گروه اقتصادي – به دنبال مذاكرات ايران و چين براي استفاده از فاينانس چين در تكميل 7 طرح فولادي ايران، برخي پيمانكاران با انتقاد از گراني بيش از حد فاينانس چيني،  کیفیت پایین تجهیزات و استاندارد چینی نسبت به نمونه اروپایی، معتقدند كه با هزينه هايي به مراتب كمتر از اين ارقام، مي توان تجهيزات اروپايي را به جاي تجهيزات چيني خريداري و در احداث كارخانه هاي فولاد استفاده كرد. 

به گزارش بولتن نیوز، خبرهاي رسيده از نتيجه مذاكرات و قراردادهاي در دست انجام طرح هاي فولادي حكايت از آن دارد كه طرف چيني كه مسووليت فاينانس طرح هاي فولادي و همچنين تامين تجهيزات به عنوان پيمانكار را در 7 طرح فولادي كشور به عهده گرفته اند، قيمت ها را به شكل غير منطقي بالا برده اند و قیمت های ارائه شده از سوی چین برای اجرای 7 طرح، با تجهیزات و استاندارد چینی حدود 1 میلیارد یورو بالاتر از قیمت تجهیزات واستاندارد اروپایی است 

اين گزارش مي افزايد: پيمانكارهاي چيني از فرصت فاينانس طرح هاي فولادي و طلب ايران از چين بابت فروش نفت به اين كشور سواستفاده كرده و بابت ظرفيت سازي در كارخانه هاي فولاد، قیمتی دو برابر قیمت تجهیزات اروپایی را اعلام كرده اند. اين در حاليست كه برخي پيمانكاران ايراني معتقدند كه كارخانه فولاد 800 هزار تنی با تجهيزات اروپايي را مي توان  با قیمتی حدود 130 تا 150 میلیون يورو خريداري كرد. حال آن که در قراردادهای اخیر فاینانس و خرید تجهیزات با استاندارد چینی بابت هر واحد 800 هزار تنی رقمی حدود 280 میلیون یورو اعلام شده است.

به عبارت دیگر، در شرایط عادی قیمت تجهیزات با استاندارد چینی و کم کیفیت حداکثر 130 میلیون یورو بوده است اما اکنون از فرصت سواستفاده کرده و  قیمت را تا 280 میلیون یورو یعنی بیش از دو برابر رقم معمولی ارائه داده اند. 

با توجه به تفاوت كيفيت تجهيزات اروپايي و نحوه عملكرد پيمانكاران ايراني با كيفيت تجهيزات چيني، مي توان نتيجه گرفت كه قيمت هاي چين  نزديك به دو برابر قيمت تجهيزات اروپايي است.

با توجه به ظرفيت 800 هزار تني در هر طرح فولادي، طرف چيني رقمي بابت 4 طرح رقمي معادل 1 میلیارد و 120ميليون یورو، هزينه روي دست ايران مي گذارد و اگر قرار باشد تمام 7 طرح فولادي را تكميل كند معادل 1 ميليارد و960 میلیون یورو یعنی چیزی حدود 2 میلیارد یورو هزينه به كشور تحميل خواهد كرد. 

اين درحاليست كه با قيمت پيمانكاران ايراني و تجهيزات اروپايي، هزينه هر طرح فولادي 130 ميليون يورو، و بابت 4 طرح حدود 520 ميليون يورو و براي تمام 7 طرح فولادي رقمي معادل  910 ميليون يورو هزينه به همراه خواهد داشت که نهایتا در حدود 1 میلیارد یورو پیش بینی می شود. حال آن که نسبت به رقم مورد نظر پیمانکاران وطرف چینی حدود 1 میلیارد یورو تفاوت وجود دارد. 

با در نظر گرفتن هزينه 7 طرح فولادي، معادل ريالي  هزینه تجهیزات و استاندارد اروپایی به نرخ مبادله اي هر يورو 3172 تومان معادل 2880 ميليارد تومان است. اين در حاليست كه  بابت تجهیزات و استاندارد چینی با کیفیت پایین تر نسبت به اروپایی، معادل 6220 ميليارد تومان بايد هزينه شود. اختلاف چنین رقمی معادل 3340 میلیارد تومان خواهد بود. 

براين اساس، ملاحظه مي شود كه هزينه تجهيزات چيني با كيفيت و استاندارد پايين تر از اروپايي معادل 3340 ميليارد تومان یا معادل یک میلیارد یورو گران تر از تجهیزات اروپايي با كيفيت و استاندارد بالاتر است.

کارشناسان در این زمینه معتقدند که با توجه به این که طرح های فولادی استانی با ظرفیت پایین و در مناطق محروم و به صورت پراکنده واقع شده اند، جانمایی خوبی ندارند، ظرفیت کمی دارند و دور از معادن و منابع گاز و کارخانه های فولاد و بازار مصرف هستند و لذا هزینه های زیادی برای راه اندازی چنین کارخانه ای باید در آینده تامین شود. لذا چنین هزینه ای برای راه اندازی این طرح ها اصولا طرح را از توجیه اقتصادی خارج می کند و از نظر فناوری و تجهیزات نیز طرحی به روز و پیشرفته و با ظرفیت بالا محسوب نمی شود و لذا  عدم النفع و خسارت اجرای طرح با چنین قیمت هایی رقمی قابل توجه است که تا سال ها صنعت و اقتصاد کشور را با مسائل مختلف مواجه خواهد کرد. 

نکته مهم دیگر این است که وزیرصنعت، معدن و تجارت در جلسات مختلف به معاونان و مدیران وزارت صنعت اعلام کرده بود که چنین  قیمت هایی را نخواهد پذیرفت و این قیمت ها با سیاست های وزارت صنعت، معدن و تجارت همخوانی ندارد. 

براین اساس سازمان مسوول در این زمینه، یعنی سازمان ایمیدرو،  لازم است که گزارش توجیهی خود را در این زمینه منتشر کند تا مشخص شود که بر چه مبنایی، چنین قیمت هایی از سوی چین ارائه شده و ایران چه پاسخی در برابر این پیشنهادها دارد؟ چرا در کنار پذیرش فاینانس چینی، پذیرفته شده که اجرا  و خرید تجهیزات نیز توسط پیمانکار چینی انجام شود وآیا امکان آن فراهم نبود که فاینانس چینی باشد اما خرید تجهیزات واجرا و واستانداردها توسط پیمانکاران اروپایی و ایرانی انجام شود؟