خطر موج واردات فولاد در پساتحريم
گروه صنایع معدنی >فولاد - بازار فولاد کشور در حالي آخرين ماه هاي سال 94 را پشت سر مي گذارد که معاملات ثبت شده در بورس کالابراي محصولات فولادسازان کاهشي چشمگير را نسبت به سال گذشته نشان مي دهد. بر اين اساس آن طور که آمارها نشان مي دهد، حجم کل عرضه محصولات فولادي در 10 ماه سال 94 در بورس کالاي ايران 4 ميليون و 95 هزار و 190 تن بوده است. در مدت زمان ياد شده حجم کل تقاضا 5 ميليون و 861 هزار و 954 تن بوده است و در نهايت 5 ميليون و 74 هزار و 413 تن نيز به معامله منتج شده است.
به گزارش ماین نیوز، آن طور که مديرکل صنايع فلزي سازمان حمايت از توليدکنندگان و مصرف کنندگان مي گويد حجم معاملات در 10ماه سال 94 نسبت به همين دوره در سال گذشته در بخش تقاضاي نقدي رشدي 337درصدي و در بخش تقاضاي سلف کاهشي 36 درصدي داشته است.کل معاملات نيز نسبت به سال گذشته 24درصد کمتر بوده است. اما نکته اي که در آمارهاي منتشر شده از معاملات 10ماهه محصولات فولادي در بورس کالامشاهده مي شود اين است که ميزان عرضه محصولات از معاملات نهايي کمتر بوده است. شهرام ميرآخورلو در رابطه با اين نکته مي گويد: اين اتفاق به اين علت رخ مي دهد که معاملات بخش سلف مچينگ در اطلاعيه عرضه بورس کالاکه يک روز قبل از زمان معاملات اطلاع رساني مي شود، درج نمي شود.
به اين ترتيب با يک مقايسه ميان ميزان عرضه، تقاضا و حجم کل معاملات در سال جاري و سال گذشته به راحتي مي توان شاهد روند نزولي معاملات محصولات فولادي در بورس کالاي ايران بود. ميرآخورلو در رابطه با چرايي پررنگ تر بودن رکود در سال جاري نسبت به سال گذشته مي گويد: تمام اين آمار و اطلاعات نشان مي دهد که رکود بازار فولاد در سال 94 جدي تر بوده است اما با اين وجود به علت ارزان بودن فولادهاي وارداتي خطر رشد واردات غيرضروري توليدکنندگان داخلي را تهديد مي کند. نگاهي به پروانه هاي صادره براي ساختمان سازي به خوبي نشان مي دهد که تعداد اين پروانه ها براي ساخت در سال جاري با کاهشي جدي نسبت به سال گذشته همراه بوده اند و بودجه هاي عمراني نيز عمدتا به طرح هايي که بالاي 80 درصد از آنها کامل شده اختصاص يافته است.
ميرآخورلو در ادامه موجودي انبار کارخانه ها و همچنين توزيع کنندگان در بازار را نشانه اي براي تشديد رکود در سال جاري مي داند و ادامه مي دهد امسال حجم موجودي واحدهاي توليدي نسبت به سال قبل بسيار بالارفته است و هم اکنون ما حدود يک ميليون و 700 هزار تن مقاطع طولي انباشته شده در مراکز توليد داريم و در مراکز توزيعي نيز موجودي انبارها به حدود يک ميليون تن مي رسد که هر دو اين موارد نشان دهنده رکود در معاملات است.
مديرکل صنايع فلزي سازمان حمايت در ادامه با اشاره به آمارهايي که سازمان متبوع او در دست دارد، مي گويد: آمارها نشان مي دهند که حجم عرضه نقدي در تمام محصولات فولادي شامل تيرآهن، ميلگرد، شمش و ورق در سال 94 نسبت به سال قبل رشد داشته است که علت اصلي آن تمايل هر دو گروه فروشنده و خريدار به خريد نقدي بوده است. به عقيده کارشناسان، توليدکنندگان فولاد براي هرچه کوتاه تر کردن زمان به دست آوردن نقدينگي، در سال جاري ترجيح داده اند بر خلاف روند سال گذشته بر فروش نقدي تمرکز کنند. اين تصميم فروشندگان در حالي بوده است که خريداران نيز با توجه به روند نزولي قيمت ها در بازار فولاد براي پيشگيري از زيان هرچه بيشتر، خريد نقدي را به خريد مدت دار ترجيح داده اند. اما با وجود تمايل و تلاش هر دو گروه فروشنده و خريدار براي استفاده از روش نقدي، تمام عرضه هاي نقدي محصولات فولادي در بورس کالابه فروش منتج نشده است.
تقاضاي غيرواقعي براي ميلگرد
اما نگاهي به معاملات ميلگرد در بورس کالاي ايران نشان مي دهد که ميزان تقاضاي اين کالابسيار بيشتر از عرضه آن بوده است. از نظر ميرآخورلو اين اتفاق در شرايطي رخ مي دهد که رقبا نه به منظور استفاده واقعي از اين محصول بلکه صرفا براي حضور در بازار و کسب سود در دوران رکود بر سر خريد اين محصول با يکديگر وارد رقابت مي شوند. به گفته ميرآخورلو به اين ترتيب با وجود بالاتر بودن تقاضاي ميلگرد نسبت به عرضه آن، نزديک به 80 درصد از عرضه ها به معامله منتج شده است. در ده ماه امسال در مجموع 710 هزار و 453 تن ميلگرد در بورس کالاعرضه شده است، در حالي که ميزان تقاضا براي اين کالا917 هزار و 21 تن بوده است. اما در نهايت 555 هزار و 438 تن از اين ميزان عرضه به معامله منتج شده است. در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته معامله ميلگرد در بورس کالاي ايران 115 درصد در بخش نقدي رشد داشته است و کاهشي 42 درصدي را در بخش سلف تجربه کرده است. به اين ترتيب اين محصول در مجموع 17 درصد کاهش معامله را در 10 ماه سال 94 نسبت به سال گذشته در کارنامه خود به ثبت رسانده است.
عملکرد خوب تيرآهن در بورس کالا
نگاهي به آمار معاملات تيرآهن نشان مي دهد که اين کالاتنها محصولي بوده است که در بازار راکد محصولات فولادي خلاف جهت آب شنا کرده است. ميرآخورلو اين موفقيت در بازار تيرآهن را مرهون تلاش ذوب آهن اصفهان براي تنظيم بازار اين کالابه عنوان بزرگ ترين توليدکننده و توزيع کننده اين کالامي داند. او در توضيح بيشتر مي گويد: بازار در حوزه تيرآهن اقبال بيشتري داشته است، شايد تمام تيرآهن هاي خريداري شده به مصرف نرسيده باشند؛ اما اتفاقي که در نتيجه بازارسازي براي تيرآهن رخ داده اين است که عرضه ها در حجم هاي بالارخ داده و تاجراني که اين عرضه ها را خريداري کرده اند آنها را به بازار تزريق و در ميان فعالان دست به دست کرده اند که همين اتفاق باعث ايجاد گردش مالي در بازار اين محصول شده است. آن طور که آمار معاملات تيرآهن نشان مي دهد تيرآهن در 10 ماهه سال 94 در مجموع 950 هزار و 989 تن عرضه داشته است در حالي که ميزان يک ميليون و 211 هزار و 785 تن تقاضا براي اين کالابه ثبت رسيده است. 817 هزار و 867 تن اما در نهايت عددي بوده است که براي معامله اين کالابه ثبت رسيده است. طبق آمار مجموع معاملات اين محصول نسبت به سال گذشته رشدي 8 درصدي داشته است.
در رابطه با شمش، آن طور که آمار معاملات نشان مي دهد هيچ عرضه نقدي رخ نداده و تقاضاي سلف نيز کاهشي 33 درصدي داشته است. کل معاملات اين کالانيز کاهش 17درصدي را از ابتداي سال تا ماه دهم پشت سر گذاشته است. شمش کالايي است که معمولاتوسط توليدکنندگان آن به مصرف مي رسد و فولاد خوزستان صرفا براي تعيين قيمت اين کالارا به بورس کالاي ايران عرضه مي کند. ورق نيز بر اساس آمار موجود در حجم معاملات خود در 10 ماه امسال نسبت به سال گذشته در مجموع افتي 31 درصدي را تجربه کرده است که نشان از بازار راکد اين کالادارد.
رشد واردات در پساتحريم ؟
در نهايت با نگاهي گذرا به آمار موجود از معاملات 10 ماهه محصولات فولادي در بورس کالاي ايران مي توان دريافت که بازار اين کالاي استراتژيک در کشور حال و روز خوبي ندارد و نسبت به سال گذشته روندي منفي داشته است. در چنين شرايطي ميرآخورلو عقيده دارد با توجه به پايين بودن بهاي تمام شده محصولات وارداتي نسبت به محصولات داخلي، به خصوص در دوران پساتحريم خطر رشد واردات توليدکنندگان داخلي فولاد را تهديد مي کند. تاکيد اين کارشناس بر رشد واردات، در دوران پساتحريم به اين علت است که از نگاه او ممکن است در اين دوران واردات محصولات فولادي ارزان قيمت براي تجار تبديل به راهکاري براي تامين نقدينگي شود. او در اين زمينه مي گويد: واردکنندگان مي توانند با تکيه بر نرخ هاي بهره جهاني اقدام به واردات محصولات فولادي بيش از نياز کشور کنند، اين اقدام در شرايطي به منظور تامين نقدينگي از سوي تجار محتمل به نظر مي رسد که تعرفه هاي واردات فولاد به هيچ وجه بازدارنده نيستند.
پيشنهاد ميرآخورلو به دولت براي پيشگيري از موج واردات فولاد در دوران پساتحريم بازنگري جدي در نرخ تعرفه واردات محصولات فولادي به کشور است. بعد از آخرين افزايش تعرفه ها که در اسفند ماه سال گذشته رخ داد، ورق تنها کالايي بود که تعرفه آن از 4 به 10 درصد ارتقا پيدا کرد، اين در حالي است که از نگاه کارشناسان افزايش تعرفه هاي سال گذشته با کاهش شديد قيمت هاي جهاني فولاد خاصيت بازدارندگي خود را از دست داد. حال بايد ديد با تکرار دوباره پيشنهاد کارشناسان مبني بر افزايش واردات، دولت دست به اقدامي جدي و فوري در اين زمينه خواهد زد؟