بازار پر سود فروش تسليحات نظامی در سال 2014
با وجود آنكه بحران و ركودفراگير در اقتصاد پايانناپذير به نظر ميرسد اما فروش و صادرات تسليحات نظامي همچنان بازار پر رونقي در سراسر جهان ...
با وجود آنكه بحران و ركودفراگير در اقتصاد پايانناپذير به نظر ميرسد اما فروش و صادرات تسليحات نظامي همچنان بازار پر رونقي در سراسر جهان دارد. ميزان فروش تسليحات در مقايسه با آمار چهار سال قبل كاهش قابل توجهي داشته اما به نسبت سال 2012 ميزان فروش ناشي از تسليحات افزايش 43 درصدي را تجربه كرده است. بر همين اساس موسسه بينالمللي صلح استكهلم در گزارشي كه اخيرا منتشر كرده است از فهرست 100 شركت توليدكننده برتر تسليحاتي در جهان در سال 2014 رونمايي كرده است. بر اساس اين گزارش 100 شركت توليدكننده بزرگ تسليحات در جهان در سال 2014 تسليحات و تجهيزات نظامي به ارزش 401 ميليارد دلار فروختند.
اين رقم در مقايسه با ميزان فروش تسليحات در جهان در سال 2013 از كاهش 1.5 درصدي حكايت دارد. شركتهايي كه مقر آنها در امريكا و اروپاي غربي قرار دارد، همچنان بر صنعت تسليحات در سطح جهان استيلا دارند و سهم آنها از درآمدهاي ناشي از فروش تسليحات و تجهيزات نظامي در سال 2014 ، 80.3 درصد بوده است. اين موضوع نشاندهنده كاهش 3.2 درصدي سهم آنها از درآمد فروش تسليحات در مقايسه با سال 2013 است. شركتهاي امريكايي توليدكننده تسليحات همچنان، اكثر شركتهاي حاضر در اين فهرست صدتايي را تشكيل ميدهند. 38 شركت حاضر در اين فهرست همانند سال 2013 امريكايي هستند كه هفت شركت در جمع 10 شركت برتر توليدكننده تسليحات قرار دارند. درآمد شركتهاي امريكايي 54درصد از مجموع فروش صد شركت حاضر در اين فهرست را تشكيل ميدهد. ميزان فروش و درآمد شركت لاكهيد مارتين كه از سال 2009 در صدر فهرست شركتهاي توليدكننده تسليحات قرار دارد با افزايش قابل توجهي همراه بوده است به گونهيي كه اختلاف اين شركت با رقبايش در اين زمينه زياد است. ميزان درآمد شركت لاكهيد مارتين از فروش تسليحات در سال 2014، حدود 37ميليارد و 500ميليون دلار بوده است، يعني 27ميليارد و 700ميليون دلار بيشتر از شركتي كه در رتبه دهم اين فهرست قرار گرفته است.
اروپاييهاي پر فروش
از 9 كشور در اروپاي غربي كه در سال 2014 در فهرست 100 شركت برتر در زمينه توليد تسليحات قرار گرفتند، تنها دو كشور با افزايش در ميزان فروش تسليحات و تجهيزات نظامي مواجه بودند. «آلمان» با افزايش 9.4درصدي و سوييس با افزايش 11.2 درصدي ميزان فروش تسليحات مواجه شد.
با وجود وخامت شرايط اقتصادي ملي، سهم شركتهاي روسي حاضر در اين فهرست از درآمد ناشي از فروش تسليحات و تجهيزات نظامي از 7.6 درصد در سال 2013 به 10.2درصد افزايش يافت. 11شركت روسي در حال حاضر در فهرست صد شركت برتر توليد تسليحات قرار دارند. اين در حالي است كه اين رقم در سال 2013، 9 شركت بود. ديگر كشورهايي كه نامشان در فهرست 100 توليدكننده برتر تسليحات قرار دارد از قبيل استراليا، رژيمصهيونيستي، ژاپن، لهستان، سنگاپور و اوكراين در مجموع 6درصد از مجموع درآمدهاي ناشي از فروش تسليحات را در ميان اين صد شركت به خود اختصاص دادهاند. از اين 6كشور، تنها اوكراين با كاهش شديد درآمد مواجه بود. ميزان فروش تسليحات در اوكراين در مقايسه با سال 2013 با كاهش 37.4 درصدي مواجه بود. در ميان توليدكنندگان در حال ظهور (برزيل، هند، كرهجنوبي و تركيه) به نظر ميرسد 12 شركت در فهرست صد شركت برتر توليد تسليحات قرار دارند و در مجموع 3.7درصد از ميزان درآمد كلي فروش تسليحاتي اين صد شركت را از خود كردهاند.
اسلحهچيني در دست جهان
چين در ردهبندي اخير موسسه استكهلم از نظر ميزان فروش در رده سوم قرار گرفته اما ميزان فروش اين تسليحات بعد از افزايش بودجه نظامي اين كشور افزايش قابل توجهي داشته است. با آنكه چندين شركت تسليحاتي چيني به اندازه كافي بزرگ هستند كه در فهرست صد شركت برتر توليد تسليحات قرار گيرند اما امكان قرار دادن آنها در اين فهرست وجود ندارد زيرا ارقام دقيقي درباره ميزان توليدات آنها وجود ندارد. بر اساس تصويري كلي كه از صنعت تسليحاتي چين و اطلاعات محدودي كه درباره اين شركتها در دست است، دستكم 9 شركت از 10 شركت چيني را ميتوان در فهرست 100 شركت برتر توليد تسليحات قرار داد. از اين تعداد، احتمالا 4 تا 6شركت را ميتوان در جمع 20 شركت برتر قرار داد و حتي 2شركت «آويك» كه توليدكننده هواپيماست و «نورينكو» كه توليدكننده سامانههاي زميني است را ميتوان در جمع 10 شركت برتر قرار داد. بودجه نظامي چين بين سالهاي 2000 و 2014 با افزايش قابل توجهي همراه شد و اين كشور بهشدت در تلاش براي توسعه صنعت داخلي تسليحاتي خود است. علاوه بر اين، صادركنندگان تسليحاتي چين طي يك دهه گذشته رشد قابل توجهي داشتهاند.
سهم كشورهاي كوچك
برزيل، هند، كرهجنوبي و تركيه در مجموع بخش كوچكي از درآمدهاي صد شركت برتر تسليحاتي در سال 2014 را به خود اختصاص دادهاند. با اين حال، افزايش ميزان فروش تسليحات اين كشورها و همچنين اهداف بلندمدت دولتهايشان درايجاد قابليتهاي توليد تسليحات در سطح ملي و افزايش حضور آنها در بازارهاي صادراتي سبب شده است آنها در تلاش براي يافتن جايگاه بهتري در ميان توليدكنندگان برتر تسليحاتي باشند. در سال 2014، 12 شركت از توليدكنندگان نوظهور در جمع صد شركت برتر تسليحاتي قرار گرفتند و 3.7 درصد از مجموع درآمدهاي تسليحاتي اين فهرست را به خود اختصاص دادند. 6شركت از كرهجنوبي در جمع صد شركت برتر تسليحاتي در سال 2014 قرار گرفتند و ميزان فروش تسليحات آنها در سال 2014در مقايسه با سال 2015 با افزايش 10.5درصدي مواجه شد.5 شركت از اين 7شركت كرهيي در سال 2013 نيز در اين فهرست قرار داشتند. همچنين در حال حاضر دو شركت ترك در ميان صد شركت بزرگ توليدكننده تسليحات قرار گرفتهاند. اين نخستينبار است كه شركتهاي ترك در اين فهرست جاي ميگيرند. از سال 2005 تا 2014، ميزان فروش شركت تسليحاتي «آسلسان» با افزايش 215 درصدي همراه شد.