در پرسشنامه بهار 1394 مرکز پژوهش های مجلس، تاثیر توافق هسته ای در کوتاه مدت بر کسب و کار تشکل ها پرسش شده است. در جواب به این سوال حدود 12 درصد از تشکل های مشارکت کننده در تهیه این گزارش، پاسخ دادند که توافق هسته ای در کوتاه مدت بر کسب و کارشان تاثیری ندارد و حدود 77 درصد پاسخ دادند که توافق هسته ای در کوتاه مدت بر کسب و کارشان تاثیر دارد ؛11 درصد از تشکل های مشارکت کننده در تهیه پایش بهار 1394 نیز به این سوال پاسخ نداده اند.

به گزارش صدای اقتصاد« کسب و کار» در ایران و بعد از اعمال تحریم های بین المللی حسابی کساد شد. در این کسادی کار، از یک سو سیل جوانان درس خوانده و متخصصی وجود داشتند که بعد از گذراندن دوره های تحصیلی برای ورود به بازار کار آماده می شدند و در آن سو بنگاه های ورشکسته و محیط کار رخوت برانگیزی بر فضای کسب و کار کشور حاکم بود. براساس تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران از 23 میلیون و 81 هزار نفر جمعیت فعال 10 ساله و بیشتر، 10.6 درصد ازجوانان روزگار خود را در بیکاری به سر می برند و هیچ منبع درآمد رسمی ندارند.

اما در ادامه گزارش های مختلف درمورد روند بهبود محیط کسب و کار در ایران، مرکز پژوهش های مجلس نیز چند روز بعد از اعلام نرخ بیکاری 10.9 درصدی مرکز آمار ایران، گزارشی منتشر کرده و به ارزیابی مولفه های محیط کسب و کار پرداخته است.

این واحد تحقیقاتی، جدیترین ارزیابی مولفه های ملی محیط کسب و کار ایران را که از 281 تشکل اقتصادی صورت گرفته منتشر کرد، ارزیابی که مربوط به فصل بهار سال جاری است و میانگین نمره تشکل ها در آن 5.87 از 10 (10 بدترین ارزیابی) بوده که اندکی مناسب تر از ارزیابی زمستان سال 93 (6.01) بوده است. در این ارزیابی 21 مولفه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. البته نمره این ارزیابی نسبت به مدت مشابه سال 93 نیز در شرایط بهتری است، نمره بهار سال گذشته تشکل های اقتصادی کشور به مولفه های محیط کسب و کار 5.97 بوده است.

حال «کار و بار» همچنان خراب است

براساس این پژوهش ارزیابی مولفه های ملی محیط کسب و کار در ایران طی بهار 1394 همچنان در وضعیت نامساعد (5.87 از 10) قرار داشته است. در این مطالعه، به ترتیب سه مولفه « مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها» ، « ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی» و «اعمال تحریم های بین المللی علیه کشورمان» نامناسب تر از بقیه مولفه ها ارزیابی شده اند و مولفه های «ضعف زیرساخت های تامین برق» ، «ضعف نظام توزیع و مشکلات رساندن محصول به دست مصرف کننده» و «ضعف زیرساخت های حمل و نقل» نسبت به سایر مولفه ها در بهار 1394 در شرایط مساعدتر ارزیابی شده اند.
بهترین و بدترین ارزیابی تشکل ها

تشکل های اقتصادی استان های البرز، بوشهر ، ایلام و کرمانشاه به ترتیب با میانگین ارزیابی 7.73 ، 7.35 ، 7.33 و 7.07 مجموعا ارزیابی بدتر و تشکل های اقتصادی استان های اردبیل ، یزد، تهران و کرمان به ترتیب با میانگین ارزیابی 4.72 ، 5.49، 5.58 و 5.59 مجموعا ارزیابی بهتری نسبت به تشکل های سایر استان ها از وضعیت مولفه های محیط کسب و کار در بهار 1394 ارائه کرده اند.
همچنین وضعیت محسط کسب و کار ایران در بهار 1394 بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، 6.17 از 10 (عدد 10 بدترین ارزیابی) ارزیابی شده است 17؛ به طوری که میانگین ارزیابی محیط اقتصادی (شامل محیط مالی ، محیط اقتصاد کلان و ویژگی های صنایع) 6.76 و میانگین ارزیابی محیط نهادی (شامل نهادها و نظام سیاسی، فرهنگ و ارزش ها و نظام آموزشی – علمی و فناوری) 5.58 بوده است که همچنان حاکی از بدتربودن ارزیابی محیط اقتصادی نسبت به محیط نهادی است.
77 درصد تحریم ها را تاثیرگذار می دانند

گزارش های فصلی پایش محیط کسب و کار ایران از تابستان 1389به طور مستمر با همکاری تشکل های اقتصادی سراسر کشور توسط مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تهیه و منتشر می شود. این گزارش ها ، ارزیابی تشکل های اقتصادی ایران از 21 مولفه ملی محیط کسب و کار در ایران را با ابزار پرسشنامه استخراج و ارائه می کند.
در پرسشنامه این مطالعه معمولا یک یا دو سوال گزینه دار درباره مسائل روز محیط کسب و کار از تشکل های اقتصادی پرسیده می شود. در پرسشنامه بهار 1394 ، تاثیر توافق هسته ای در کوتاه مدت بر کسب و کارها پرسش شده بود. در جواب به این سوال حدود 12 درصد از تشکل های مشارکت کننده در تهیه این گزارش، پاسخ دادند که توافق هسته ای در کوتاه مدت بر کسب و کارشان تاثیری ندارد و حدود 77 درصد پاسخ دادند که توافق هسته ای در کوتاه مدت بر کسب و کارشان تاثیر دارد ؛11 درصد از تشکل های مشارکت کننده در تهیه پایش بهار 1394 نیز به این سوال پاسخ نداده اند.
مبادلات ارزی دردسرساز

همچنین از میان تشکل هایی که معتقد بودند توافق هسته ای در کوتاه مدت بر کسب و کارشان تاثیر دارد، با ارائه پنج گزینه و (گزینه پنجم ، سایر) سوال شد توافق هسته ای، در کوتاه مدت در چه حوزه هایی بر کسب و کار شما اثر می گذارد؟ به ترتیب 82 درصد حوزه مبادلات ارزی ، 79 درصد حوزه واردات مواد اولیه و تجهیزات ، 61 درصد حوزه صادرات و 40 درصد حوزه اخذ تسهیلات و 35 درصد سایر حوزه ها را به عنوان حوزه های اثرگذاری توافق هسته ای برشمردند.