موج تخریب ها علیه نوسازی ناوگان هوایی کشور + جدول
انعقاد بزرگترین قرارداد صنعت هوایی کشور در جریان سفر اروپایی رئیس جمهوری که از سوی محافل کارشناسی و بین المللی به عنوان یک موفقیت ...
انعقاد بزرگترین قرارداد صنعت هوایی کشور در جریان سفر اروپایی رئیس جمهوری که از سوی محافل کارشناسی و بین المللی به عنوان یک موفقیت بزرگ محسوب می شود، موجب شده است که برخی انتقادها و تخریب های جانبدارانه در روزهای اخیر علیه دولت صورت پذیرد. در حالی که از سوی بسیاری از کارشناسان، خرید 118 هواپیمای ایرباس و 20 هواپیمای کوچک آن هم به صورت اعتباری و از محل تأمین فاینانس های خارجی، یکی از دستاوردهای بزرگ اقتصادی دولت در سفر رئیس جمهوری به ایتالیا و فرانسه عنوان میشود انتقادات تخریب گونه برخی مخالفان دولت از نوسازی ناوگان هوایی تعجب بر انگیز است.
توسعه صنعت هوایی از نظر امنیتی و اقتصادی یکی از نمادهای اصلی توسعه هر کشور محسوب میشود. تحمیل بیش از 30 سال تحریم صنعت هوایی موجب فرسودگی ناوگان هوایی شد طوری که در حال حاضر متوسط سن هواپیماهای فعال بیش از 20 سال است اما این میانگین در جهان 11 سال است. علاوه بر میانگین سن بالا، ناوگان هوایی از نظر کمی و کیفی پاسخگوی نیازهای کشور نیست. بر اساس برآوردها ایران بیش از 400 هواپیما برای نوسازی ناوگان خود نیاز دارد که خرید 118 ایرباس و 20 هواپیمای کوتاه برد(ATR) 20 درصد از این نیاز را تأمین میکند. موفقیت دولت در انعقاد قراردادهای مهم هواپیمایی در جریان سفر اخیر اروپایی رئیس جمهوری از سوی کارشناسان یکی از موفقیتهای بزرگ دولت ارزیابی میشود اما این موفقیت در روزهای اخیر مورد انتقاد برخی رسانههای مخالف دولت قرار گرفته است. منتقدان میگویند چرا دولت در شرایط کنونی میلیاردها دلار را صرف خرید هواپیما کرده در حالی که تعداد کمی از مردم از هواپیما به عنوان وسیله حمل و نقل استفاده میکنند؟ اولین اغماض منتقدان در ارائه اطلاعات درست در همین ادعای آنها مبنی بر صرف میلیاردها دلار خرید هواپیما نهفته است.این ادعا در حالی است که از ابتدای شروع مذاکرات دولت برای نوسازی ناوگان هوایی، خرید هواپیما از طریق فاینانس، اجاره یا اجاره به شرط تملیک مد نظر بود و تفاهمنامهها هم بر همین اساس منعقد شده است.
وزیر راه و شهرسازی روز گذشته با حضور در مجلس برای توضیح در مورد خرید هواپیما تأکید کرد که «از موضوعات مهم در نوسازی ناوگان این است که هیچ تضمینی از سوی دولت و بانک مرکزی ندادهایم، ضمن اینکه منبع پرداخت اقساط این هواپیماها از محل عرضه بلیت و خدمات همین هواپیماها خواهد بود. منبع تأمین مالی اولیه این هواپیماها به میزان ۱۵ درصد توسط فروشندگان و ۸۵ درصد مابقی را نیز فروشندگان از محل تأمینکنندگان مالی اروپایی فاینانس میکنند.»به گفته آخوندی «خرید این هواپیماها بدون تضمین مالی یک اتفاق بینظیر در تاریخ قراردادهای ایران است که در قبل از انقلاب و بعد از انقلاب سابقه نداشته است.»
محمدرضا باهنر نایب رئیس مجلس نیزیادآوری کرد که «دولت خود اقدام به خرید هواپیما نمیکند و ایرلاینها و شرکتهای هواپیمایی هستند که اقدام به خرید هواپیماهای جدید میکنند.» بر پایه تفاهمنامه صورت گرفته، شرکت بیمه ساچه ایتالیا برای این کار پیشقدم شد و خرید هواپیما را فاینانس میکند طوری که پول خرید هواپیما را شرکت ایران ایر بتواند از بخشی از درآمدش طی 15 سال پرداخت کند. نحوه تحویل هواپیماهای خریداری شده از ایرباس به این ترتیب است که تحویل در سال جاری میلادی (۲۰۱۶) آغاز میشود و به مدت 8 سال به صورت اجاره به شرط تملیک بتدریج در اختیار ایران قرار میگیرد. نگرانی منتقدان از «هدر دادن پولهای ایران» با خرید هواپیما در حالی است که بر پایه برآورد سازمان هواپیمایی از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۳ ایرانیان بیش از ۱۲ میلیارد دلار از شرکتهای هواپیمایی خارجی بلیت خریدهاند. برآورد این رقم توسط شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی (هما) نیز این است که سالانه ۴ میلیارد دلار ایرانیان برای پرواز از نقاط مختلف دنیا به ایران و برعکس از ایرلاینهای خارجی بلیت خریداری میکنند.
منتقدان چه راه حلی دارند؟
محمد خداکرمی، معاون هوانوردی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی در این خصوص در گفتوگو با «ایران» میگوید به دلیل کمبود و فرسوده بودن ناوگان مردم برای انجام سفرهای منطقهای یا بینالمللی و برخی پروازهای داخلی از شرکتهای خارجی استفاده میکنند که این موضوع ارز بری زیادی را به همراه دارد. وی این پرسش را مطرح میکند که برای توسعه صنعت هوایی علاوه بر نوسازی ناوگان و توسعه فرودگاهها و زیر ساختها چه راه حل دیگری پیش روی دولت است؟ وی میگوید ما ناچاریم سن ناوگان را به میانگین 11 سال جهانی برسانیم و برای این کار هیچ راهی بجز نوسازی هواپیماها نداریم.
به گفته خداکرمی در 10 سال اخیر رشد سالانه مسافر و پرواز داخلی و بینالمللی 6 درصد است که با رفع تحریمها پیشبینی میشود این رشد به 10 درصد برسد بنابراین برای جابهجایی این تعداد مسافر و رشد شتابان استفاده از هواپیما پس از تحریمها باید هواپیمای جدید خریداری شود.یکی دیگر از انتقادها به دولت این است که هواپیما را گران خریده است اما خداکرمی میگوید: خرید یکجای هواپیما قیمت را برای ایران بسیار پایین آورد. شرکتهای سازنده قیمت هایی را بر روی سایتهای خود دارند اما به این معنی نیست که ایران هواپیما را با این قیمت خریداری کرده بلکه با خرید گروهی، تخفیف زیادی در خرید گرفتیم ضمن اینکه شرکتهای خارجی خرید را فاینانس میکنند و ایران مستقیم پولی پرداخت نمیکند. خداکرمی میگوید با رشد مسافران هوایی در سالهای آینده برای بر طرف کردن نیاز داخلی و بینالمللی نیازمند کشورهای همسایه میشدیم که این موضوع مغایر با سیاستهای اقتصاد مقاومتی است و در کمبود هواپیمای کافی، بهترین بازار برای کشورهای همسایه ایجاد و صنعت هوایی کشور بیش از پیش ضعیف میشد.
از سوی دیگر انتقاد از خرید هواپیما از آنجا غیرمنطقی به نظر میرسد که سقوط تعدادی هواپیما بویژه در سالهای اخیر علاوه بر تلفات جانی و مالی بسیاری که بر جای گذاشت لزوم نوسازی ناوگان هوایی را نشان داد.