مجله نیوزویک آمریکا گزارش داد؛

جفای تحریم بر جادوی هنر فرش ایرانی

جفای تحریم بر جادوی هنر فرش ایرانی

تهران- ایرنا- مجله نیوزویک آمریکا در گزارشی نوشت: تحریم کور صنعت فرش ایران در حقیقت به طور مستقیم فرهنگ، هنر و هنرمندان این صنعت را نشانه گرفت و در نتیجه هنر بی نظیر فرش ایران از تحریم آسیب دیده و از دنیای کسب و کار عقب افتاده است.

به گزارش گروه اقتصادی ایرنا به نقل از تارنمای مجله یاد شده، تحریم ها علیه ایران همه در مورد نفت نبود، حقیقت کمتر آشکار شده این است که تحریم های بین المللی وضع شده در دهه گذشته برای محدودسازی برنامه هسته ای ایران، اثر مخربی بر دومین منبع صادراتی ایران یعنی فرش داشته و به این هنر که بخشی از فرهنگ و تمدن ایران است، به شدت ضربه زده است.
ایران، یکی از قدیمی ترین تمدن های بزرگ جهان را دارد و فرش ایرانی که سابقه آن دست کم به عصر مفرق برمی گردد، گواه آن است.
ویژگی های جادویی داستان هایی چون «هزار و یک شب» که همه بزرگان از «ادیت وارتون» تا «زیگموند فروید» آن را ستوده اند، منشاء الهام فرش ایرانی بوده است.
اما تا ژانویه 2016 (دی) که باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا دستور اجرا شدن لغو تحریم ها را امضا کرد، ورود همه فرش های ایرانی اعم از عتیقه یا تازه بافت به آمریکا ممنوع بود، صرف نظر از اینکه کی از ایران خارج شده باشند.
برای مثال، یک فرش ایرانی فروخته شده در لندن که بیش از یک قرن در ایران نبوده است، نمی تواند به آمریکا منتقل شود.
فروشندگان فرش ایرانی در آمریکا، اروپا و مناطق دیگر مجبور به رعایت قوانین سخت تحمیلی از سوی دولت آمریکا شده اند که چندین سال است هر سال به سال بعد منتقل می شود.
«جهانگیر نازمیال» بزرگ ترین تاجر فرش های قدیمی ایرانی در آمریکا که وی را با نام آمریکاییش جیسون صدا می زنند و صاحب مجموعه نازمیال در نیویورک است، می گوید: در مورد این فرش های زیبا که صدها سال پیش بافته شده اند، تحریم مزخرف است.
پروفسور «خوان کول» استاد تاریخ دانشگاه میشیگان که متخصص روابط میان غرب و جهان اسلام است، گفت: نخبگان غربی عاشق فرش های زیبای ایرانی که قدمت آنها به چند قرن می رسد، هستند. فرش ایرانی از گذشته های دور برای خانواده های طبقه متوسط راهی برای نشان دادن پویایی و اصالت آنها بوده است و قدمت آنها در غرب به اواخر سلطنت ملکه ویکتوریا یا شاه ادوارد هفتم می رسد.
وی افزود: کلنل ها در سفرهای خود به شرق در دوران استعماری، اجناس عالی و نفیس از جمله فرش ایرانی به غرب آورده اند.
کول اظهار داشت: زمان حاضر، به طور بالقوه یک نقطه عطف بزرگ است. هدف بهبود روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی میان ایران و غرب به طور کامل محتمل است، اما فکر نمی کنم به آسانی دست یافتنی باشد.
نیوزویک نوشت، نخستین تحریم ها علیه ایران، پس از بحران گروگانگیری در سال 1979 و تسخیر سفارت آمریکا در تهران وضع شد و تاریخ وضع آخرین آنها نیز به سال 2010 بر می گردد که با هدف محدود سازی برنامه هسته تهران صورت گرفت.
نازمیال بیش از سه هزار فرش در گالری نیویورک خود دارد که قیمت آنها از چند هزار دلار تا چند میلیون دلار است.
این نشریه آمریکایی افزود، بسیاری از این فرش ها قبل از انقلاب اسلامی در ایران، از این کشور خریداری شده است اما نازمیال این مجموعه را وقتی که تحریم های بین المللی علیه ایران کاهش پیدا کرد و فروش فرش به مشتریان آمریکایی امکان پذیر شد، تکمیل تر کرد.
برای نسل ها، فرش های ایرانی به روش مشابهی با کارگاه های بافندگی که در اندازه های یک اتاق است، بافته شده اند. استاد بافنده در ایران تقریبا همیشه مرد است اما قالیبافی یک کسب و کار خانوادگی است و در طول تاریخی که به تاریخ دو هزار و 500 ساله معروف است، فرش ایرانی وجود داشته است.
نازمیال گفت: قالی بافی هنری است که آموزش آن از مادر به فرزند بوده و نسل به نسل منتقل شده است. استاد بافنده کسی است که طرح ها، فنون و روش های جدید ترکیب رنگ ها را ابداع می کند و در طول زندگی خود 15 تا 20 تخته فرش می بافد. اگر چه کار بافت برخی قالی های بزرگ بیش از 60 سال طول می کشد.
وی افزود: رنگ ها و طرح های بی نظیر قالی های بافت هر شهر، نشان دهنده رنگ گیاهان بومی است که در محدوده آن می رویند. استاد بافنده ممکن است الیاف را با دست رنگ کند، به همسر و فرزندان خود بیاموزد که روی فرش هایی که اغلب نام خانوادگی شان نیز روی آن دیده می شود، تصاویر گل ها، حیوانات و اسم شهرشان را ببافند.
این تاجر کهنه کار فرش ادامه داد: ممکن است طرح قالی در تبریز شامل پرنده و باغ، در کرمان شاخه برگ داری درون یک گلدان و در هریس (از شهرهای آذربایجان شرقی) اشکال هندسی و مدال های مختلف باشد.
نازمیال گفت: رنگ، به ذوق و سلیقه بافنده بستگی دارد و همه چیز قالی است. جادوی رنگ، قدرت محسور کنندگی آن است. هرچند بافت یک فرش ممکن است ده ها سال طول بکشد، اما ذوق و هنر بافنده ممکن است هر روز تغییر کند. اگر طرح ترنج زشت و بد رنگ بافته شود، از ارزش قالی کم می کند و هیچ کاری نمی توان کرد. اما اگر بافنده خوش ذوق و باحوصله باشد، نقش های دلفریب و زیبایی خلق می کند که چشم ها را خیره خواهد کرد.
وی اضافه کرد: از ویژگی های منحصر به فرد قالی ایرانی این است که واقعا می توان به ژرفای ذهن بافنده و اینکه چگونه به جهان می نگرد، پی برد.
نازمیال 55 ساله از وقتی ایران را در سال 1978 (یک سال قبل از انقلاب) ترک کرده، دیگر به آنجا باز نگشته است.
به نوشته نیوزویک، پس از آن، کسب و کار نازمیال با توجه افزایش و کاهش تحریم ها، فراز و نشیب های زیادی را تجربه کرده است.
نازمیال می گوید: تحت تحریم های سخت گیرانه آمریکا، هر نوع قالی ایرانی اعم از قدیمی یا جدید که به آمریکا وارد شده باشد می تواند مصداق نقض تحریم تلقی شود و تاجری که در واردات آن نقش داشته باشد می تواند زندانی شود.
وی گفت: با وجود لغو تحریم ها، من نیز مانند بسیاری از فعالان این صنعت به شدت به آینده بدبین هستم. چه کسی می داند که تجارت فرش تا کی آزاد خواهد بود؟ ما قبلا نیز شاهد کاهش و افزایش تحریم ها بوده ایم. پس از چند سال، سیاستگذاران تصمیم می گیرند که قوانین را دوباره عوض کنند.
این گزارش افزود، تردید افرادی مانند نازمیال دلیل دارد. حتی پس از آنکه اوباما در ژانویه گذشته این تایید را از آژانس انرژی اتمی (International Atomic Energy Agency) دریافت کرد که ایران به تعهدات خود در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) عمل کرده است، بر اساس آن تحریم ها را در تاریخ 16 ژانویه لغو کرد، مقام ها تلاش کردند تحریم های جدیدی تعریف کنند که تجار را گیج کرد.
نیوزویک به نقل از عمری شوارتز تاجر فرش در آمریکا نوشت: مکالمات تلفنی طولانی با دفتر کنترل دارایی های خارجی (the Office of Foreign Assets Control) -زیرمجموعه وزارت خزانه داری آمریکا (the U.S. Treasury Department) و ناظر تحریم ها- به اینجا رسیده است که به وی اطلاع داده اند بر اساس متن قوانین جدید ، وی نمی تواند در زمینه تحریم ها بررسی و تحقیق کند.
وی ادامه داد: اگر قوانین را بخوانی، ابهام ها و خلاهای زیادی وجود دارد که می توانی تصور کنی قانون می تواند به شیوه های مختلفی اجرا شود. وقتی زنگ بزنی، هیچ مقام رسمی صحبت نخواهد کرد و می گویند نمی توانند هیچ تفسیر قطعی از قانون وضع شده بدهند. اما اگرقانون مذکور را نقض کنی زندانی خواهی شد. کسانی که کسب و کارشان با تحریم ها سرو کار دارد، همواره در معرض اتهام، جریمه و زندان قرار دارند.
«جان ایی.اسمیت» مدیرعامل دفتر کنترل دارایی های خارجی آمریکا بیانیه ای به نیوزویک ارسال کرده است که تایید می کند فرش ایرانی اکنون می تواند آزادانه به آمریکا وارد و از آن خارج شود. همچنین می تواند از یک کشور سوم به آمریکا وارد شود یا از آمریکا به کشور سومی صادر شود، به شرطی که اشخاص حقیقی ایرانی که از سوی آمریکا در لیست تحریم هستند در این معامله ها دخالتی نداشته باشند.
«حمید کارگر»، رییس مرکز ملی فرش ایران در تهران می گوید: این فقط تجارت قالی قدیمی ایرانی نیست که از تحریم ضربه خورده است. تحریم ها به قالی های جدید ایرانی نیز صدمه زده است.
وی به نیوزویک گفت: درآمد کل صادرات فرش ایران از حدود یک میلیارد دلار در سال 2000 (آخرین باری که تحریم ها لغو شد)، هم اکنون فقط به بیش از 300 میلیون دلار در سال رسیده است.
در داخل ایران، فروش فرش اندکی بیش از خارج از کشور است، بنابراین هم اکنون درآمد کل صنعت حدود 700 تا 800 میلیون دلار در سال است. تحریم سبب شد بیش از 1.5 میلیون نفر از صاحبان مشاغل در صنعت فرش ایران شامل، قالیباف، استاد رنگرزی، تولیدکننده الیاف و طراح به دلیل سختی امرار معاش ناچار به ترک صنعت شوند.
وی افزود: با وجود اینکه ادعا می شود تحریم ها برای به زانو درآوردن دولت و دست کشیدن ایران از تولید سلاح هسته ای هدفگذاری شده است، اما تحریم صنعت فرش، در حقیقت به طور مستقیم فرهنگ، سنن و مردم عادی را نشانه گرفت.
متاسفانه در صنعت فرش ایران، در حالی که آمریکا و ایران درگیر یک بن بست طولانی شدند، جهان به سوی تولید و معرفی کف پوشش های مدرن تر به جلو رفت.
«ریچارد امچولی» عضو هیات رئیسه شرکت تجاری خرده فروشان فرش شرقی آمریکا در شهر لندرام واقع در جنوب ایالت کالیفرنیا گفت: جوانان امروزی دیگر چیزهای سنتی نمی خرند. آنها به دنبال چیزهای مدرن و جدید هستند.
'همچنین فرش هایی که اینک از ایران می آید نیز فرش های پیشین نیستند. همه چیزهای قدیمی، همه چیزهای خوب قبلا از ایران خارج شده اند و چیزهای جدید، هنوز بازاری ندارند.'
امچولی گفت: قبل از تحریم های فلج کننده سال 2010، رکود بزرگ سال های 2008 و 2009 موجب کاهش شدید قیمت فرش ایرانی شد و به صنعت فرش ایران صدمه زیادی وارد کرد. من خود شاهد بودم قیمت برخی فرش ها به یک دهم قیمت آنها پس از نخستین دور تحریم ها در دهه 1980 رسیده بود.
ترجمه از: رفعت کرمی مهر
بازگشت به شاخه اخبار صنعت و اقتصاد بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "بازتاب رسانه ها" استیل پدیا