در مقدمه این گفت وگو آمده است: یک سال از حضورش در بازار سرمایه می‌گذرد و در این مدت، قیمت‌ها زیاد بالا و پایین رفته‌اند. اندوخته بعضی‌ها افزایش یافته و خیلی‌ها هم خاطرات خوبی از افت و خیزهای این مدت بازار سهام ندارند. با این حال می‌توان گفت بورس هرگز روی خوشش را به محمد فطانت نشان نداده است.

یک سال پیش همین روزها با کلی برنامه و آرزو سکان بورس را در دست گرفت. مدتی طول کشید تا خودش را از حاشیه‌های انتصاب دور کرد و سوار بر کار شد. در این مدت، تلاش کرد بازار را از ده‌ها مشکل و مساله دور نگه دارد. خیلی تلاش کرد تا تپیکس را از بحران تامین مالی، ریسک‌های سیاسی، موجودی انبار شرکت‌ها و در نهایت از پیچ خطرناک هسته‌ای عبور دهد.

کسی نمی‌داند شاید اگر او نبود، بازار وضعیتی به مراتب بدتر داشت و شاید اگر دیگری بود، امروز، معامله گران خوشحال‌تر بودند. هرچه هست، با کلی سوال مقابلش می‌نشینیم. بعد از هر پرسش نفسی عمیق می‌کشد و در نهایت به شوخی می‌گوید: «یک سال است که از خبرنگاران فرار می‌کنم و نمی‌دانم چرا امروز به پست شما خورده‌ام.»

ما با این هدف به سراغش می‌رویم که در‌باره وضعیت بازار سرمایه پس از رفع تحریم‌ها گفت‌وگو کنیم اما نمی‌دانیم کاکوی شیرازی بازارسرمایه، درست در یک‌سالگی حضورش، ما را مهمان کرده است. به این ترتیب شیرینی سالگرد انتصابش را می‌خوریم و پس از دو ساعت گفت وگو از دفترش خارج می‌شویم. گفت وگویی که در انتها به خاطر قولی که داده‌ایم، بخش زیادی از آن را منتشر نمی‌کنیم.

کوه یخی را تصور کنید که قسمتی از آن پیداست و پیش روی شما قرار دارد و قسمت بزرگش را شما نمی‌بینید و پیش ما امانت مانده است. شاید محمد فطانت در دوسالگی حضورش خندان‌تر از امسال به پرسش‌های ما پاسخ بدهد.

خلاصه ای از اظهارنظرهای رئیس سازمان بورس به این شرح است:

- می‌توانید ترکیب و گرایش سیاسی بازیگران بزرگ بازار را برای من مشخص کنید؟ وقتی می‌گویید بورس زمین بازی دولت یازدهم نیست، چه سندی دارید که چنین ادعایی را ثابت کنید؟

- فکر می‌کنم دعوت رئیس‌جمهور از مردم برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه صحیح و منطقی بود. این را بی‌ملاحظه می‌گویم و هدفم دفاع نیست. دعوت به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه این معنی را می‌دهد که رئیس‌جمهوری، مردم کشورش را برای سرمایه‌گذاری در بخش تولید و صنعت کشور تشویق کرده است. نباید از این‌گونه دعوت‌ها ترس و واهمه داشت.

- در حال حاضر بیش از 850 هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور وجود دارد و هر دولتی باید از این حجم نقدینگی هراس داشته باشد. چرا می‌گویید دعوت روسای جمهور یا نخست‌وزیران به بازار سرمایه مرسوم نیست؟ دولت‌ها به آحاد اقتصادی به شیوه‌های مختلف پیام می‌دهند و دولت یازدهم در سه ماه اول فعالیت‌هایش، به کنشگران اقتصادی پیام داد که بازار سرمایه را بازار مهم و اساسی برای سرمایه‌گذاری می‌داند.

- این شرایط برای همیشه پایدار نمی‌ماند. قطعاً پس از دوره‌ای رونق بر بازار جهانی حاکم خواهد شد، چرا که وضعیت اقتصاد جهانی در حال تغییر است. از طرف دیگر توجه داشته باشید سهام صنایع بورسی ارزش ذاتی دارند. ممکن است در مقطعی با ریزش مواجه شوند اما پس از مدتی دوباره رشد می‌کنند.

- بازار سرمایه که با دارایی‌های مردمی سروکار دارد در یک قالب سیاسی قابل تفسیر نیست. به دلیل اینکه هیچ کسی حاضر نیست سرمایه‌اش را به خاطر بازی سیاسی از بین ببرد. توجه داشته باشید بازار سرمایه یک بازار سیاسی و زمین بازی سیاسیون نیست. بورس همچنین زمین دعوای کسی نیست.

- در بورس، نهادها و معامله‌گران تحت امر کسی نیستند. منافع آنها حکم می‌کند که تصمیم بهینه بگیرند. در بازار سرمایه ایران، مهم این است که در امور اجرایی هماهنگی وجود داشته باشد که این هماهنگی در حال حاضر وجود دارد و فکر می‌کنم نحوه اجرای آن متفاوت است. با تلفن و لابی و رایزنی نمی‌شود شاخص را مثبت کرد.

- ما نه داوریم و نه رهبر. بورس از نظر من بازاری است که باید انعکاس‌‌دهنده واقعیت‌های اقتصادی کشور باشد. بازار باید ناشی از بخش واقعی اقتصاد باشد. اما سازمان وظیفه دارد در جهت افزایش سلامت بازار، شفافیت بازار و افزایش کارایی بازار نقش‌آفرینی کند. اینجاست که ترجیح می‌دهم سازمان در این قضیه رهبری کند.

- در برابر آدم‌های باهوش همه کم می‌آورند. حتماً فیلم گرگ وال‌استریت را دیده‌اید. از این دست آدم‌های بسیار باهوش و خلاق در بازار وجود دارند. حالا شخصیت این فیلم، منفی و مجرم است اما افراد باهوش بسیار زیادی در بازارهای سهام فعالیت دارند که سال‌ها طول می‌کشد تا روش بازی آنها را بدانیم. می‌خواهم بگویم طبیعی است اگر سازمان در برابر این افراد کم بیاورد اما این باعث تلاش بیشتر ما خواهد شد.

- می‌توانم بگویم در فرآیند بهبود دائمی قرار داریم و خوشبختانه این فرآیند را مستمر می‌بینم.حتی اگر کارایی این بازار ضعیف باشد، درجه ضعف آن هر روز نسبت به دیروز کمتر شده و بازار، زمین بهتری برای بازی شده است. من به حرکت جهشی معتقد نیستم و فکر می‌کنم بهترین عمل این است که ما حرکتی آرام و دائمی داشته باشیم.

- در بازارهای مالی، سختگیری در ریزترین و جزیی‌ترین مسائل صورت گیرد. ولی ما قطعاً چنین فضایی را در کشورمان نداشته‌ایم. اگر سازمان برخوردی داشته که ممکن است بعضی‌ها آزرده شده باشند حتماً این برخوردها شخصی نبوده و در چارچوب وظایف نهاد ناظر بوده است.

- همه گزارش‌های حسابرسی شرکت‌های بورسی وضعیت مطلوب ندارند. حتی خیلی از آنها مشروط هستند و همان مشروط بودن این گزارش، به معنای این است که نقصی در آن وجود داشته که نتوانسته تایید نهایی را بگیرد. اصلاً منکر این نیستم که حساب‌سازی در بنگاه‌های ایرانی وجود ندارد. به هر حال قضاوت نهایی‌اش را بر عهده حسابرس می‌بینم.

- اکنون و پس از برجام این ارتباطات بسیار قوی و محکم شده و فضای خوبی فراهم شده است. به‌طوری که اکنون ملاقات‌های زیادی با روسای این سازمان‌ها داشتیم؛ یعنی سازمانی که شاید زمانی جواب سلام هم نمی‌داد الان هفته‌ای سه بار تلفنی صحبت می‌شود.

- آقای دکتر نوبخت اعلام کردند موضوع این نامه (نامه چهار وزیر) بورس بوده است. یعنی موضع رسمی سخنگوی دولت این بود که در واقع آن چیزی که در متن نامه نوشته شده بیان شرایط بازار سرمایه است. بنابراین ایشان موضع را گفته و دیگر نیاز به گفتن من ندارد. به هر حال شاید بهتر بود که این نامه منتشر نمی‌شد.

- خیلی‌ها شرایط بازار سرمایه را صرفاً با شرایط برجام گره زده بودند. من شخصاً اعتقادی به این مساله ندارم، یعنی اینکه ما فکر کنیم تمام مسائل و مشکلات بورس فقط با برجام ایجاد شده و فقط با برجام حل می‌شود، تحلیل درستی نیست.

- اکنون مقطعی است که باید نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به نتیجه برسد و اعلام شود. نرخ خوراک ان‌شاءالله کم خواهد شد. تکلیفی وجود دارد که به صورت 10‌ساله، این چشم‌انداز بلندمدت از نرخ خوراک پتروشیمی، تعریف شود که برای سرمایه‌گذاران بتواند یک چشم‌انداز درست کند. برای مناطق کمتر‌ توسعه‌ یافته با فرمول‌هایی، آن نرخ خوراک باز با یک تخفیف‌هایی همراه خواهد بود که در واقع آیین‌نامه آن، تصویب شده است و درصدهای این تخفیف، مشخص است.

انتهای پیام