نخستین و بزرگترین دستاورد ایران پس از توافق هسته‌ای، بهبود در روابط سیاسی و اقتصادی با قدرت‌های بزرگ دنیا بود به نحوی که در یک‌ماه گذشته هیات‌های بزرگ صنعتی دنیا برای سفر به ایران از یکدیگر سبقت گرفتند و ایران در این مدت به فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری و رایزنی صنعتی به منظور همکاری‌های مشترک تبدیل شده است. جذابیت‌های بازار ایران و منطقه و پیشرفت‌هایی که در سال‌های گذشته در ایران به وجود آمده، باعث شده تا کشورهای بزرگی همچون آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، صربستان و... بلافاصله بعد از توافق به ایران آمده و روابط خود را بهبود ببخشند تا پس از رفع کامل تحریم‌ها اقدام به امضای قرارداد با ایران کنند.

سیاست‌های ایران برای همکاری مشترک با دنیا

 
«ایران» برای آنکه تیغ دولبه حضور اروپاییان در ایران دست تولیدات داخلی را نبرد و این فرصت بزرگ به تهدید تبدیل نشود، سیاست‌های روشن و شفافی را برای مذاکره با هیات‌های اروپایی مدنظر قرار داده است. «سرمایه‌ گذاری مشترک»، «انتقال دانش فنی» و «استفاده از نیروی انسانی داخل» ۳ شاخص مهم سیاست‌های ایران برای همکاری با قدرت‌های بزرگ صنعتی است. مهندس‌ محمدرضا نعمت‌ زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در تمامی دیدارهای خود با هیات‌های اروپایی بر پیشرفت وضعیت ایران در ۱۰ سال گذشته تاکید داشت و به‌ صراحت به هیات‌های اروپایی اعلام کرد که شرایط ایران برای همکاری با طرف‌های خارجی نسبت به گذشته تغییر کرده است.

وی در این دیدارها بر همکاری ایران با دنیا بر پایه همکاری درازمدت و استراتژیک تاکید و لازمه این امر را همکاری به‌ صورت مشترک و بلند مدت در زمینه سرمایه‌ گذاری، تولید، مدیریت پروژه، بازاریابی، طراحی، مهندسی و حضور در بازار جهانی اعلام کرد تا به جای خرید کالا و تجهیزات صنعتی از دنیا بیشتر در بخش فناوری‌ها مشارکت شود و با سرمایه‌ گذاری‌های مشترک، توسعه صادرات را پیش‌ رو داشته باشیم.

همکاری با دنیا بر پایه تخصص

 
مجتبی خسروتاج، قائم‌ مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز با تاکید بر اینکه همکاری با کشورهای خارجی باید متنوع باشد، اظهار کرد: ایران در راستای تخصص صنایع مختلف هر کشور در نظر دارد طرف‌های مذاکره‌ کننده و رشته‌های مختلف صنعتی را تقویت کند؛ به همین منظور با کشورهایی همچون آلمان، اتریش، ژاپن، فرانسه، ایتالیا و... مذاکره کرده تا از ظرفیت آنها در ابعاد مختلف استفاده کند. خسروتاج با اشاره به اینکه سرمایه‌ گذاری خارجی به این معناست که با همکاری طرف ایرانی زمینه کار مشترک در تمام بخش‌ها فراهم شود، گفت: در شروط قراردادها به انتقال دانش فنی به ایران و استفاده از ظرفیت سرمایه انسانی ایران توجهی ویژه شده و آنها نیز با این ۲ موضوع موافقت کرده‌اند.

نوسازی صنایع و خودرو سازی، محور همکاری با آلمان

 
 آلمان، بزرگترین قدرت صنعتی دنیا نخستین هیات اروپایی بود که به ایران سفر کرد که در صدر این هیات، معاون صدراعظم و وزیر اقتصاد و انرژی آلمان به همراه ۱۰ شرکت از بزرگترین شرکت‌های آلمانی و تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک حضور داشتند. از آنجا که «آلمان» قدرتمند ترین کشور دنیا در زمینه ماشین‌ آلات صنعتی و خودرو سازی است، مهم‌ ترین محورهای گفت‌وگوی ایران با آلمان نیز حول همین موضوع‌ها در زمینه انتقال دانش فنی، نوسازی تجهیزات صنایع و همکاری مشترک در بخش خودروسازی بود. حضور مقامات ارشد شرکت‌های دایملر بنز و فولکس واگن در ایران باعث شد تا این شرکت‌ها ضمن بررسی توان ایران در صنعت «خودرو» برای همکاری مشترک با خودروسازان داخلی اعلام آمادگی کنند و شرکت «بنز» نیز اعلام آمادگی کرد که پس از رفع تحریم‌ها دفاتر نمایندگی در ایران احداث کند.

هــــوا فــضا، الکترونیک، خودرو و دارو، محور همکاری با فرانسه

 
فرانسوی‌ها نیز پس از آلمان برای همکاری صنعتی با ایران اعلام آمادگی کردند و با وجود آنکه هیات اقتصادی فرانسه شهریور ماه به ایران سفر خواهد کرد اما لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه با سفر به ایران و در دیدار با مهندس نعمت‌ زاده برای همکاری مشترک با ایران آمادگی خود را اعلام کرد. در همین رابطه قائم‌ مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تخصص فرانسوی‌ها و موضوعات مورد مذاکره با وزیر امور خارجه فرانسه  گفت: فرانسه در بین کشورهای اروپایی در ۴ محور شهرت دارد که شامل هوافضا، مخابرات و الکترونیک، خودرو و دارو است که فعالیت‌های زیادی در این صنایع داشته، البته در سال‌های گذشته «فرانسه» در بخش صنایع غذایی و برق و الکترونیک با ایران همکاری‌های خوبی داشته است.

صنایع کوچک و متوسط، محور همکاری با ایتالیا

 
«ایتالیا» سومین کشور اروپایی بود که پس از توافق هسته‌ای برای همکاری با ایران اعلام آمادگی کرد. اواسط مرداد ماه بود که فدیریکوگوییدی، وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا همراه با ۱۰۰ شرکت بزرگ ایتالیایی به ایران سفر کرد و این حجم از هیات همراه نشان از جدیت ایتالیا برای همکاری با ایران داشت. وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا در این سفر بر تمایل ایتالیا برای همکاری مشترک در صنایع کوچک و متوسط تاکید و ابراز علاقه کرد تا در راستای همکاری‌های بلند مدت، کارخانه‌های تولیدی در ایران احداث شود و همچنین سرمایه‌ گذاران ایرانی در بازارهای ایتالیا سرمایه‌ گذاری کنند.

وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا در سفر به ایران نخستین تفاهمنامه همکاری ایران با یک کشور اروپایی پس از مذاکرات وین را با هدف انتقال اطلاعات تجاری و بازرگانی ۲ کشور به امضا رساند. همچنین شرکت بیمه «ساچه» ایتالیا برای ارائه خدمات بیمه‌ای و ضمانتنامه با بانک مرکزی ایران، تفاهم نامه‌ای را امضا کرد. شرکت «فاتای» ایتالیا نیز قرارداد مشترکی با شرکت «غدیر» ایران به امضا رساند تا در ساخت یک نیروگاه برق به ارزش نیم میلیارد یورو همکاری داشته باشد.

صنایع «های‌ تک» و پیشرفته و انتقال دانش فنی، محور همکاری با ژاپن

 
 هفته گذشته نیز هیات اقتصادی ژاپن به ایران سفر کرد تا از قافله سفر کشورهای صنعتی به ایران عقب نماند. ژاپن در ۲ دهه گذشته در زمینه ارتقای دانش فنی و صنایع های‌ تک پیشرفت‌های قابل توجه‌ای داشته است. در همین راستا مهندس نعمت‌ زاده نیز در دیدار با وزیر اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن اولویت همکاری‌ها با ژاپن را در صنایع نفت، گاز، برق، راه‌ آهن، خودرو، نرم‌ افزار و صنایع مخابراتی اعلام و بر گسترش همکاری‌ها در زمینه آموزش‌های فنی و تخصصی برای توسعه فناوری‌ها با صنایع و مراکز علمی ایران تاکید کرد.

علیرضا خزاعی، مشاور کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز در تشریح وضعیت صنعتی ژاپن اظهار کرد: در اوایل انقلاب شرکت‌های ژاپنی در زمینه صنایع الکترونیک بسیار فعال بودند و شرکت‌هایی همچون هیتاچی، توشیبا، سونی و... با ایران همکاری داشتند اما با توجه به رشد شرکت‌های کره‌ای و ارائه محصولات ارزان‌تر در صنایع الکترونیک، شرکت‌های ژاپنی به سمت طراحی و قطعه‌ سازی صنایع «های‌ تک» حرکت کردند و با ارتقای دانش فنی وارد طراحی ربات‌های پیشرفته شده‌اند.

خزاعی با تاکید بر اینکه در همکاری با ژاپن برای ارتقای دانش فنی می‌توان بهره جست، گفت: از آنجا که ژاپن در فناوری‌های گرانقیمت و های‌ تک توانایی بالایی دارد، می‌توان از طریق کارشناسان آنها این فناوری‌ها را وارد صنایع کشور کرد، همچنین از ژاپن در صنایع نفت و گاز و ماشین‌ آلات صنعتی می‌توان استفاده کرد.

ورود شرکت‌های قدرتمند صنعتی به ایران به‌ طور قطع می‌تواند نوید بخش روزهای خوشی برای صنایع کشور باشد اما بی‌شک این مسئله مستلزم بهبود زیرساخت‌ها و تقویت صنایع بخش خصوصی است و آنچه در دیدارهای هیات‌های اروپایی با صنایع ایران مطرح می‌شود توجه به صنایع بزرگی همچون خودروسازی و نفت و گاز است. برای آنکه صنایع کوچک و متوسط نیز از این فرصت به وجود آمده بیشترین بهره‌ برداری را داشته باشند، لازم است تا در ۳ تا ۴ ماه مانده به رفع کامل تحریم‌ها، ضمن تقویت زیرساخت‌های بخش خصوصی، فضایی را برای انعقاد قرارداد میان شرکت‌های اروپایی با صنایع کوچک و متوسط فراهم کنیم.

 - سید محمد حسن سید زاده -

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان