زنان نمی‌توانند در اقتصاد ایران کار کنند؟

زنان نمی‌توانند در اقتصاد ایران کار کنند؟

روسری‌های رنگی سر می‌کند و خوش‌پوشی یک بانوی جوان را دارد. اگرچه 64 سال از زندگی‌اش می‌گذرد، اما با قدرت شرکت‌هایش را در ایران ...

روسری‌های رنگی سر می‌کند و خوش‌پوشی یک بانوی جوان را دارد. اگرچه 64 سال از زندگی‌اش می‌گذرد، اما با قدرت شرکت‌هایش را در ایران، آلمان، هنگ‌کنگ و چین مدیریت می‌کند. 

سال 1353، زمانی که تحصیلات دانشگاهی برای زنان ایرانی به اهمیت امروز نبود، او از انگلستان در مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شد و برای راه‌اندازی کسب‌وکار شخصی‌اش، به ایران برگشت. فریال مستوفی، عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، تا پیش از انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ اقتصاد تدریس می‌کرد و بعد از انقلاب، اولین شرکت شخصی‌اش را در انگلستان راه‌اندازی کرد. 

مستوفی که سه دهه در سطوح مختلف مدیریتی فعالیت کرده است، به «صدا» می‌گوید:«در تمام این‌ سال‌ها زن بودن من برایم هیچ محدودیتی ایجاد نکرده است. البته نمی‌شود تنها با دیدن من و چند نفر محدود دیگر مثل من، قاعده‌ای عمومی در نظر گرفت و گفت زن بودن محدودیتی برای کسب‌وکار ندارد. در شرایط اقتصادی ایران، زن بودن و انجام فعالیت‌های مدیریتی، محدودیت‌های خاص خودش را دارد، اما برای من چنین شرایطی رقم نخورد.» 

بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت نیروی کار، 49.9 درصد از 76 میلیون و 619 هزار و 585 نفر جمعیت ایران، زن هستند. 88 درصد از جمعیت بالای ده سال زن‌ها نیز از لحاظ اقتصادی غیر فعال به حساب می‌آیند، در حالی که این رقم در گروه مردان، 37.5 درصد است.

با این وجود، مستوفی، یکی از سه زنی است که به اتکای فعالیت‌های اقتصادی‌اش، توانسته در جمع 40 نفره هیئت نمایندگان اتاق تهران راه پیدا کند. او می‌گوید ریشه این تفاوت در وضعیت عمومی جامعه زنان ایران، به شرایط خانوادگی‌اش برمی‌گردد:«من در خانواده‌ای بزرگ شدم که هیچ تفاوتی در رفتارشان با من و برادرم وجود نداشت و هیچ محدودیتی به بهانه دختر بودن برایم نمی‌گذاشتند. چیزی که در خانواده‌های قدیمی ایران اصلاً مرسوم نبود. همین مسئله باعث شد برای من اتکا به نفس شکل بگیرد.» 

در سال گذشته، نرخ بی‌کاری عمومی کشور 10.6 درصد و نرخ بی‌کاری زنان، 19.7 درصد بوده است. بررسی نرخ بی‌کاری در گروه‌های مختلف سنی نیز نشان می‌دهد جوانان 20 تا 24 ساله با 26.7 درصد، بیشترین میزان بی‌کاری را داشته‌اند. نرخ بی‌کاری در این گروه سنی برای زنان، 48.1 درصد است. بعد از آن نیز زنان 25 تا 29 ساله نرخ بی‌کاری 37.7 درصدی داشته‌اند. در حالی که نرخ بی‌کاری مردان در این گروه سنی جوان، 15.1 درصد بوده است. گزارشی که مرکز آمار هفته گذشته منتشر کرده است، هم‌چنین نشان می‌دهد از مجموع 32 میلیون و 64 هزار زن بالای ده سال، تنها سه میلیون و 99 هزار نفر شاغل هستند و 7 میلیون و 595 هزار نفر، بی‌کارند. در تعاریف آماری، بی‌کار به افرادی گفته می‌شود که جویای کار هستند اما شغلی ندارند. بنابراین رقم 4/6 میلیون، تعداد زنانی را نشان می‌دهند که بر خلاف میل‌شان کاری پیدا نکرده‌اند. این رقم در جمعیت مردان، یک میلیون و 754 هزار نفر است.

با این وجود، بررسی وضع فعالیت در گروه‌های عمده شغلی نشان می‌دهد، زنان از مردان مدیرتر هستند. 9/2 درصد از جمعیت شاغل کشور، در گروه قانون‌گذاران، مقامات عالی‌رتبه و مدیران قرار دارند. اگرچه جمعیت مردان شاغل بیش از دو برابر زنان است، اما نسبت سهم آن‌ها در گروه مدیریتی، کم‌تر از زنان است. 503 هزار و 69 نفر از مردان برابر با 9/2 درصد، مناصب ریاستی را برعهده دارند، در حالی که 6/3 درصد از جمعیت زنان شاغل، یعنی 111 هزار و 999 نفر از آن‌ها مدیر هستند. 

فریال مستوفی، زنی که در بخش معدن ایران سرآمد است و ریاست کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران را هم بر عهده دارد، به «صدا» می‌گوید:«من اصلاً این را باور ندارم که زنان از نظر مدیریتی پایین‌تر از مردان هستند. یا اگر مدیر شوند، چالش‌های زیادی خواهند داشت. مسئله مدیریت مثل خیلی از کارهای دیگر ابعاد ژنی و استعدادی هم دارد. مرد و زنش هم فرقی نمی‌کند. مدیریت هم باید وجودی باشد و پرورش پیدا کند، هم اینکه یاد گرفته شود.» 

بانک جهانی، مطالعه‌ای را با عنوان «زنان، کسب‌وکار و قانون» در اقتصاد 100 کشور جهان در خصوص تبعیض‌هایی که به صورت قانونی علیه زنان صورت می‌گیرد، انجام داده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد ایران در رتبه سوم کشورهایی قرار دارد که بیشترین تبعیض‌ها در قانون آن برای فعالیت اقتصادی زنان صورت می‌گیرد. پیش از ایران، عربستان سعودی و اردن، در رتبه‌های اول و دوم قرار دارند. 

بحث اشتغال زنان، با توجه به بافت فرهنگی ایران نسبت به جایگاه زن در خانواده، همیشه با چالش‌های زیادی مواجه بوده است. مستوفی، فعال اقتصادی برجسته‌ای که زن بودن در محدوده کسب‌وکارش مرزی نکشیده است می‌گوید:«در طول نزدیک به سه دهه کار و تجارت حرفه‌ای، شاغل بودن هیچ وقت باعث نشده نتوانم به کارهای خانه‌ام رسیدگی کنم. اگر زنی در کسب‌وکارش مدیر باشد، خانه‌اش را هم با قدرت‌تر می‌تواند مدیریت کند. حتی از نظر زمانی هم، مدیریت وقت بیشتری بلد است.» 

 * هفته‌نامه صدا 

بازگشت به شاخه اخبار صنعت و اقتصاد بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "بازتاب رسانه ها" استیل پدیا