گروه اقتصادی - 7 طرح فولادی علاوه بر مشکلات پراکندگی آنها، ظرفیت پایین، هزینه های حمل و نقل مواد اولیه ومحصولات آنها به کارخانه ها و بازارهای مصرف، با مشکلات تامین اعتبار و انتخاب پیمانکاران و هزینه های بالای آنها و رفتار چینی ها در مدیریت طرح ها و هزینه های آنها و انتخاب پیمانکاران و هزینه های پیمانکاری و انتخاب ماشین آلات و... روبرو است.

به گزارش بولتن نیوز، کارشناسان نسبت به عملکرد چینی ها در تامین اعتبار، نظارت بر طرح های فولادی، انتخاب پیمانکار و خرید ماشین آلات و همچنین بالارفتن هزینه های این طرح ها انتقاد دارند و معتقدند که چینی ها نباید در کنار تامین اعتبار  و فاینانس در اجرای این طرح ها دخالت زیاد داشته باشند. 

کارشناسان معتقدند که چینی ها تنها باید کار تامین اعتبار را انجام دهند و در انتخاب پیمانکار، نظارت و مدیریت طرح ها، و صرف هزینه ها و... دست طرف ایرانی را باز بگذارند تا انتخاب پیمانکار، نوع نظارت و مدیریت طرح ها، تامین ماشین آلات با کیفیت و مدیریت هزینه ها با کیفیت و قیمت مناسب تری انجام شود. 

اما با رویه ای که در مدیریت طرح ها انجام می شود، طرف چینی در مدیریت و نظارت برطرح ها نیز دخالت دارد و در نتیجه هزینه ها و قیمتی که به پیمانکاران پرداخته می شود و همچنین انتخاب و خرید ماشین آلات و تجهیزات چینی،در حد مورد انتظار نیست. 

مشکل اولیه در 7 طرح فولادی، پراکنده بودن وظرفیت پایین این طرح ها است که از یک سو باید مواد اولیه و محصولات‌ آن از نقاط مختلف تامین و به کارخانه های مختلف منتقل شود. 

همچنین به دلیل ظرفیت پایین و نوع تکنولوژی آن، از مزیت اقتصادی بالا، درآمد و سودآوری مورد انتظار برخوردار نیست. 

از سوی دیگر، به دلیل تاکید مقامات محلی برای اشتغال زایی آنها، استفاده از امکانات دولتی و... تمایل به خصوصی سازی آنها ندارند. در حالی که خصوصی سازی این طرح ها، هم هزینه های دولت و سرمایه گذاری های دولت و مشکلات موجود را کاهش می دهد و هم در آینده زمینه اقتصادی شدن و فعالیت منطقی و با کارایی و بهره وری بیشتر را فراهم می کند. 

اما مهمترین مشکل حال حاضر این طرح ها، استفاده از فاینانس چینی است که اولا دچار تاخیر و وقفه و مشکلات موجود بین چین  و ایران، ایمیدرو، بانک مرکزی و پیمانکاران است و دوم آن که، طرف چینی هم تامین اعتبار آن را پذیرفته و هم سعی دارد که به عنوان ناظر پروژه، در خرید ماشین آلات و انتخاب پیمانکاران نیز دخالت کند. 

به عبارت دیگر، چین به دنبال آن است که هم تامین اعتبار کند و بابت پول فروش نفت ایران و سود حاصل از فاینانس منتفع شود و هم به دنبال آن است که این پول را که به ایران می دهد تا جایی که امکان دارد با مدیریت خود چینی ها هزینه شود و در این پروژه ها از طریق  نظارت و کار و پیمانکاری آن و همچنین فروش ماشین آلات چینی به این طرح ها، سود ببرند. 

در نتیجه رقمی که به پیمانکاران داده می شود و بابت خرید ماشین آلات چینی هزینه می شود نیز به سمت گران شدن و قیمت  و هزینه بالا برای ایران و سود بیشتر برای چینی ها،  بیش از رقم مورد انتظار خواهد بود. 

از سوی دیگر، به جای خرید فناوری با کیفیت بالا از اروپا، بخشی از ماشین آلات از چین تامین می شود و طبیعی است که از کیفیت درجه یک و مورد انتظار برخوردار نیست. 

لذا در عین حال که باید تلاش برای خصوصی سازی طرح ها، مشکلات فاینانس طرح های فولادی و تکمیل طرح ها و... مورد توجه باشد در عین حال باید گران شدن اجرای طرح ها و سود پیمانکاران و چند برابر شدن هزینه ها نیز مراقبت شود تا با هزینه متناسب و کیفیت بهتر ماشین آلات مواجه شود و حضور طرف چینی و پیمانکاران هم در فاینانس و هم در تامین ماشین آلات واجرای طرح و نظارت بر آن، به شکلی متناسب و با در نظر گرفتن منافع اقتصادی ایران همراه باشد...

 

مهدی کرباسیان رئیس سازمان ایمیدرو، در خصوص 7 طرح فولادي و تامین فاینانس آن از طریق چین گفته است:  یکی از بزرگترین طرحهایی که مدتها باقی مانده بود 7 طرح فولادی بود. طرحهایی که در 7 نقطه کشور جانمایی آنها انجام شده است و ظرفیت در نظر گرفته برای هر یک از آنها حدود 800 هزارتن است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: ما توانستیم با کمک همکارانمان فاینانس و تامین مالی پروژه ها را فعال کنیم. حدود یک میلیارد و 800 میلیون یورو از محل پول های ایران توانستیم با چین ال سی باز کنیم. کرباسیان اضافه کرد: این بخش مشکلات زیادی داشت و خوشبختانه تمام معضلات حل شد و اکنون 5 طرح گشایش اعتبار شد و در حقیقت عملیاتی شده و 2 پروژه نزدیک به 3 ماه است که آماده گشایش اعتبار است اما به دلیل اختلاف سلیقه ای که بین بانک مرکزی ایران و چین اتفاق افتاد متوقف شده است. فکر می‌کنم در آینده ای نزدیک 2 پروژه گشایش اعتبار شود.

رییس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به حضور چینی ها در سایر پروژه های این سازمان گفت: اخيرا چین در زمینه آلومینیوم و زغال سنگ طبس که حدود 10سال متوقف شده بود، فعالیت های خوبی را در زمینه تامین فاینانس و همکاری آغاز کرده است. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: ایمیدرو به دنبال ایجاد طرحهای فولادی جدید در مناطقی است که ظرفیت لازم را دارند. از این رو اخیرا در منطقه سیستان و بلوچستان با همکاری منطقه آزاد، گروه بانک ملت و شرکت سرمایه گذاری امید، شرکت فولاد مکران چابهار را با ظرفیت  3میلیون تن تاسیس کردیم. در بندرعباس نیز با همکاری یکی از شرکتهای کویتی به میزان یک میلیون و 600 هزار تن آهن اسفنجی تولید خواهد شد. کرباسیان در مورد افزایش ظرفیت 7 طرح فولادی اخیر گفت: قرار است بررسی شود تا یک میلیون تن ظرفیت واحدهای فولادی افزایش پیدا کند. برای آنکه به دو میلیون تن برسد باید زیرساختها و طراحی ها اصلاح شود.