ترمز افت قيمت محصولات فولادي پس از قرار گرفتن در سراشيبي كه براي نزديك به دو سال ادامه داشت كشيده شد تا انتظارها براي بهبود شرايط اين بازار تقويت شود.

رسيدن فولاد به كف قيمتي، اتفاقي است كه كارشناسان آن را تایید می‌کنند و به فال نيك مي‌گيرند. آنها همچنين عقيده دارند در حال حاضر قيمت‌ محصولات فولادي به كف خود رسيده‌ است و براي كاهش قيمت‌ بيش از رقم‌هاي فعلي توجيهي وجود ندارد، زيرا در حال حاضر نه تقاضايي در بازار وجود دارد و نه توليدكنندگان تمايلي به عرضه چشمگير توليداتشان با قيمت‌هاي فعلي دارند.

بر اين اساس نگاهي به ميانگين تغييرات قيمتي محصولات فولادي در بازار از ابتداي امسال تا كنون نشان مي‌دهد كه ميانگين قيمت‌ ميلگرد سايز نرمال در بازار 1517 تومان بوده است، عددي كه طي حدود 10 روز گذشته نيز با ثبات همراه بوده است.

افت قيمت ميلگرد و ثبات آن در حالي است كه محصول هم‌خانواده آن يعني تيرآهن روندي عكس را طي كرده است و در روزهايي كه ركود، بازار ميلگرد را به سراشيبي سقوط كشاند، اين محصول حتي با رشد قيمت نيز همراه بود. رشد قيمت تيرآهن در روزهاي ركود اما در حالي بوده است كه طي حدود 10 روز گذشته اين محصول نيز با ثبات نسبي قيمت‌ها همراه بوده است. به اين ترتيب كارشناسان و فعالان بازار عقيده دارند بازار فولاد به كف قيمت‌ها رسيده است، اتفاقي كه حامل پيام‌هايي خوب براي فعالان حوزه فولاد است.

به عقيده كارشناسان رسيدن بازار به سطح فعلي مي‌تواند به معناي اميدواري به بهبود شرايط باشد، زيرا ثبات قيمت‌ها در كنار كاهش عرضه توليدكنندگان فولاد در بورس كالا مي‌تواند به معناي انتظار فعالان براي روزهايي بهتر باشد. كاهش عرضه فولاد در بورس كالا در حالي است كه توليدكنندگان پيش از اين به علت كمبود نقدينگي و همچنين ركود در بازار،‌ حاضر به عرضه محصولات خود با قيمت‌هايي پايين‌ در بورس كالا بودند، اتفاقي كه حالا كمتر شاهد آن هستيم. قيمت فولاد اما در حالي به كف خود رسيده است كه از نگاه كارشناسان امكان ندارد قيمت‌ها در شرايط عادي بيش از اين با كاهش همراه شوند.

يك كارشناس بازار فولاد در اين زمينه مي‌گويد: اگر قرار باشد قيمت‌ها بيش از اين با كاهش همراه شوند صنعت و توليد نمي‌تواند دوام بياورد، بنابراين اگر توليدكننده‌اي براي حفظ حيات خود نياز به كاهش قيمتي بيش از چيزي كه حالا جريان دارد داشته باشد، ناچار است از كيفيت محصول خود بکاهد كه اين اتفاق نيز تا جايي امكان دارد و نمي‌تواند همواره ادامه باشد.

به عقيده مهدي سرلك چنانچه دولت بتواند واردات فولاد را به كشور مديريت كند و از ورود محصولات فولادي ارزان قيمت به كشور كه عمدتا چيني هستند جلوگيري كند، توليدكنندگان بيش از اين به استراتژي كاهش قيمت نياز نخواهند داشت.

از سوي ديگر موضوعي كه كارشناسان به آن اشاره مي‌كنند اين است «در شرايطي كه قيمت‌ها به كف مي‌رسند دليلي بر كاهش بيشتر قيمت‌ها وجود ندارد، زيرا چنين اقدامي تاثيري در تقاضا نخواهد گذاشت؛ در واقع به جاي كاهش قيمت‌ها بايد تقاضا را مديريت كرد، تقاضايي كه در پي افت قيمت‌ها و در انتظار كاهش بيشتر قيمت‌ها دست از خريد مي‌كشد»؛ اينها را مدير بازاريابي و فروش ذوب‌آهن اصفهان مي‌گويد و تاكيد دارد در شرايط فعلي كه قيمت‌ها به كف رسيده‌اند و كيفيت محصولات توليدي در برخي كارخانه‌ها نيز در نتيجه تلاش براي كاهش هزينه‌هاي توليد تحت تاثير قرار گرفته است، بايد به جاي كاهش قيمت تقاضا را مديريت كرد. نعمت‌الله محسني عقيده دارد در شرايط فعلي آنقدر كه تثبيت قيمت به فعال شدن تقاضا كمك مي‌كند؛ كاهش قيمت نمي‌تواند تاثيرگذار باشد، زيرا انتظار كاهش قيمت بيشتري به همراه مي‌آورد.

سقوط ميلگرد، صعود تيرآهن

اما با وجود اينكه ثبات قيمت فولاد در كف نويد بخش بازگشت قيمت‌ها و بازار به دوران رونق است و از سويي مدير بازاريابي و فروش ذوب‌آهن اصفهان به تلاش براي ثبات قيمت‌ها تاكيد مي‌كند؛ نگاهي به روند تغييرات قيمت تيرآهن كه بر خلاف ريزشي بودن ميلگرد در برخي مواقع با رشد نيز همراه بوده است اين سوال را ايجاد مي‌كند كه چنانچه بازار با رونق همراه شود و تقاضا براي تيرآهن افزايش پيدا كند، آيا ممكن است اين بازار دچار انحصار در عرضه شود؟

بر اين اساس نگاهي به قيمت‌ تيرآهن شاخه سبك ذوب‌آهني نشان مي‌دهد كه قيمت اين محصول از ابتداي امسال تا كنون از زیر 320 هزار تومان شروع شده و در طول سال با پشت سر گذاشتن فراز و نشيب در محدوده 323 هزار تومان قرار گرفته است.

نگاهي به روند تغييرات قيمت تيرآهن شاخه سنگين ذوب‌آهن از ابتداي امسال نيز نشان مي‌دهد كه قيمت اين محصول از ابتدای امسال از حدود 760 هزار تومان به نزدیک 870 هزار تومان رسیده و روندي كاملا صعودي داشته است.

بررسي روند تغييرات قيمت تيرآهن در كنار ميلگرد (كه هر دو از مواد اوليه مشترك تشكيل مي‌شوند) اين سوال را به همراه دارد كه چرا قيمت ميلگرد از ابتداي امسال روندي كاهشي داشته اما تيرآهن درست عكس اين جريان حركت كرده است؟

در پاسخ به اين سوال اگرچه مدير بازاريابي و فروش ذوب‌آهن اصفهان به‌عنوان بزرگ‌ترين‌ توليدكننده تيرآهن كشور عقيده دارد كه قيمت تيرآهن در نتيجه توجه به بازاريابي و تنظيم سيستم توزيع حفظ شده است تا فعالان آن در بازار با زيان مواجه نشوند؛ اما رئيس‌ اتحاديه آهن‌فروشان نظر ديگري دارد. محمد آزاد عقيده دارد ذوب‌آهن اصفهان درجريان فروش تيرآهن از امتياز خود به‌عنوان بزرگ‌ترين‌ توليدكننده تيرآهن استفاده كرده و تنها چند خريدار را به‌صورت ويژه براي خود انتخاب كرده است.

اما بازتاب اين اقدام ذوب‌آهن كه «محسني» از آن با عنوان «تنظيم بازار و سيستم توزيع» ياد مي‌كند و «آزاد» آن را «استفاده ذوب‌آهن از امتيازهاي ويژه» تعبير مي‌كند باعث شده است كه عمده فعالان بازار از سود حوزه تيرآهن محروم شوند و در عوض سود اين حوزه بين چند فعال خاص تقسيم شود. همچنين اقدام ذوب‌آهن اصفهان براي تنظيم بازار باعث شده است تا بعد از چندين روز ثبات قيمت در تيرآهن، تنها طي دو روز گذشته نزديك به 5 درصد به قيمت اين محصول در بازار افزوده شود.

با تمام اين تفاسير سوال اصلي همچنان پابرجاست؛ اينكه در شرايطي كه قيمت ميلگرد با ريزش همراه بوده است، تيرآهن چگونه روند صعودي در بازاري راكد را طي كرده است؟ حتي اگر پاسخ چنين سوالي را تنظيم بازار از سوي ذوب‌آهن در نظر بگيريم (و نه اعمال انحصار) نتيجه اين اقدام در روزهايي كه بازار با رسيدن قيمت‌ها به كف انتظار بازگشت تقاضا و رونق را دارد چه خواهد بود و چه تاثيري در اقتصاد كشور خواهد داشت؟

-سارا مالکی - 

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان