در فرآیند تولید شیر، برای تولید هر لیتر شیر، 1000 لیتر آب مورد نیاز است.

آب پنهان یا آب مجازی مقدار آبی است که یک کالا و یا یک فراورده کشاورزی طی فرایند تولید مصرف می‌کند تا به مرحله تکامل برسد و مقدار آن معادل جمع کل آب مصرفی در مراحل مختلف زنجیره تولید از لحظه شروع تا پایان است.

بسیاری از کشورهای پیشرفته در سطح جهان، بر روی آب مجازی، محاسبه آن در شرایط بومی تولید هر محصول و برنامه‌ریزی بر روی افزایش بهره‌وری مصرف آب بر اساس میزان محاسبه شده آب مجازی، اقدام کرده‌اند.

یکی از موادی که در تولید آن، آب نقش اساسی دارد شیر است. برای اندازه‌گیری میزان آبی که در طی فرآیند تولید شیر مصرف می‌شود باید این فرآیند را از ابتدا تا انتها مورد بررسی قرار دارد.

دام‌داران به طور روزانه به گاوهای خود علوفه و آب می‌دهند تا غذا در بدن دام‌ها به شیر تبدیل شود. دو یا سه بار در روز شیر گاو دوشیده می‌شود. شیر پس از دوشیده شدن در محل خنک و یا در یخچال نگهداری می‌شود. مراکز جمع‌آوری شیر به منظور گردآوری شیر دام‌داران کوچک در روستا‌ها تاسیس شده‌اند.

در این مراکز با تجهیزات مختلف شیر دریافتی از نظر کیفی آزمایش می‌شود و بعد از دریافت آن در یخچال‌های بزرگ برای خنک کردن قبل از ارسال به کارخانه نگهداری می‌شوند. شیر با درصد چربی‌های متفاوتی در بازار موجود است؛ از اینرو در مرحله‌ای، چربی‌های شیر را جداکرده و با نسبت بندی مشخص با شیر مخلوط می‌کنند. شیر پس از عبور از سپراتور، بر حسب میزان چربی مورد نیاز استاندارد می‌شود. برای تولید هر نوع شیر با درصد چربی متفاوت ، یک مقدار مشخصی خامه به شیر اسکیم برگشت داده می‌شود.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم، پس از استاندارد کردن شیر ، باید هموژن شود. بدون عمل هموژن کردن ، چربی شیر جدا و به سطح آن بالا می‌رود. هموژنیزاسیون باعث یکنواخت شدن چربی شیر می‌شود و بافت خامه‌ای و طعم یکسانی می‌یابد. پس از آن، نوبت پاستوریزه کردن شیر است. در عمل پاستوریزه کردن، شیر ابتدا به دمای 72 درجه سانتی‌گراد و در مدت 16 ثانیه گرم می‌شود و سپس به دمای 4 درجه سانتی‌گراد بسرعت سرد می‌شود. شیر پس از افزودن ویتامین‌ها و مواد افزودنی مورد نظر، بسته‌بندی شده و به بازار ارسال می‌شود.

در تمامی این فرآیند برای تولید هر لیتر شیر، 1000 لیتر آب مصرف می‌شود.