دانستن، توانستن یا خواستن؛ مساله توسعه‌نیافتگی کدام است؟

دانستن، توانستن یا خواستن؛ مساله توسعه‌نیافتگی کدام است؟

مشاور اقتصادی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری گفت: مردم ما توسعه را می خواهند اما هر بار پای اصلاحات اجتماعی پدید می آید، گرایش به سمت همان روش های سابق پیدا می کنند.

به گزارش خبرنگار ایسنا در اصفهان، علی سرزعیم در نخستین همایش الگوی ایرانی توسعه که به همت کمیسیون اقتصادی سازمان عدالت و آزادی ایران اسلامی در اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: اشتباه است اگر فکر کنیم کشور با مسایل اولیه توسعه آشنا نیست، اشتباه است اگر ادعا کنیم که کشور کار کارشناسی را نمی خواهد؛ بنابراین نباید به سمت حرف های شعاری مانند "توسعه انجام نمی شود چون برنامه ریزی و کار کارشناسی وجود ندارد" برویم.

وی با طرح این پرسش که چه محدودیت هایی پیش روی کشورها و دولت ها بوده است که مستلزم به برنامه ریزی و کار کارشناسی نشده اند، خاطرنشان کرد: اقتصادان های دنیا، نیازهای یک کشور برای توسعه یافتگی را در نیروی کار انسانی، وجود تکنولوژی، موقعیت جغرافیایی مناسب، وجود زیرساخت های مناسب و ... می دانند. کشور ایران در تمام این موارد، حداقل ها را دارد؛ سرمایه، نیروی تحصیل کرده، سطح تکنولوژی به روز، زیرساخت های نسبتا مناسب، فرهنگ غنی، آب و هوای مناسب و موقعیت جغرافیایی استراتژیک در کشور وجود دارد.

مشاور اقتصادی مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری با بیان اینکه نهاده های مورد نیاز برای توسعه در کشور وجود دارد اما خروجی ها مناسب نیست، افزود: یک نظریه وجود داشت مبنی بر اینکه "کشورها توسعه پیدا نمی کنند چون نمی توانند که توسعه پیدا کنند" و در این بحث نیاز به کمک خارجی به کشورها مطرح می شد.

سرزعیم اضافه کرد: نظریه دیگری که وجود داشت اینگونه بود که "کشورها توسعه پیدا نمی کنند چون نمی دانند چگونه باید توسعه پیدا کنند". رهبرهای این کشورها سیاست هایی را اتخاذ می کنند که به زعم خودشان، آن سیاست ها بسیار درست است در حالی که باعث تخریب توسعه می شود که از این سیاست ها در کشورمان کم نبوده است. اختلالات قیمتی، بنگاه داری دولتی، بی انضباطی دولتی، عدم استقلال بانک مرکزی، ایجاد اختلاف با انگیزه عدالت از جمله پیامدهای این نوع دیدگاه است.

وی ادامه داد: برای نظریه دوم، نهادهای بین المللی تصمیم گرفتند، رهبران و سیاست گذاران کشورها را برای توسعه یافتگی آموزش دهند. این دیدگاه در 20-25 سال در مسیر توسعه اقتصاد وجود داشت اما باز هم تغییری را ایجاد نکرد و بسیاری از کشورها با وجود دریافت آموزش ها، همان سیاست های بد را اتخاذ می کردند. در این زمان زمزمه های اقتصاد سیاسی جدید شنیده شد.

وی خاطرنشان کرد: در نگاه جدید، دلیل توسعه نیافتگی، "نتوانستن" و "ندانستن" نیست بلکه، "نخواستن" است. رهبران کشوررها و سیاست گذاران کشورها نمی خواهند سیاست خوب را اتخاذ کنند. دلیل این نخواستن ها، این است که رهبران و سیاست گذاران، تحلیل هزینه فایده سیاسی انجام می دهند و سیاست خوب را از این لحاظ انتخاب می کنند.

سرزعیم با تاکید بر اینکه در این دیدگاه (دیدگاه سوم)، بحث توسعه اقتصادی به بحث معادلات سیاسی ترجمه می شود، گفت: با این وجود اما دیده می شود که با وجود میل رهبران به توسعه، باز هم توسعه انجام نمی شود. بخشی از عدم وجود توسعه مربوط به اختلاف هایی است که پس از حصول توسعه ممکن است پدید آید. به عنوان نمونه چگونگی تقسیم منافع حاصل از توسعه می تواند یکی از اختلافات باشد.

وی با بیان اینکه منازعات توزیعی میان بخش های مختلف مردم و میان جناح های مختلف باعث عدم ایجاد توسعه می شود، تصریح کرد: دعوا بر سر کیک توسعه حتی باعث می شود که کیک درست نشود! حال چه کسی می تواند این دعوا را حل کند. این موضوع یک گفت وگوی اجتماعی است و یک فرد به تنهایی قادر به حل آن نیست و در این جا نقش سیاستمداران پررنگ می شود.

مشاور اقتصادی مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری با بیان اینکه نیاز نیست که رییس جمهور، کارشناس باشد، اظهار کرد: آن کسی که بتواند باعث ایجاد گفت وگو شود، آن کسی که بتواند سیاست مناسب را اتخاذ کند، او یک سیاست مدار خوب است. این موضوعات نقش بسیار مهم سیاستمداران برای باز کردن گره توسعه ای کشور را نشان می دهد.

سرزعیم با بیان اینکه گاهی "مردم" نمی خواهند کشور توسعه پیدا کند، افزود: مردم ما توسعه را می خواهند اما هر بار پای اصلاحات اجتماعی پدید می آید، گرایش به سمت همان روش های سابق پیدا می کنند.

وی به آینده وضعیت توسعه کشور اشاره و اضافه کرد: متوسط رشد اقتصادی ایران از سال 1379 تا 1389 (قبل از تحریم ها)، پنج درصد، اردن 6.3 درصد، هند 7.5 درصد و متوسط کشورهای در حال توسعه 6.1 درصد بوده است.

او ادامه داد: متاسفانه اگر روال رشد به همین روند ادامه پیدا کند، از بسیاری از کشورهای دیگر جا خواهیم ماند.

سرزعیم با بیان اینکه هر وقت پول نفت کم شده، عقلانیت بیشتر شده است، اظهار کرد: اگر بخش خصوصی خوب کار کند و سرمایه گذاری خارجی در کشور وجود داشته باشد، با وجود قیمت پایین نفت، دولت و حکومت به این سمت سوق پیدا می کنند که روال رشد را تغییر دهد و در این صورت آینده نوید بخش خواهد بود.

انتهای پیام

بازگشت به شاخه اخبار صنعت و اقتصاد بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "بازتاب رسانه ها" استیل پدیا