اكنون نوبت بازی نفتی ايران است
بازيگران صنعت نفت روز دوشنبه هفته جاري را در تقويم خود علامت زده‌اند. در اين روز هيوستون امريكا ميزبان 35امين كنفرانس سالانه ...
بازيگران صنعت نفت روز دوشنبه هفته جاري را در تقويم خود علامت زده‌اند. در اين روز هيوستون امريكا ميزبان 35امين كنفرانس سالانه CERAWeek است. كنفرانس سالانه‌يي كه به همت شركت iHS Energy برگزار مي‌شود و در آن رهبران صنعت انرژي، متخصصان، مقامات دولتي و سياستمداران، پيشگامان جوامع تكنولوژي، مالي و صنعتي حضور دارند. اگر نگاهي به فهرست مدعوين امسال بيندازيم اشخاص و مديران عامل مهمي از شركت‌هاي توتال، كونوكوفيليپس، كاترپيلار، شركت ملي نفت چين، جنرال‌الكتريك و زيمنس و وزيران منابع‌طبيعي كانادا و نفت و گاز هند و كارشناسان برجسته جهاني انرژي مانند دنيل يرگين و فاتح بيرول به چشم مي‌خورند.
اما كنفرانس امسال در حالي برگزار مي‌شود كه در ميز بازي نفتي جهاني اتفاقات تازه‌يي افتاده است. در روزهاي گذشته وزيران بزرگ‌ترين توليدكنندگان نفت جهان با هم ديدارهايي داشتند. علي‌النعيمي وزير نفت عربستان بزرگ‌ترين توليدكننده اوپك كه امسال ميهمان ويژه كنفرانس CERAWeek خواهد بود و سه‌شنبه صبح سخنراني خواهد كرد با الكساندر نواك وزير انرژي روسيه و بزرگ‌ترين توليدكننده غيراوپكي نفت ديدار داشت. اين دو وزير هفته گذشته با هم توافق كردند كه توليد نفت خود را در سطح ماه ژانويه تثبيت كنند اما به يك شرط و آن شرط همكاري بقيه توليدكنندگان است. درك اين مساله كه منظور از بقيه توليدكنندگان اشاره غيرمستقيمي به ايران است چندان دشوار نيست. كشوري كه صنعت نفتش به تازگي و با برداشته‌شدن تحريم‌ها فضاي تنفس مجدد را پيدا كرده است. اكنون در اين بازي ايران حكم كارتي دارد كه مي‌تواند بازي‌اي كه عربستان و روسيه شروع كرده‌اند را كامل كند يا اينكه آن را به هم بريزد و بر اين اساس است كه نويسنده پايگاه خبري سي ان بي‌سي امريكا، ايران را در اين بازي به مثابه «كارت وحشي» مي‌داند. كارتي كه در صورت بازي‌شدن مي‌تواند خلأ لازم براي برنده‌شدن يك بازيكن را پر كند.
به گزارش اين شبكه خبري روز جمعه الكسي تكسلر، معاون اول وزير انرژي روسيه اعلام كرد كه اگر استراتژي تثبيت كردن توليد نفت موفق باشد مي‌توان اضافه‌عرضه موجود در بازار را به نصف كاهش داد. در ديدار وزيران نفت عربستان و روسيه، وزيران نفت قطر و ونزوئلا نيز حضور داشتند و بعد از اعلام حمايت از اين توافق به همراه وزير نفت عراق راهي ايران شدند تا ايران آماده بازگشت به بازار را قانع كنند تا براي حمايت از افزايش قيمت توليد خود را افزايش ندهد. عده زيادي در مورد تثبيت كردن توليدنفت اظهارنظر كرده‌اند. دنيل يرگين كارشناس برجسته انرژي و نايب‌رييس شركت iHS يكي از آنهاست. وي مي‌گويد: «امروز روز محاسبه شركت‌ها و كشورهاي نفتي است و آنها نياز دارند بازار را به ثبات برسانند.»
اما رسيدن به چنين توافقي با چالش‌هاي بسياري روبه‌روست چرا كه توليدكنندگان بسياري بايد با كاهش توليد خود موافقت كنند. اما اميد مي‌رود كه اين گفت‌وگوها منجر به اتخاذ سياستي تا پيش از گردهمايي بعدي كشورهاي عضو اوپك در ماه ژوئن شود. يرگين معتقد است كه بازار روند باثبات شدن خود را آغاز كرده است و درك بازيگران از وضعيت بازار در حال تغيير است و كمتر كسي است كه نگاه منفي به قيمت‌ها داشته‌باشد و در مورد قيمت 15 تا 20دلار براي هر بشكه نفت صحبت كند.
اما اينجا پايان كار نيست. در اين دست از بازي نفتي هرگونه تغيير در وضعيت بازار و تفاهم بين توليدكنندگان در انتظار كارت ايران است. اين بازي ايران است كه در تعيين قيمت نفت تعيين‌كننده خواهد بود. در حالي كه وزير نفت ايران پس از ديدار خود با سه وزير نفتي در روز چهارشنبه اعلام كرد كه ايران از استراتژي ثابت نگهداشتن توليد نفت حمايت مي‌كند اما هيچ نشانه‌يي مبني بر اينكه ايران كوچك‌ترين تاثيري بر توليد نفت خود را بپذيرد، ديده نمي‌شود. بلكه اين روزها ايران و پس از لغو تحريم‌ها مشغول صاف كردن جاده افزايش توليد و صادرات خود است. سايه ورود بيشتر نفت ايران بر بازار سنگيني مي‌كند و تجار در تلاش براي اندازه‌گيري اين موضوع هستند كه بالاخره ايران چه مقدار نفت قرار است، صادر كند.
اگر نگاهي به سپهر سياسي ايران در اين روزها نيز بيندازيم، متوجه مي‌شويم كه انتخابات مجلس ايران در راه است و برخي كارشناسان معتقدند كه بعيد است كه مجلس آينده ايران به دولت اجازه دهد كه با فريزكردن توليد نفت موافقت كند.
در همين رابطه روز گذشته وزير انرژي روسيه اعلام كرده است كه ايران آمادگي پيوستن به توافق عدم افزايش توليد را ندارد. به گزارش شانا به نقل از اسپاتنيك، الكساندر نواك، وزير انرژي روسيه روز شنبه اعلام كرد كه ايران براي پيوستن به توافق دوحه براي افزايش ندادن توليد نفت آماده نيست. هرچند نواك اعلام كرد كه ايران در برابر توافق ياد شده واكنشي سازنده داشته است اما نمي‌تواند در اين توافق با ديگر كشورهاي توليدكننده همراه شود. وزير انرژي روسيه گفت: «همان‌طور كه پيش از اين گفته‌ام، ايران در برابر پيشنهادهاي مورد بحث ميان ما (توليدكنندگان عمده نفت)، واكنشي سازنده داشته است اما هنوز براي پيوستن به آنها آماده نيست.» در همين حال مهدي عسلي، نماينده ايران در اوپك نيز اعلام كرده است كه در شرايط كنوني و با پايان تحريم‌ها، غيرمنطقي است انتظار برود كه ايران توليد نفت خود را افزايش ندهد.
اما نشست وزراي نفت عربستان و روسيه از زاويه ديگري نيز بازيگران نفت را به فكر انداخته است. آيا اين نشست بين كشورهاي اوپكي و غيراوپكي آغاز يك عصر جديد در بازار نفت است. جان كيلداف از مشاوران موسسه مديريت سرمايه Again Capital در اين باره مي‌گويد: «بازار در حال سنجيدن اين موضوع است كه آيا امروز آغاز عصر همكاري بين روسيه و اوپك است.»
به همين دليل است كه گوش‌هاي متخصصان صنعت نفت تيز شده است تا صحبت‌هاي وزير نفت عربستان به عنوان كشوري كه مهم‌ترين تاثير را در سازمان اوپك دارد، بشنوند. كشوري كه پيش از اين حاضر بود براي حفظ سهم خود از بازار جهاني نفت قيمت‌هاي پايين نفت را تحمل كند اما گويا قيمت‌ها تا جايي پايين آمده‌اند كه كارد را به استخوان سعودي‌ها رسانده است.
كليداف يكي از كساني است كه منتظر جزييات بيشتري از برنامه عربستان است. اينكه آيا عربستان تنها وعده توخالي مي‌دهد يا تلاش دارد بازي جديدي عليه ايران راه بيندازد. وي مي‌گويد: «خوشبختانه النعيمي قرار است در صحبت‌هاي خود اطلاعات و شفافيت بيشتري از آنچه كشور قرار است درباره تثبيت كردن توليد يا كمك به ثبات بيشتر در بازار متعهد شود به ما ارائه دهد.»
سوال اصلي در مورد ثبات قيمت‌ها در بازار موضوع مهمي براي مقامات رسمي صنعت نفت در سراسر جهان، قانونگذاران و سياستگذاران است كه دركنفرانس iHS CERAWeek به دنبال يافتن پاسخ آن هستند. همين مساله باعث شده است كه انريكه پنيا نيتو رييس‌جمهور مكزيك نيز امسال در كنفرانس حضور يابد و در روز اول آن به ايراد سخنراني بپردازد. سال گذشته در همين روزها مكزيك به دنبال جذب سرمايه‌گذاري خارجي براي توسعه صنايع منابع طبيعي خود از جمله نفت بود. اما امروز به علت كاهش غيرمنتظره قيمت نفت آنها مجبور شده‌اند تا تعديلاتي زيادي در برنامه خود داشته‌باشند. دنيل يرگين درباره اين موضوع مي‌گويد: «چالش اصلي براي مكزيك اين است كه آنها برنامه اصلاحات خود را زماني آغاز كردند كه ذهنيت آنها در مورد قيمت نفت بالاي 100دلار براي هر بشكه بود و اين با واقعيت سازگار نيست. بنابراين آنها مجبور شدند تعديلات بسياري را در برنامه‌هاي خود ايجاد كنند. مكزيك در حال حاضر منفعت بسياري از خريد گاز طبيعي ارزان از امريكا دريافت مي‌كند كه منجر به اين شده كه هزينه‌هاي توليد برق خود را كاهش دهند.»
به هرحال روزهاي سختي كه توليدكنندگان و كشورهاي نفتي با كاهش قيمت نفت متحمل شده‌اند سبب شده است تا به نظر بيايد كه از سرسختي آنها براي نپذيرفتن كاهش توليد نفت كاسته شده‌باشد و آماده باشند تا تغيير جديدي در معادلات نفتي ايجاد كنند. به نظر مي‌رسد كنفرانسي كه از روز دوشنبه 22فوريه تا 26فوريه با موضوع «گذار انرژي: استراتژي‌هايي براي جهان جديد» در هيوستون امريكا برگزار مي‌شود، آبستن اخبار و اتفاقات زيادي باشد كه مطمئنا قيمت‌هاي نفت را دچار نوسان خواهد كرد.
* تعادل