بحران مالی، تاجیکستان را دست به دامان چین کرد
تاجیکستان و چین روز یکشنبه 22 آذر (13 سپتامبر) طی مراسمی در شهر ارومچی، کرسی (مرکز) استان سین‌کیانگ چین، قراداد مبادله یوان و ...
تاجیکستان و چین روز یکشنبه 22 آذر (13 سپتامبر) طی مراسمی در شهر ارومچی، کرسی (مرکز) استان سین‌کیانگ چین، قراداد مبادله یوان و سامانی، پولهای ملی دو کشور، را رسما آغاز کردند.
طبق این قرارداد که ماه سپتامبر میان بانکهای ملی دو کشور امضا شد و هزینه‌اش 470 میلیون دلار عنوان شده، پرداختهای مالی میان تاجیکستان و چین به مدت سه سال به جای دلار با پولهای ملی دو کشور صورت می‌گیرد. مقامات چینی و تاجیک معتقدند که مبادله با پولهای ملی سرمایه‌گذاری و تجارت میان دو کشور را آسان‌تر و از تورم احتمالی چشمگیری که بویژه پول ملی تاجیکستان را تهدید می‌کند، جلوگیری خواهد کرد.
بر اساس "دورنمای سیاست پولی و قرضی تاجیکستان برای سال 2016 " که بانک ملی این کشور اخیرا انتشار داد، قرار است این بانک در آینده قردادهای مشابهی با بانکهای ملی کشورهای دیگر هم عقد کند.اما کارشناسان مستقل می‌گویند که این تدبیر ممکن است از شدت کاهش نرخ سامانی در برابر دلار موقتا بکاهد، ولی با توجه به وابستگی اقتصادی تاجیکستان به چین و روسیه، تاثیر چندانی در حفظ ثبات پول ملی این کشور نخواهد داشت.
بسته‌شدن صرافیها
طی یک سال اخیر نرخ سامانی، پول ملی تاجیکستان، جایگاه خود را در برابر دلار به طور قابل توجهی از دست داده است. از جمله، بهای یکصد دلار در اوایل سال 2015 برابر 530 سامانی بود، ولی هم اکنون به 730 سامانی رسیده است.در ماه آوریل گذشته، بانک ملی تاجیکستان در اقدامی برای جلوگیری از بحران مالی بیش از 800 صرافی متعلق به افراد جداگانه را بست و اعلام کرد که منبعد فقط صرافیهای وابسته به بانکها و مؤسسات مالی فعالیت خواهند کرد.
اما این تدبیر ظاهرا کمکی به مقابله با تورم نکرده و از اول ماه دسامبر درهای همه صرافیها در تاجیکستان به روی مشتریان بسته شده است. مقامات بانک ملی از مردم خواسته‌اند که پولهای خود را فقط در بانکها تبدیل کنند.این وضع باعث شده که بسیاری از صرافان دست به فعالیتهای زیرزمینی بزنند. تاکنون چندین نفر به اتهام مبادله غیرقانونی ارز جریمه شده‌اند. در تازه‌ترین تحول، گزارشها حاکی از آن بود که یک ساکن محلی که در یکی از بازارهای شهر دوشنبه به صرافی مشغول بود، پس از آن که بانک ملی او را 120 هزار سامانی جریمه کرد، دست به خودکشی زد.
کاهش پول مهاجران؛ دست به دامان چین
به گفته کارشناسان صندوق بین‌المللی پول، بحران مالی تاجیکستان ناشی از صدماتی است که از بیرون بر اقتصاد این کشور وارد شده است. کاهش بهای نفت و تاثیر تحریمهای غرب علیه روسیه بازار کار و اشتغال این کشور را کم‌رونق کرده و موجب شده است کارگران مهاجر تاجیک تقریبا دو میلیارد دلار کمتر برای خانواده‌های خود پول بفرستند. بسیاری از گارگران مهاجر تاجیک در روسیه مشغول به کار هستند.این امر اقتصاد وابسته به پول مهاجرت تاجیکستان را از پا درآورده و و به گفته برخی از ناظران، مقامات تاجیک برای رهایی از این بحران دست به دامان چین شده‌اند. این در حالی است که طبق پیشبینیهای صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد چین هم امروزها دچار مشکل است.
از میان کشورهای آسیای میانه، تاجیکستان از لحاظ اقتصادی وابسته‌ترین کشور به چین محسوب می‌شود. این کشور دارای بالاترین میزان بدهی به چین است و بخش اعظمی از واردات تاجیکستان را کالاهای چینی تشکیل می‌دهند.صندوق بین‌المللی پول می‌گوید بحران فعلی دامنه‌دار خواهد بود و مقامات تاجیک لازم است برای مقابله با پیامدهای نامطلوب آن اصلاحات ساختاری، بویژه در زمینه مالیات، انجام دهند و به ایجاد تنوع در اقتصاد اقدام کنند. بر اساس ارزیابی شرکت پی دبلیو سی (PWC)، که یک شرکت پژوهشی امور مالی و مالیاتی است، تاجیکستان در میان کشورهای آسیای میانه دارای بدترین سیستم مالیات است.