راه‌اندازی احیای مستقیم فولاد شادگان در خرداد ۹۵
مدیرعامل شرکت مهندسی معادن و فلزات (MME) گفت: راه‌اندازی واحد احیای مستقیم فولاد شادگان در خرداد ماه 1395 انجام خواهد شد.
مرتضی آقاجانی با اشاره به آخرین وضعیت اجرای پروژه‌های در دست اجرای MME اظهار کرد: اگر نگاهی به چین داشته باشیم، 800 میلیون تن تولید فولاد این کشور ناشی از فعالیت هلدینگ‌ها است، یعنی 80 کارخانه با ظرفیت 10 میلیون تنی مشغول به کار است این در حالی است که فعالیت 800 واحد با ظرفیت یک میلیون تن هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. با افزایش ظرفیت‌ها و کاهش تعداد واحدها، 90 درصد از هزینه‌ها نیز کاهش می‌یابد.
وی درباره سرنوشت هفت طرح فولادی و واحدهای کوچک فولادسازی کشور نیز تصریح کرد: انتظار تولید کامل از برخی از این واحدها کمی دشوار است. راه‌حل این مشکل آن است که فولادسازی‌های کوچک به سمت تولید محصولات ویژه حرکت کنند زیرا محصولات آلیاژی بازار و قیمت خاص خود را دارند. تعطیل کردن واحدها عبارت چندان جالبی نیست و باید تلاش کنیم این واحدها به دنبال تولید شمش آلیاژی باشند.
گفت‌وگویی با مرتضی آقاجانی، مدیرعامل شرکت مهندسی معادن و فلزات (MME) انجام شده که متن آن به شرح زیر است:
در نمایشگاه فولاد 94 که اخیرا در کیش برگزار شد، شاهد این بودیم که مجموعه MME و فولاد پایا در قالب یک غرفه و تحت عنوان هلدینگ آسکوتک در نمایشگاه شرکت کردند. دلیل و هدف این اقدام چه بود؟
در شرایط نامناسب اقتصادی ضرورت تجمیع گروه‌ها بیش از گذشته خواهد بود زیرا با این اقدام برخی هزینه‌ها کاهش خواهد یافت. البته این موضوع تنها در تولید معنا پیدا نمی‌کند. امروز تجمیع کارخانه‌ها و موسسات در دنیا قابل مشاهده است. سعی بر آن بوده این تجمیع در سیاست‌ها، کارهای اداری، مالی، بازرگانی و حمایت‌های دانشی صورت گیرد. بدون شک این اقدام نتایج بهتری به همراه دارد اما موضوع دیگر آن است که وقتی ما در قالب یک مجموعه در نمایشگاه‌ها و پروژه‌ها شرکت می‌کنیم، نقاط قوت ما بیش از نقاط ضعف دیده می‌شود.
آیا از این پس در مناقصه‌ها نیز به صورت گروهی شرکت خواهید کرد؟
ما در مناقصه‌ها نیز به صورت متصل و متحد حضور پیدا می‌کنیم اگرچه شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ آسکوتک هر یک مستقل هستند. در حال حاضر ما در 5 پروژه‌ای که در ایران در دست اجرا داریم به صورت متصل و متحد با دیگر مجموعه‌ها کار می‌کنیم. در واقع در مناقصه‌ها به صورت شرکت‌های متصل با هم حضور پیدا می‌کردیم. این بار با حضور مشترک در نمایشگاه فولاد 94 به کارفرمایان اعلام کردیم که شرکت‌های هلدینگ آسکوتک متصل با یکدیگر کار می‌کنند. البته هرکدام برند‌های خاص خود را داریم اما همه در یک گروه بوده و در مناقصه‌ها به صورت شخصیت‌های حقوقی و صورت مجزا یا گروهی شرکت می‌کنیم.
درباره حضور در پروژه‌های کوچک و یا پروژه‌هایی برای کاهش هزینه‌های تولید در واحدهای فولادسازی توضیح دهید. اقدامات MME در این دو حوزه چه بوده است؟
دو حرکت موازی در زمینه پروژه‌های کاهش هزینه انجام داده‌ایم. یکی از اقدامات این است که راهکارهایی که بیشتر در دنیا اجرا شده‌اند را وارد کرده و به واحدهای مختلف ارائه دهیم. وقتی قیمت تمام شده فولاد در چین یا اروپا متفاوت با قیمت تمام شده در ایران است، یعنی آنها در بحث مصارف، راندمان و کیفیتی راهکارهایی را پیدا کرده و آنها را اجرایی کرده‌اند، در نتیجه بهتر است ما نیز از راهکارهایی که پیشتر اجرا شده، استفاده کنیم و سپس به دنبال تکمیل آنها باشیم. مرحله اول کار ما این است که از منابع اروپایی و خارج از ایران راه‌حل‌ها را دریافت کنیم. با توجه به فضای جدید ایجاد شده و ارتباط‌های خوبی که در این میان شکل گرفته است، به این توافق رسیده‌ایم تا فهرستی از اقدامات صورت گرفته در واحدهای فولادی اروپا، در زمینه بهبود کیفیت‌ها، محیط زیست، ایمنی، کاهش مصارف، راندمان انسانی و ... را با منابع و عدد و رقم به ما ارائه کنند. اما اقدام دیگر این است که این پارامترها را در ایران شناسایی کرده و با مشتریان خود و فولادسازان مختلف موضوع را مطرح کنیم تا الویت واحدها مشخص شود. با توجه به این الویت‌ها و توانمندی‌های موجود تلاش ما این است این دو موضوع (استفاده از راهکارهای خارجی و شناسایی الویت واحدهای ایرانی) را به یکدیگر وصل کرده و بتوانیم از راهکارهای موجود برای واحدهای فولادی داخل کشور استفاده کنیم. البته این موضوع نقطه پایانی کار نبوده بلکه براساس فعالیت‌های صورت گرفته در این مرحله ادامه کار تا بهبود وضعیت را دنبال خواهیم کرد.
این راه‌حل‌ها و اسناد مربوط به آنها را از کدام شرکت‌ها دریافت کرده و یا می‌کنید؟
در این موضوع به دنبال شرکت‌های تولیدی خارج از کشور هستیم. ما با گروه‌های مهندسی خارجی ارتباط داشته و با آنها متصل هستیم. به عنوان مثال با دانیلی و اس ام اس کار کرده و با آنها تفاهم‌نامه امضا کرده‌ایم. اما موضوع اسناد مربوط به اقدامات اجرایی بوده در نتیجه به سراغ شرکت تیسن کروپ آلمان و BSE، همچنین چند شرکت ایتالیایی رفته و آمار و ارقام آنها را گرفته و مکاتبه با آنها انجام شده و در حال دریافت اطلاعات هستیم. این کار نوعی انتقال دانش و فناوری برای ما و نوعی بازاریابی برای شرکت‌های اروپایی است. باید از فضای رکود موجود استفاده مناسب کرد. در زمانی که بازار فولاد راکد است این کار نوعی منبع درآمد برای شرکت‌های اروپایی بوده و ما می‌توانیم از این فرصت برای انتقال دانش فنی به ویژه در زمینه زیست محیطی که امروز یکی از موضوعات جهانی محسوب می‌شود، استفاده کنیم.
در زمینه کاهش مصرف انرژی چه راه‌حل‌هایی را از شرکت‌های معتبر خارجی دریافت کرده‌اید؟
هنوز به آن مقطع نرسیده‌ایم زیرا این موضوع جدید بوده و در حال جمع‌بندی هستیم. پیش از پساتحریم برخی اقدامات انجام شده بود اما جوابی دریافت نکرده بودیم. امروز قرار‌ها مشخص شده و پیش‌بینی ما این است در دو ماه آینده اطلاعات کامل با منابع را دریافت کرده و امیدوار هستیم در پنج ماه آینده بتوانیم شروعی در پروژه‌های داخلی در زمینه کاهش مصرف داشته باشیم. موضوع مهم‌تر آن است با توجه به بحث قیمت‌ها و نقدینگی، در حال حاضر هر اقدامی باید آوردی برای شرکت‌ها به همراه داشته باشد. یعنی انتظار صرف هزینه از سوی شرکت‌های فولادی برای کاهش مصرف در زمانی که قیمت‌ها در رکود قرار دارند، انتظار سخت و بی‌موردی است. در نتیجه باید فاینانس وارد کشور کنیم. ما به عنوان هلدینگ این پتانسیل را در اختیار داریم. یکی از مزایای ما این است که پروژه‌های در دست اجرای هلدینگ نوعی اعتبار برای بانک‌های اروپایی محسوب می‌شوند و می‌توان از فاینانس بانک‌های اروپایی استفاده کنیم. البته موضوعات مربوط به فاینانس پیش از این به بحث‌های تحریم متصل بوده اما امروز بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای همچون ساچه برای همکاری اعلام آمادگی کرده‌اند.
چرا چین در زمینه کاهش قیمت تمام شده موفق‌تر از اروپایی‌ها عمل کرده است؟
در حال حاضر در جهان افزایش تولید، قیمت تمام شده را کاهش می‌دهد. اگر نگاهی به چین داشته باشیم، 800 میلیون تن تولید این کشور ناشی از فعالیت هلدینگ‌ها است، یعنی 80 کارخانه با ظرفیت 10 میلیون تنی در این کشور مشغول به کارند این درحالی است که 800 واحد با ظرفیت یک میلیون تن هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. با افزایش ظرفیت‌ها و کاهش تعداد واحدها، 90 درصد از هزینه‌ها کاهش می‌یابد. در واقع کلید موفقیت چین در کاهش قیمت، تنها در تولید انبوه فولاد است. به اعتقاد من نباید واحدی کمتر از 5 میلیون تن در فولادسازی ایجاد شود. هرچه ظرفیت تولید بیشتر شود، قیمت تمام شده کمتر خواهد شد. این موضوع نه تنها در قیمت تمام شده بلکه در هزینه‌های ایجاد زیرساخت‌ها نیز موثر خواهد بود. البته قیمت تمام شده علاوه بر میزان تولید متاثر از عوامل دیگری مانند قیمت انرژی نیز خواهد بود اما بطورکلی به هر میزان فشار اقتصادی در جهان افزایش یابد، سرعت چین در تجمیع واحدها بیشتر می‌شود.
درباره آخرین وضعیت اجرای پروژه‌های فولاد شادگان و پرد چین توضیح بفرمایید.
آخرین قول‌هایی که درباره این موضوع داده شده و براساس جلسات برگزار شده، راه‌اندازی واحد احیای مستقیم فولاد شادگان در خرداد ماه 1395 در نظر گرفته شده است اما از دیدگاه ما واحد آماده به کار است. همچنین پروژه پرد در چین وضعیت متفاوتی نسبت به پروژه‌های داخلی داشته و امیدواریم در سال جاری میلادی به بهره‌برداری برسد.
اخیرا مسعود ابکا، عضو هیات عامل ایمیدرو اعلام کرد که چاره‌ای جزء تعطیلی طرح‌های کوچک فولادی به ویژه هفت طرح فولادی نداریم و اگر امروز این واحدها را تعطیل نکنیم به زودی این واحدها به دلیل زیان تعطیل خواهند شد. نظر شما در این باره چیست؟
انتظار تولید کامل از برخی واحدها کمی دشوار است. راه‌حل این مشکل آن است که فولادسازی‌های کوچک به سمت تولید محصولات ویژه حرکت کنند زیرا محصولات آلیاژی بازار و قیمت خاص خود را دارند. تعطیل کردن واحدها عبارت چندان جالبی نیست اما باید تلاش کنیم این واحدها به دنبال تولید شمش آلیاژی باشند.
شرکت MME در حوزه معدن چه اقدامات انجام داده و یا در دست انجام دارد؟
با وجود اینکه شرکت مهندسی معادن و فلزات هستیم اما چندان وارد حوزه معدن نشده‌ایم. حضور در معادن و همچنین سایر فلزات جزء برنامه‌های سال 1395 شرکت است. البته در بخش آلومینیوم با ایرالکو و سالکو و در حوزه مهندسی مذاکراتی داشته‌ایم زیرا MME پتانسیل‌های فراوانی از جمله حضور در اروپا را در اختیار دارد. در نتیجه در بخش مهندسی ما به جای ایجاد دانش به دنبال انتقال دانش و تکمیل آن هستیم. با این اقدام در کنار کاهش هزینه، استمرار نیز ایجاد خواهد شد.
گفت‌وگو از محمدجواد به‌آبادی