فسیل‌ها و ژئوتوریسم فرصت‌های ناشناخته معدن برای اکتشاف
گروه اكتشاف و زمين شناسي - علوم زمین تنها شامل حوزه معدن نمی‌شود، در واقع این حوزه تنها راه ایجاد درآمد و ارزش‌افزوده برای کشور نخواهد بود، بلکه حوزه‌های دیگر در زیرمجموعه علوم زمین قرار می‌گیرند که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی می‌تواند با استفاده از آنها کسب درآمد کرده و این درآمد را در حوزه‌ای مانند اکتشاف هزینه کند تا به نوعی کمبود بودجه در این حوزه را جبران کند. در واقع بازگشت دوباره این فسیل‌ها به کشور و توجه هر چه بیشتر به پارک فسیل‌های مراغه می‌تواند منبع درآمدی برای سازمان زمین‌شناسی بوده که به‌دنبال آن توسعه اکتشاف را به همراه خواهد داشت، البته در صورتی که توسعه اکتشافات معدنی در اولویت‌های اصلی سازمان زمین‌شناسی باشد.
به گزارش ماین نیوز، روابط عمومی مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری اعلام کرد: بیش از ۳هزار قطعه فسیل منحصربه‌فرد که متعلق به ایران بوده، از امریکا مسترد شد.برپایه این گزارش در سال‌های ۱۳۵۴ و ۱۳۵۵ یک گروه مشترک از کاوشگران ایرانی و امریکایی به سرپرستی دکتر برنارد کمپبل، استاد دانشگاه کالیفرنیا با اجرای عملیات اکتشافی در منطقه مراغه و اطراف دریاچه ارومیه، موفق به کشف حدود ۳هزار قطعه فسیل منحصربه‌فرد مربوط به دوران سوم زمین‌شناسی ازجمله ۸۰۲ قطعه فسیل ارزشمند مهره‌داران و یک جمجمه کامل متعلق به نمونه مشخصی از پستانداران شدند.
پس از کشف فسیل‌ها، تعدادی از آنها به موجب توافقی که بین موزه تاریخ طبیعی ایران با بخش دیرینه‌شناسی موزه کانتی (لس آنجلس) انجام شده بود، برای مطالعه، شناسایی و طبقه‌بندی در ۳ مرحله (مرحله نخست ۱۰۴ قطعه فسیل، مرحله دوم یک کارتن حاوی تخته سنگ و در مرحله سوم ۱۵ کارتن فسیل) به موزه نامبرده در ایالات متحده ارسال و مقرر شد که پس از پایان مطالعات و نتیجه‌گیری در موعد تعیین شده بین ۶ ماه تا یک سال به ایران بازگردانده شوند.
کارشناسان معتقدند در واقع مسئولان علوم وابسته به زمین با در اختیار داشتن جاذبه‌های فراوان و ظرفیت‌های بسیار باید در کسب درآمد تلاش کنند. با ایجاد فضایی جدید در روابط خارجی ایران سازمان زمین‌شناسی می‌تواند جاذبه‌های گردشگری را به گردشگرهای خارجی معرفی کرده و از محل آن کسب درآمد کند. هرچند حوزه فسیل‌شناسی از معدن فاصله بسیاری دارند اما هر دو از زیرمجموعه علوم زمین بوده، در نتیجه تقویت حوزه‌های زیرمجموعه این علوم می‌تواند توسعه حوزه‌های دیگر این بخش را به همراه داشته باشد.
پدیده‌های زمین‌شناسی به کمک جذب گردشگر می‌آیند
معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور درباره تاثیر مطالعات زمین‌شناسی و توسعه ژئوتوریسم در ایجاد درآمد برای سازمان و توسعه اکتشافات معدنی، اظهار کرد: پدیده‌های زمین‌شناسی می‌تواند مخاطبان خاص خود را داشته و در دنیا بحث «زمین گردشگری» نیز بسیار استفاده می‌شود که منجر به جذب بالایی از گردشگر شده است.
بهروز برنا افزود: البته کسب درآمد و جذب گردشگر در حوزه علوم زمین تنها از طریق جاذبه‌های زمین‌شناسی انجام نمی‌شود، بلکه امروز در برخی کشورها معادن قدیمی تبدیل به موزه‌های معدنی شده که پذیرای بازدیدکنندگان بسیاری است. به گفته برنا باید در این‌باره به شکلی فرهنگ‌سازی شود که جذب گردشگر انجام شده و به‌دنبال آن مردم بدانند محصولاتی که از آنها استفاده می‌کنند چطور از دل زمین استخراج می‌شود.
کشور ما با پیشینه بسیار قدیمی در بخش معدن متاسفانه یک موزه معدنی هم در اختیار ندارد. برنا با گذری دوباره به بحث جاذبه‌های زمین‌شناسی، تصریح کرد: سازمان زمین‌شناسی براساس رسالت خود، در هر استان اطلس‌هایی از جاذبه‌های ژئوتوریسم را تهیه کرده است. البته در این‌باره باید دستگاهای دیگر نیز به کمک سازمان زمین‌شناسی بیایند.
زیبایی‌هایی که کسب درآمد می‌کنند
وجود ۲۰۰ گنبد نمکی در قطب زاگرس، پدیده‌ای زیبا در حوزه علوم زمین است که به گفته برنا، بسیار برای گردشگران جذاب خواهد بود.
کوه‌های مریخی در شرق هرمزگان نیز از زیبایی‌های زمین‌شناسی است که می‌تواند جاذب گردشگر باشد. وی معتقد است، منشورهای بازالتی نیز که به‌صورت ستون‌هایی زیبا در دل زمین قرار دارد، از زیبایی‌هایی‌است می‌توان از آنها به‌عنوان منبعی برای کسب درآمد استفاده کرد. برنا افزود: بهره‌برداری از چنین جاذبه‌هایی نیازمند توجه بیشتر است. البته اقداماتی در این زمینه انجام شده، مانند ایجاد موزه معدنی در معدن نخلک، که در صورت به ثمر رسیدن تفاهمنامه‌های امضا شده، شاهد اتفاقات بسیار خوبی در بخش زمین‌شناسی و معدن خواهیم بود. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به موضوع فسیل‌های منطقه مراغه، اضافه کرد: سازمان زمین‌شناسی فسیل‌هایی از مهره‌داران در منطقه مراغه و همچنین در منطقه سیستان و بلوچستان کشف کرد اما این موضوع نیازمند متولی و بودجه است. وی تاکید کرد: با توسعه این مطالعات و جذب گردشگر درآمدهای جدیدی برای سازمان ایجاد می‌شود که می‌توان آن را در حوزه‌های دیگر ازجمله حوزه اکتشاف استفاده کرد.
توجه جهانیان به جاذبه‌های زمین‌شناسی ایران
کوروش شعبانی، نایب‌رییس سازمان نظام مهندسی معدن استان تهران درباره بازگشت ۳هزار قطعه فسیل با ارزش به ایران گفت: فسیل‌های کشف شده در منطقه مراغه از دیدگاه دوران زمین‌شناسی از اهمیت بسیاری برخوردار است. منطقه مراغه به‌عنوان یک ژئوپارک یا پارک حفاظت شده فسیلی شناخته شده است. این منطقه در کشور تنها منطقه‌ای است که فسیل پستانداران نیز در آن یافت شده و باعث شهرت جهانی برای آن شده است. وی ادامه داد: نکته مهم درباره این منطقه بحث ژئوتوریسم است.
از سویی دیگر کشف فسیل‌ها می‌تواند به حوزه زمین‌شناسی و توسعه داده‌ها و اطلاعات این بخش کمک بسیاری کند. در واقع این موضوع باعث می‌شود تا حوزه زمین‌شناسی ایران مورد توجه جهان قرار بگیرد. به گفته شعبانی، متولی اصلی بازپس‌گیری این فسیل‌ها سازمان محیط‌زیست است، آن هم به این دلیل که این منطقه حفاظت شده در حالی که به‌طور کلی این موضوع در حوزه سازمان زمین‌شناسی است. از سویی دیگر این شرایط اهمیت بسیاری در زمینه جذب گردشگر در اختیار دارد.
وی افزود: این موضوع حاکی از اهمیت جاذبه‌های زمین‌شناسی ایران است که می‌تواند بیش از پیش مورد پژوهش قرار گیرد. شعبانی نایب‌رییس کمیته اکتشاف خانه معدن ایران، تصریح کرد: باید به این نکته توجه داشت که تنها حوزه معدن از زیرمجموعه‌های علوم زمین برای کشور ایجاد درآمد نمی‌کند بلکه جاذبه‌های زمین‌شناسی می‌تواند یکی از موارد کسب درآمد باشد.
بی‌شک کسب درآمد از منطقه ژئوپارک مراغه و مطالعه روی فسیل‌هایی که دوباره به ایران بازگشته‌اند، باعث می‌شود بخشی از کمبود بودجه سازمان زمین‌شناسی برای توسعه اکتشاف را تامین کند. در واقع سازمان زمین‌شناسی متولی بحث ژئوتوریسم شده و از درآمد به‌دست آمده در دیگر بخش‌های سازمان استفاده کند. حال باید منتظر ماند و دید که سازمان زمین‌شناسی درباره ۳هزار فسیل رسیده به ایران چه اقداماتی انجام داده و چه‌گونه باکمک آنها برای توسعه حوزه‌های دیگر خود ازجمله اکتشاف استفاده کند.