شرکت بریتیش پترولیوم در بهار امسال، با ارائه گزارش تحلیلی خود با عنوان چشم انداز انرژی دنیا در افق سال ۲۰۳۵ میلادی، دورنمای جهان انرژی را در دو دهه فرارو ترسیم نموده است.

به نقل از AOG ، شرکت بریتیش پترولیوم در بهار امسال، با ارائه گزارش تحلیلی خود با عنوان چشم انداز انرژی دنیا در افق سال ۲۰۳۵ میلادی، دورنمای جهان انرژی را در دو دهه فرارو ترسیم نموده است. در ادامه مهمترین نکات مطرح شده در این گزارش تقدیم می شود:
با وجود تداوم رکود حاکم بر اقتصاد اکثر کشورهای دنیا، رشد اقتصاد دولت های آسیایی به ویژه چین و هند در سال های آینده موجب خواهد شد تا کفه تقاضای انرژی در بیست سال آینده همچنان سنگین باقی بماند. در فاصله سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۳۵ میلادی، تقاضای انرژی با رشدی ۳۷ درصدی همراه خواهد بود که این عدد نشانگر رشد سالانه ۷/۱ درصدی می باشد.
تداوم رشد تقاضای نفت
در این گزارش اعلام گردیده که در افق سال ۲۰۳۵ میلادی، تقاضای نفت خام از رشد ۸/۰ درصدی در هر سال برخوردار خواهد بود. تقریبا همه این رشد به کشورهای در حال توسعه تعلق خواهد داشت. فراموش نکنید که اوج تقاضای نفت خام کشورهای توسعه یافته در سال ۲۰۰۵ میلادی بوده و ما وارد دوره افول تقاضای طلای سیاه در کشورهای پیشرفته شده ایم. از سوی دیگر، در سال ۲۰۳۵ میلادی، چین با پیشی گرفتن از ایالات متحده به بزرگترین مصرف کننده نفت خام دنیا تبدیل خواهد شد.
هم اینک با رشد تولید از منابع نفت فشرده، استخراج و فروش منابع نفت متعارف در ایالات متحده با چالش روبرو گردیده است. در سال ۲۰۱۴ میلادی، استخراج نفت فشرده در ایالات متحده با رشد ۵/۱ میلیون بشکه ای در یک سال روبرو گردید که این رشد بی سابقه در تاریخ ایالات متحده، بی همتا است. البته بر اساس گزارش شرکت بریتیش پترولیوم در سال های آینده، سرعت توسعه منابع نفت فشرده، کاهش یافته و ما بار دیگر شاهد قرار گرفتن خاورمیانه در کانون توجه بازارهای انرژی خواهیم بود.
گفته می شود در دهه ۲۰۳۰ میلادی، ایالات متحده در بخش نفت، خودکفا خواهد شد. این اتفاق در مقایسه با واردات ۶۰ درصد نفت مصرفی آمریکایی ها در سال ۲۰۰۵ میلادی، یک دستاورد بزرگ محسوب می شود.
رشد سریع صنعت گاز طبیعی
در دو دهه فرارو، گاز طبیعی در مقایسه با سایر سوخت های فسیلی از سریع ترین رشد برخوردار خواهد بود. رشد سالانه این سوخت ۹/۱ درصد پیش بینی شده است. آسیا در صدر فهرست مصرف کنندگان گاز طبیعی قرار خواهد داشت. نیمی از افزایش تقاضای این سوخت از منابع متعارف گازی به ویژه در روسیه و خاورمیانه تامین می گردد. در مقابل، بقیه این رشد تقاضا از منابع غیرمتعارف تامین خواهد شد. بدین ترتیب، در سال ۲۰۳۵ میلادی، آمریکای شمالی که هم اکنون همه تولید گاز شیل را به خود اختصاص داده است، تولیدکننده ۷۵ درصد مجموع تولید این سوخت نوظهور خواهد بود.
افول زغال سنگ
اگرچه زغال سنگ در دهه گذشته به ویژه به دلیل مصرف چشمگیر چینی ها، از بالاترین رشد تقاضا در میان سوخت های فسیلی برخوردار بوده است، اما در بیست سال آینده، این سوخت با کمترین رشد تقاضا در میان سوخت های فسیلی روبرو می گردد. رشد پیش بینی شده این سوخت ۸/۰ درصد و کمتر از نفت خام خواهد بود. این شرایط سه دلیل اصلی دارد: کاهش رشد پیش بینی شده اقتصاد چین و استفاده از روش های تولید با نیاز کمتر به انرژی، تصویب مقررات محدودکننده مصرف زغال سنگ در ایالات متحده و چین و سرانجام عرضه گسترده گاز طبیعی برای جایگزینی با سایر سوخت های مصرفی در نیروگاه های بسیاری از مناطق دنیا.
توسعه ال ان جی و تجارت جهانی
همراه با رشد تقاضای گاز طبیعی، ما شاهد رشد تجارت میان منطقه ای ال ان جی خواهیم بود. در این میان، در دهه ۲۰۲۰ میلادی، منطقه پهناور آسیا و اقیانوسیه با پیشی گرفتن از اروپا، به بزرگترین واردکننده گاز طبیعی جهان امروز تبدیل می گردد. رشد تولید از منابع گاز شیل در آمریکای شمالی نیز بدین معنا خواهد بود که در سال های آینده این منطقه از واردکننده گاز طبیعی به یک صادرکننده این محصول تبدیل خواهد شد.
بخش قابل توجهی از افزایش تجارت گاز در سال های فرارو به افزایش صادرات ال ان جی مربوط خواهد بود. تولید ال ان جی در سال های باقیمانده دهه کنونی میلادی از رشد قابل توجه ۸ درصدی برخوردار بوده و بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۳۵ میلادی، ال ان جی با پیشی گرفتن از خط لوله، به راهکار اصلی تجارت گاز طبیعی تبدیل می شود.
اما فراموش نکنید که افزایش تجارت ال ان جی، تاثیرات دیگری نیز بر بازارهای انرژی بر جای خواهد گذاشت. گفته می شود در سال های آینده ما با بازارهای درهم تنیده تر و ساختاریافته تر گاز طبیعی روبرو خواهیم بود. به علاوه، قیمت های این محصول در نقاط مختلف دنیا بیش از همیشه به هم نزدیک خواهد شد. و بر اساس پیش بینی های گزارش شرکت بریتیش پترولیوم، در سال های فرارو ما با تنوع منابع عرضه گاز طبیعی در بازارهای مهم مصرف این محصول نظیر اروپا و چین روبرو خواهیم بود.
حرکت منابع انرژی به سوی شرق
در سایه دستیابی به خودکفایی انرژی در منطقه آمریکای شمالی، پیش بینی می شود که در سال جاری، صادرات سوخت های فسیلی از این ناحیه آغاز گردد. همچنین با گذشت زمان، گسترش تجارت ال ان جی به تغییرات بنیادین در جریان جهانی انرژی خواهد انجامید.
افزایش عرضه نفت و گاز در ایالات متحده و کاهش تقاضا برای سوخت های فسیلی به ویژه به دلیل دستاوردهای چشمگیر در بهبود کارایی مصرف انرژی و رشد اندک اقتصادی، بدین معنا خواهد بود که در سایه دستیابی به نرخ های بالای رشد اقتصادی در قاره آسیا، سمت و سوی تجارت انرژی از بازارهای غربی به سوی بازارهای شرقی تغییر خواهد یافت.
تداوم انتشار گازهای گلخانه ای
چشم انداز انتشار گاز گلخانه ای دی اکسید کربن در افق سال ۲۰۳۵ میلادی تا حدود زیادی به بازارهای مصرف انرژی و سیاست گذاری های انجام شده در حوزه کربن مرتبط خواهد بود. در گزارش شرکت بریتیش پترولیوم یادآوری گردیده که در دو دهه پیش رو، ما شاهد رشد سالانه یک درصدی حجم انتشار گازهای گلخانه ای دنیا خواهیم بود.
این عدد به معنای رشد ۲۵ درصدی حجم دی اکسید کربن تولید شده در دنیای امروز و فراتر از پیش بینی های انجام شده توسط مراکز و موسسات معتبری نظیر آژانس بین المللی انرژی خواهد بود.
کاهش انتشار گازهای گلخانه ای نیازمند سیاست گذاری های منسجم تر و اثربخش تر نسبت به اقدامات گذشته بوده و در این گزارش اعلام گردیده که در صورت در پیش گرفتن گزینه های مختلف، ما تا چه حد در کاهش این گازهای گلخانه ای موفق خواهیم بود. به هر حال، همه ما می دانیم که هیچ یک از اقدامات در دست اجرا و یا پیشنهاد شده نمی تواند به تنهایی به تغییر شرایط بحرانی کنونی ما در این حوزه منجر شود. لذا باید راهکارهای کنونی به صورت همزمان، پیگیری و اجرا شوند. سیاست گذاران ما نیز باید با در پیش گرفتن روش های کارا در بخش تعیین مالیات بر انتشار کربن، گام های بلندتری در جهت نقش آفرینی در جهت تامین نیاز دنیای امروز به انرژی به صورتی پایدار بردارند.
مترجم: محسن داوری