رئیس‌جمهور در جمع اهالی بخش‌خصوصی به سخنرانی پرداخت. شما این همایش را به‌عنوان نخستین همایش پس از برجام چگونه دیدید؟
حضور رئیس جمهور و تیم اقتصادی دولت به همراه وزیر امورخارجه در جمع بخش‌خصوصی این نوید را داد که بخش دولتی برای دوران جدید و پس از اجرای برجام چشم امید به فعالیت بخش‌خصوصی دارد. بخش‌خصوصی هم با دعوتی که از رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و هیأت همراه داشت، از تلاش‌هایشان برای حل موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها تشکر و قدردانی کرد. آنها با دشواری فراوان در این دو سال و نیم گذشته به وعده انتخاباتی آقای رئیس‌جمهور عمل کردند و این برای بخش‌خصوصی بسیار ارزشمند است.
از همه مهم‌تر آنچه در این نشست به آن رسیدیم، فصل الخطاب بالاترین مقام اجرایی کشور در مورد نقش بخش‌خصوصی برای پیشبرد اقتصاد کشور بود. رئیس قوه‌مجریه به درستی به همه مشکلات موجود اشاره کرد و نشان داد که آگاهی کامل و دقیق از شرایط موجود دارد و همچنین به رفع مشکلات اعتقاد دارد.
کدام مواردی که رئیس‌جمهور مطرح کردند، نظر شما را بیشتر جلب کرد؟
ایشان حدود 20 مورد را بیان کردند و از وزارتخانه‌ها خواستند تا بنگاه‌ها را رها کنند و امور را به بخش‌خصوصی بسپارند. آقای رئیس‌جمهور همچنین از ضرورت خوش حساب بودن دولت سخن گفت که برای بخش‌خصوصی بسیار ارزشمند است. می‌دانیم که مقام اجرایی در سطح عالی با بیان این مطالب برای خود و دولتش تعهد ایجاد می‌کند اما با این وجود به ذکر مسائل و مشکلات ساختاری اقتصادایران پرداخت که نشان می‌دهد اهتمام لازم برای حل و فصل این مسائل وجود دارد. وقتی وعده تک رقمی شدن نرخ بیکاری داده می‌شود و این مقام بلندپایه در سخنرانی خود به مشکل بیکاری جوانان تحصیلکرده و بانوان اشاره می‌کند، نشان‌دهنده این است که حل این مشکلات ساختاری را وظیفه خود می‌دانند و به دنبال رفع آن هستند. قول ایشان در مورد اینکه بسیاری از این موارد را تا پایان عمر دولت یازدهم به سرانجام خواهند رساند، بسیار ارزشمند است.
باید این را در نظر بگیریم که 2.5 سال از عمر دولت صرف حل موضوع هسته‌ای شده که همه اذعان دارند موضوع در هم تنیده و مشکلی بود که حل آن واقعا دستاورد بزرگی برای کشور محسوب می‌شود. با مدیریت صحیح دولت یازدهم و البته رهنمودهای مقام معظم رهبری، طی مذاکراتی پیچیده از سوی دیپلمات‌های حرفه‌ای و کارآزموده کشور پیش رفت و به نتیجه رسید. با این شرایط و نگاه درستی که دولت به مسائل دارد، بسیار امیدواریم که این دولت کارهایی را به سرانجام برساند که دولت‌های قبل در آن ناکام بودند.
در حال حاضر رفع تحریم‌ها چه اثری بر فعالیت‌های اقتصادی گذاشته است؟ در کوتاه‌مدت، میان مدت و بلند‌مدت چه انتظاری می‌توان از شرایط جدید داشت؟
باید توجه داشته باشیم که تنها سه روز از آغاز اجرای برجام گذشته است. تمام مشکلات و مسائل را نمی‌توان در 72 ساعت حل کرد. آنچه مسلم است برای فعالیت‌های اقتصادی مسائلی همچون برقراری سوئیفت، خروج کشتی‌های ایرانی از تحریم، ارتباطات بانکی و بسیاری از موارد دیگر، اثر مستقیمی در تجارت خارجی دارد و باعث کاهش هزینه‌های تجارت خارجی می‌شود. اولین موضوع استفاده از گشایش اعتبار چه در فروش کالا یعنی صادرات و چه در خرید کالا یعنی واردات است که از نظر مالی موجب تقویت بنگاه‌ها می‌شود. روش پرداخت صرافی‌ها و تحویل جنس با فاصله زمانی با این فرض که فروشنده به تعهدات خود عمل کند، با ریسک بالای تجاری همراه بود. مجموعه عوامل نظیر پرداخت و دریافت پول، حمل‌و‌نقل در امور کشتیرانی و هوایی و. . . موجب کاهش ریسک و هزینه تجارت می‌شود.
همانطور که مطرح شد در همین مدت کوتاه اتفاق‌های مثبتی رخ داده است. موضوع خرید هواپیما از ایرباس، ورود بنز به ایران برای سرمایه‌گذاری، اعلام آمادگی بیمه‌های مطرح دنیا نظیر هرمس، زوریخ، ساچه ایتالیا و سایر شرکت‌های مطرح برای پوشش ریسک تجارت با ایران نشان‌دهنده نخستین آثار رفع تحریم در اقتصاد است. طبیعی است که جذب سرمایه خارجی در میان مدت و بلند‌مدت هم خود را در اقتصاد ایران نشان خواهد داد. تمام مراکز بین‌المللی، شکوفایی اقتصاد ایران در سال 2016 را پیش‌بینی کرده‌اند. برآوردهای دولت نیز نشان می‌دهد که رشد 5 درصدی در سال جدید حاصل خواهد شد که تمام این‌ها اثر لغو تحریم‌ها است. همچنین با آزادسازی پول‌های بلوکه شده، دولت بهتر می‌تواند از تولید و صادرات حمایت کند. تأثیر این مسائل در آینده نزدیک به‌طور ملموس نمایان خواهد شد.
بعضی از فعالان بخش‌خصوصی و همکاران شما نسبت به اجرای برجام و رفع تحریم‌ها خوشبین نبوده‌اند. برخی اظهارنظرها مبنی بر این بود که سوئیفت بانکی برقرار نشده است و اینکه امکان گشایش ال‌سی در روز اجرای برجام مهیا نبوده است. آیا این موضوعات صحت دارد و جای نگرانی وجود دارد؟
دوستان ما در بخش‌خصوصی با توجه به تجربیات‌شان بهتر از هر کسی می‌دانند که این موضوعات با توجه به مقدماتی که نیاز دارد طی سه روز و یک هفته قابل لمس نیست و باید ابتدا مقدمات آن فراهم شود. درست است در زمان آغاز اجرای برجام، بانک‌های خارجی تعطیل بودند اما بانک‌های داخلی که می‌توانستند اطلاعات را ثبت کنند و پذیرش را برای گشایش ال‌سی انجام دهند و حتی آن را برای بانک‌های بین‌المللی ارسال کنند. این بانک‌ها هم در روز کاری خود باقی مراحل را برای گشایش اعتبار انجام می‌دهند.
این موضوعی نیست که بتوان به آن اشکال وارد کرد. اینکه عده‌ای از فعالان بخش‌خصوصی خوشبین نیستند هم اشکالی ندارد. نظر ممکن است در همه بخش‌ها وجود داشته باشد. به هر حال همانطور که در جامعه یا در مجلس دلواپسانی حضور دارند، در بخش اقتصادی و بخش‌خصوصی هم عده‌ای دلواپس هستند. به هر حال تمام این مسائلی که در مورد آثار رفع تحریم‌ها مطرح می‌شود نوعی پیش‌بینی است و در آینده واقعیت مشخص می‌شود که پیش‌بینی‌ها درست بوده یا اشتباه. به نظر من نباید از انصاف خارج شویم چراکه جمع بندی در مورد سرانجام برجام و لغو تحریم‌ها در فاصله سه روز پس از آغاز اجرا منصفانه نیست.
