مجری طرح احیاء و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی گفت: در 17 سال گذشته حدود 95 میلیارد مترمکعب آب از آبخوان‌های کشور اتلاف یا اضافه برداشت شده است.

سید محمدعلی مصطفوی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) در اصفهان، درباره دلیل و نحوه اجرای طرح تعادل بخشی آبخوان‌های کشور اظهار کرد: این پروژه در قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی به تصویب رسید که ماده 10 آن دولت را موظف به هماهنگی بین سه بخش تامین، توزیع و مصرف آب می‌کرد.

وی افزود: قرار شد شورای عالی آب با ترکیبی هم‌چون کابینه دولت تشکیل شود که ریاست آن با شخص رییس جمهور باشد و در نبود وی جلسه با ریاست معاون اول رییس جمهور برگزار شود، هم‌چنین وزرای صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، نیرو، دو کارشناس خبره و .... در جلسات حضور داشته باشند و یک عضو کمیسیون آب، کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز در راستای مردمی بودن جلسات این شورا باید حاضر باشد.

مدیرکل دفتر حفاظت منابع آب و امور مشترکین شرکت مدیریت منایع آب ایران، ادامه داد: در سال 1379 تشکیل شورای عالی آب به تصویب رسید و در سال 1381 نخستین جلسه آن تشکیل شد اما پس از مشکلاتی که در آب استان همدان رخ داد، در سال 1382 این شورا طرح "تعادل‌بخشی سفره‌های آب زیرزمینی و پخش سیلاب کشور" را به تصویب رساند.

مصطفوی با انتقاد از بی‌توجهی در عمل به مصوبات، اضافه کرد: متاسفانه در 14 سال یعنی از سال 1380 تا امسال فقط هفت جلسه شورای عالی آب در سه دولت قبلی برگزار شد که یکی از دلایل آن مشخص نبودن هماهنگی سه قوه در کشور بود، در حالی که بحث حکمرانی آب موضوعی بسیار مهم و اساس زیرساخت و تمدن هر کشور است.

مجری طرح احیاء و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی کشور تصریح کرد: در سال 1391 رهبر معظم انقلاب با توجه به حساسیت امر، دستور اکید به تشکیل جدی جلسات دادند که به دنبال آن در مهر ماه سال 1392 دولت تدبیر و امید هشتمین جلسه شورای عالی آب و نخستین جلسه در همین دولت را تشکیل داد و از سه سال گذشته تاکنون 15 جلسه آن تشکیل شده است.

مصطفوی با بیان اینکه آب‌های زیرزمینی محور اصلی همان جلسه هشتم شورای عالی آب بوده است، اظهار کرد: اهمیت این موضوع به این خاطر است که به طور متوسط 55 درصد آب مصرفی کشور از سفره‌های زیرزمینی تامین می‌شود که در برخی استان‌های فلات مرکزی این عدد در حد 90 درصد است پس باید حفاظت خوبی در این زمینه به عمل آید.

وی اظهار کرد: حدود 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که مدرن نبودن زراعت، دیدگاه‌ سنتی، نداشتن الگوی کشت و ... دلایل این امر است و باید منع کشت پرمصرف، ارائه الگوی کشت مناسب، تضمین خرید، کشت کم‌مصرف کشاورزان و ... در دستور کار قرار گیرد.

مجری طرح احیاء و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی ادامه داد: سالانه هکتارها محصول جالیزی در مزارع با مصرف آب زیاد تولید می‌شود اما به دلیل عدم خرید روی دست کشاورزان می‌ماند، یعنی آب بیهوده مصرف شده است، در حالی که طبق اصل 45 قانون اساسی آب سرمایه‌ای ملی و جزو انفال است و متعلق به کسی نیست مگر بر اساس مجوزهای قانونی.

مصطفوی افزود: طرح تعادل بخشی آبخوان‌ها مجددا در دولت تدبیر و امید و در پانزدهمین جلسه شورای عالی آب و برای 31 استان کشور به تصویب رسید و در آن 15 پروژه تعریف شد که اجرای 11 طرح آن بر عهده وزارت نیرو است و سایر طرح‌ها را تعدادی از وزارتخانه‌ها مانند جهاد کشاورزی و یا سازمان زمین شناسی عملی می‌کنند.

انتخاب 91 دشت پایلوت تعادل بخشی در کشور

وی با تاکید بر اینکه در 17 سال گذشته حدود 95 میلیارد مترمکعب از آب سفره‌های زیرزمینی کشور اتلاف یا اضافه برداشت شده است، گفت: طبق برنامه تمام چاه‌های غیرمجازی که از سال 1385 حفر شده‌اند، بسته خواهد شد و چاه‌های مجاز نیز به کنتور هوشمند مجهز می‌شوند.

مدیرکل دفترحفاظت منابع آب و امور مشترکین شرکت مدیریت منایع آب ایران تصریح کرد: از سفره‌های زیرزمینی کشور سالانه حدود شش میلیارد مترمکعب آب اضافه برداشت می‌شود که با اجرای طرح 20 ساله تعادل‌بخشی در طول پنج سال نخست این حجم آب تلف شده سالانه به مخازن بازمی‌گردد اما در گام‌های بعدی تمام رقم 95 میلیارد مترمکعبی هدر رفته باز خواهد گشت.

مصطفوی گفت: در شروع این طرح تعداد 91 دشت در سراسر کشور به عنوان دشت پایلوت انتخاب شده است که برای نمونه استان اصفهان پنج دشت پایلوت دارد.

وی با اشاره به حساسیت این طرح، خاطرنشان کرد: در راستای اجرای طرح تعادل‌بخشی در هر استان به ترتیب رییس و دبیر جلسه استاندار و مدیرعامل سازمان آب منطقه‌ای هستند و حضور مقامات قضایی و اجرایی نیز الزامی است.