لحاظ اجتماعی موجب افزایش اعتراض راستگرایان افراطی در آلمان شده است و طرفداران این ‏گروه ها بارها پناهجویان را مورد ضرب و شتم قرار داده و اماکن مسکونی آنها را به آتش کشیده اند.‏
‏صدراعظم آلمان در واکنش به این اقدام ها و با هدف کاهش تنش ها، خواستار اتحاد مردم درباره پناهجویان شد و از اقشار مختلف خواست در این زمینه متحد باشند و علیه تفکر راست افراطی عکس العمل نشان دهند‎.‎
صدراعظم آلمان در پیام آغاز سال جاری میلادی خود با تأکید بر اینکه سال 2016 همه چیز به یکپارچگی ملت آلمان بستگی ‏خواهد داشت، گفت: مساله مهم این است که بین ما و میان نسل ها و شهروندان تازه ‏و قدیم‎ از نظر اجتماعی شکاف ایجاد نشود. ‎
وی گفت: در زمان حاضر نکته مهم، گشودن راه سازگاری و هم پیوندی مهاجران با کشور میزبان در آینده است و دراین رابطه ما ‏دارای تعهد بی نظیر شهروندی و برنامه ای فراگیر از اقدامات سیاسی هستیم‎.‎
مرکل با انتقاد تلویحی از جنبش های راست افراطی و مهاجرستیز، از مردم آلمان خواست پیرو کسانی نباشند که با سردی و ‏حتی نفرت در قلب های خویش، آلمانی بودن را تنها برای خود می خواهند و قصد دارند دیگران را به حاشیه برانند‎.‎
‏وی با اشاره به اینکه کشورها همواره با مهاجرپذیری از نظر اجتماعی و اقتصادی سود برده اند، بار دیگر ‏تاکید کرد که با توجه به اینکه آلمان کشور توانمندی است می تواند بر این بحران غلبه کند‎.‎
این اظهارات صدراعظم آلمان درحالی است که اختلاف نظر بر سر سیاست پناهجویان در دولت آلمان همچنان ادامه دارد و حزب ‏خواهری مرکل (سوسیال مسیحی ها) خواستار محدود کردن پذیرش پناهحویان است‎.‎
بر اساس پیش بینی های دولتی تا سال 2020 مجموعا سه میلیون و 600 هزار پناهجو وارد آلمان خواهند ‏شد در حالیکه وزارت اقتصاد اعلام کرده که از سال 2016 تا 2020 به طورمیانگین سالانه نیم میلیون پناهجو وارد این کشور می شوند.
از سوی دیگر، برلین خواستار پایان هرچه زودتر درگیری ها در سوریه به منظور جلوگیری از شکل گیری موج جدید روانه شدن سیل پناهجویان به سوی اروپا ‏به ویژه آلمان می باشد.‏
‏صدراعظم آلمان همچنین، اقدام نظامیان این کشور در مبارزه با گروه افراطی داعش را ارزشمند خواند و با ‏تأکید بر این که این افراد با همه توان و جان خود از ارزش ها، امنیت و آزادی آلمان دفاع می کنند، حمایت قاطع دولت را از این رویکرد اعلام کرد‎.‎
- ‎اقتصاد و اشتغال
آلمان اولین اقتصاد اتحادیه اروپا به شمار می رود که تولید ناخالص داخلی آن 29 درصد اقتصاد منطقه پولی یورو و 21 ‏درصد اقتصاد 28 کشور اتحادیه اروپا را تشکیل می دهد.
ستون فقرات اقتصاد آلمان همچنان بخش تولید و صنایع مصرفی (26 درصد ‏از تولید ناخالص داخلی و بخش ساخت و ساز حدود 5 درصد)، کشاورزی و شیلات حدود یک درصد از تولید ناخالص داخلی است و در همین حال سهم بخش خدمات 68 درصد می باشد و ویژگی بارز اقتصادی این کشور حضور گسترده و بالا در ‏صحنه بین المللی است‎.‎
سال 2015 رشد تولید ناخالص داخلی آلمان برابر 1٬7 درصد کمی بیشتر از سال گذشته (1٬6 درصد) بود که به طور ‏قابل توجهی بالاتر از میانگین 10 سال گذشته (1٬3 درصد) است.
ادامه این روند، در وهله نخست، با پویایی مصرف داخلی (1٬9 درصد ‏مصرف بخش خصوصی و 2٬8 درصد مصرف بخش عمومی) و نیز سرمایه گذاری خالص کل که در مجموع 1٬7 درصد (3٬6 ‏درصد برای ماشین آلات و تجهیزات و 0٬2 درصد در بخش ساخت و ساز) را به ثبت رساندند، تضمین شد.‏
سهم تجارت خارجی در رشد اقتصادی آلمان فقط برابر 0٬2 درصد بر روی افزایش تولید ناخالص داخلی، با تعادل قابل توجه بین رشد ‏صادرات (5٬7 درصد) و واردات (5٬4 درصد) بود.‏
آلمان همچنین سال 2015 را با دومین مازاد بودجه از زمان اتحاد دو بخش شرقی و غربی با 16٬4 میلیارد یورو (0٬5 درصد تولید ناخالص ‏داخلی با محاسبه قیمت کنونی) به پایان رساند.‏
همزمان بازار کار این کشور همچنان نشانه های پویایی دارد و معرف ثبات در وضعیت اقتصادی می باشد. دسامبر 2015 شمار شاغلان آلمانی بیشترین میزان از زمان اتحاد دو آلمان و بالغ بر 43 میلیون نفر و نرخ بیکاری 6٬1 درصد ثبت شد.‏
پیش بینی دولت فدرال برای سال 2016 حاکی از رشد واقعی برابر 1٬7 درصد است و پیش بینی های دولتی همچنین نشان می دهد که سال ‏جاری میلادی انتظار می رود صادرات 3٬2 درصد، واردات 4٬8 درصد و تقاضای داخلی 2٬3 درصد افزایش یابد.‏
- ‎شروع سال 94 با سانحه هوایی
در فروردین 94 اقدام عمدی کمک خلبان شرکت مسافربری شرکت آلمانی ژرمن وینگز باعث برخورد هواپیما به ‏سلسه کوه های آلپ در فرانسه و کشته شدن تمامی 150 سرنشین از جمله دو خبرنگار ایرانی شد.
براساس گزارش های انتشار یافته، کمک خلبان این پرواز دچار افسردگی ‏شدید بوده و درب کابین خلبان را از داخل بسته بود که این کشور را در بهت فرو برد.‏
- ‎اجلاس ‏G7‎‏ بدون حضور روسیه
ششم ژوئن سال 2015 اجلاس ‏G7‎‏ در قصر «المائو» در ایالت بایرن آلمان برگزار شد که این نشست به دلیل عدم حضور روسیه و ‏«ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری این کشور به خاطر اعتراض اعضای این گروه به مواضع مسکو در قبال درگیری های شرق اوکراین و جدایی شبه جزیره کریمه از این کشور و انضمام به خاک روسیه تحت ‏الشعاع قرار گرفت.‏
‎- رسوایی فولکس واگن
سپتامبر 2015 گروه فولکس واگن که یک شرکت چندملیتی خودروسازی آلمانی است با رسوایی تقلب در نرم افزارهای تست ‏تشخیص ی آلاینده ها در بیش از 11 میلیون خودرو تولیدی خود و شرکت وابسته آئودی بین سال های 2009 تا 2015، مواجه ‏شد. ‏
دستکاری در نرم افزارها و اسناد باعث شده بود تمامی اتومبیل های فولکس واگن در بازه زمانی یاد شده، استانداردها و تست های آژانس حفاظت محیط زیست ‏ایالات متحده آمریکا را در حالی سپری کنند که 40 بار بیشتر از محدودیت های قانونی اکسید نیتروژن وارد محیط زیست می کردند.
هر چند ‏شرکت آلمانی به خاطر این رسوایی عذرخواهی کرد و «مارتین وینترکورن» مدیر ارشد اجرایی آن 23 سپتامبر 2015 ‏استعفا داد، ولی پیامدهای منفی آن بر شرکت فولکس واگن همچنان ادامه دارد.‏
‎- ‎رسوایی در فوتبال آلمان
از سوی دیگر، اکتبر گذشته بزرگ ترین رسوایی در تاریخ فدراسیون فوتبال آلمان فاش و اعلام شد که احتمالا از سوی این کشور ‏چندین میلیون یورو به اعضای کمیته اجرایی فیفا به منظور کسب میزبانی مسابقات جام جهانی 2006 به عنوان رشوه پرداخت شده است که تحقیقات در این باره ادامه دارد.‏