*مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران

*حمید اسکندری- حسین پیرایش

ارزش بازاری بورس‌های اوراق بهادار که عموماً بخش اصلی آن به سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده تعلق دارد، نقش تعیین‌کننده‌ای در نمایش جایگاه بورس در اقتصاد ملی و بین‌المللی دارد. بدین ترتیب بورس‌های اوراق بهادار همواره در تلاش برای افزایش جذابیت پذیرش شرکت‌ها و در نتیجه افزایش تعداد شرکت‌ها در تابلوهای معاملاتی خود هستند. حضور در بورس به خودی خود منافعی برای شرکت‌ها به ارمغان می‌آورد که می‌توان آنها را منافع ذاتی حضور شرکت‌ها در بورس نامید. از مهم‌ترین منافع ذاتی حضور در بورس می‌توان به افزایش اعتبار و نشان‌تجاری، افزایش اعتماد عمومی، افزایش نقدشوندگی، تسهیل تأمین مالی، دسترسی به طیف گسترده سرمایه‌گذاران، ارزش‌گذاری شرکت، افزایش روحیه کارکنان، افزایش امکان وثیقه‌گذاری سهام شرکت، تسریع فرآیند جذب شرکای خارجی و بهینه‌سازی ساختار سرمایه اشاره کرد.

از دیگر سو بورس‌ها معمولاً افزون بر منافع ذاتی، به ارایه خدماتی به شرکت‌های پذیرفته‌شده می‌پردازند. خدماتی که بورس‌ها به شرکت‌های پذیرفته‌شده ارایه می‌دهند را می‌توان به سه بخش کلی شامل خدمات اعتباردهی، آموزش و خدمات حمایتی تقسیم‌ کرد. در بخش اعتباردهی، بورس‌ها در مناسبت‌های مختلف مانند سالگرد تأسیس شرکت یا سالگرد عرضه‌ اولیه سهام و امثال آن، به شرکت‌های پذیرفته شده فرصت نواختن زنگ در جشن آغاز یا پایان معاملات[1] را می‌دهند. در روز عرضه نیز امکان برگزاری جشن عرضه اولیه و نواختن زنگ آغاز عرضه در بورس و تبدیل این روز به یک رویداد تبلیغاتی و اثرگذار امکان‌پذیر است. بسیاری از بورس‌ها از تنکولوژی پاپ‌آپ^[2] برای اطلاع‌رسانی در مورد عرضه‌های اولیه و اعلام رویدادهای مهم شرکت‌ها استفاده می‌کنند. امکان استفاده از پلتفرم‌های رسانه‌ای پشرفته و جهانی بورس برای رسانه‌ای کردن فعالیت‌های تبلیغاتی و رویدادهای مهم شرکت‌های پذیرفته شده از دیگر خدمات اعتباردهی است. برخی از بورس‌ها نیز اقدام به راه‌اندازی کانال رادیویی کرده‌اند که از این کانال برای انتشار رویدادهای مهم شرکت‌های پذیرفته شده، ارایه برنامه‌های آموزشی، مصاحبه با متخصصان بازار و امثال آن استفاده می‌کنند. علاوه بر موارد یادشده، برخی بورس‌ها امکان استفاده ناشران پذیرفته‌شده از محوطه‌‌ داخلی یا بیرونی ساختمان بورس را برای اقدامات بازاریابی محصولات و خدمات مهیا می‌کنند. در بسیاری موارد، بورس‌ها فضای مجهز و زیبایی را برای برگزاری همایش‌ها و گردهمایی‌های سالانه تدارک دیده و آن‌ها را در قبال دریافت هزینه در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند. در بخش خدمات آموزشی نیز بسیاری از بورس‌ها، مؤسسات آموزشی وابسته به خود را برای ارایه انواع خدمات آموزشی به مشارکت‌کنندگان و فعالان بازار راه‌اندازی کرده‌اند. همچنین برخی بورس‌ها مجموعه‌ای از خدمات راهبری شرکتی[3] را برای شرکت‌هایی که به دنبال پیشتاز بودن از طریق پیاده‌سازی راهبری شرکتی هستند، آموزش داده و به آن‌ها کمک می‌کنند تا اقدامات قابل اندازه‌گیری برای بهبود استانداردهای مورد نیاز را پیاده‌سازی کنند. در ارتباط با خدمات حمایتی که بورس‌ها برای شرکت‌های پذیرفته‌‌شده ارایه می‌کنند می‌توان به نشست‌هایی که به صورت ادواری یا بنا بر مقتضیات روز توسط بورس‌ها برگزار می‌شوند، اشاره کرد. از طریق این نشست‌ها شرکت‌های پذیرفته‌شده می‌توانند با طیف وسیعی از نهادها و مؤسسات مالی ملی و بین‌المللی و همین‌طور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ارتباط برقرار کنند. علاوه بر این، بورس‌ها اقدام به برگزاری دوره‌ای انواع گردهمایی‌ها^[4] می‌کنند. در این گردهمایی‌ها برترین‌های فعال در بازار جمع می­شوند تا با مدیران عامل و اجرایی شرکت‌ها در محیطی صمیمی ملاقات کرده و راهکارهایی به­منظور حل موضوعاتی که به‌طور مستقیم بر کسب‌وکارشان اثر می‌گذارند، پیشنهاد ‌دهند. این گردهمایی‌ها در اکثر موارد به صورت اینترنتی‌[5] برگزار می‌شوند. انتشار انواع مجلات الکترونیکی یا کاغذی از دیگر خدمات حمایتی بورس‌ها است. در این مجلات صنایع مختلف بررسی شده و مدیران عامل‌ شرکت‌ها به‌صورت جداگانه به ارایه نظرات خود در رابطه با موضوعات مختلف اقتصادی، معرفی ایده‌ها و محصولات جدید می‌پردازند. علاوه بر این، برخی از بورس‌ها به شرکت‌های پذیرفته‌شده خدماتی همچون خدمات هاستینگ[6]، نگهداری سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، ارایه‌ خدمات برای برقراری ارتباط با شرکت‌ها و مؤسسات مالی و امثال آن ارایه می‌کنند. بورس‌های پیشرفته همواره به عنوان مدافع^[7] شرکت‌های پذیرفته‌شده عمل کرده و پیشنهادهای زیادی را به قانون‌گذاران و تنظیم‌کنندگان مقررات ارسال می‌کنند و صدای آن‌ها را به گوش سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان اقتصادی می‌رسانند. بورس‌ها با استفاده از سازوکار‌های نظارت و ممیزی مداوم پس از پذیرش شرکت‌ها، فرآیند رشد آن‌ها را سرعت بخشیده و راه را برای مدیریت حرفه‌ای آن‌ها هموار کرده و به عبارتی شرکت‌های کوچک را برای تبدیل‌‌شدن به سازمان‌های بزرگ یاری می‌کنند.

مشوق‌هایی که به آن‌ها اشاره شد بیشتر در بورس‌های کشورهای پیشرو و توسعه‌یافته به شرکت‌های ناشر ارایه می‌شود. این در حالی است که در بورس‌های کمتر توسعه‌یافته و در حال توسعه اکثر مشوق‌ها در چارچوب امتیاز مالیاتی به شرکت‌های پذیرفته‌شده ارایه می‌شود.

برای دریافت اصل گزارش اینجا را کلیک کنید.