تولید مفتول مناسب برای تولید پیچ‌ومهره در کشور با اما و اگرهای زیادی روبه‌رو شده است. مفتول‌ها علاوه‌بر سرمایه‌گذاری بالا به تجهیزات پیشرفته‌ای برای تولید نیازمند هستند که تولیدکنندگان ایرانی مدعی‌اند در ایران تولید نمی‌شود و از کشورهایی مانند چین و هند مفتول وارد می‌شود.

به گزارش استیل پدیا، در این بین اظهارنظرهای متفاوتی درباره مفتول‌های خاص پیچ‌ومهره در کشور شنیده می‌شود. به اعتقاد برخی از کارشناسان این مفتول‌ها به دلیل اینکه برای تولید فرآیند طولانی دارند، در کشور تولید نمی‌شوند.

ساخت پیچ‌ ومهره از فولادهای ساختمانی؟

 
یک تولید کننده پیچ‌ ومهره‌های صنعتی گفته است کارخانه‌های ذوب‌آهن اصفهان مفتول‌های پیچ‌ و مهره را تولید نمی‌کنند، به همین دلیل با انجام یکسری فرآیندها روی مفتول‌های ساختمانی، آن را به پیچ‌ ومهره تبدیل می‌کنند که از لحاظ کیفیت نمی‌تواند با مفتول‌های خاص پیچ‌ومهره که از آلیاژهای مخصوص استفاده می‌شود، رقابت کند. این درحالی است که در چین، واحدهای ذوب‌آهن مفتول‌های پیچ‌ومهره را تولید کرده و در اختیار صنایع قرار می‌دهند. حامد حمیدین، به چالش‌های این صنعت اشاره کرده و گفته است یکی از مشکلات تولید کنندگان در این صنعت، تامین مواد اولیه است؛ مواد اولیه ما مفتول است که از چین، تایوان و ترکیه وارد می‌شود و در کشور امکان تولید آن وجود ندارد.

به گفته این تولید کننده پیچ‌ومهره‌های صنعتی، تعرفه مفتول غیرآلیاژی و معمولی بالا است و از این نظر تولید کنندگان با مشکل روبه‌رو هستند. آنطور که حمیدین اظهار کرده میزان واردات در این صنعت به اندازه‌ای زیاد است که اگر این صنعت در داخل هیچ تولیدی نداشته باشد و جلوی واردات نیز گرفته شود تا ۲ سال با کمبود پیچ‌ ومهره در بازار مواجه نخواهیم بود. با توجه به اظهارات این تولید کننده پیچ‌ ومهره‌های صنعتی مبنی بر اینکه ذوب‌آهن اصفهان مفتول‌های پیچ‌ومهره را تولید نمی‌کند و این مفتول از کشورهای دیگر وارد می‌شود، کارشناسان فولاد نیز در این‌باره توضیحات خود را ارائه کرده‌اند.

 
کیفیت پایین مفتول‌های وارداتی

 
مدیر کیفیت ذوب‌آهن اصفهان نیز تولید نشدن مفتول پیچ‌ومهره در واحدهای ذوب آهن را نادرست اعلام کرد. وی معتقد است از سال ۱۳۷۰ بنابر درخواست شرکت‌های صنایع تبدیلی، تولید این مفتول در کشور آغاز شده و همواره نیاز این صنایع را برطرف می‌کردیم. عباس عباس‌زاده، اظهار کرد: همواره با تولید فولاد و تبدیل آن به مفتول نیاز صنایع تبدیلی به این مفتول برطرف شده و این موضوع که با انجام یک سری فرآیندها روی مفتول‌های ساختمانی از این مواد استفاده می‌شود، صحت ندارد.

عباس‌ زاده توضیح داد: درحال‌ حاضر تولید این مفتول از تقاضای زیادی برخوردار است و ذوب آهن اصفهان نیز این مفتول را برای تمامی تولید کنندگان که نیازمند آن هستند تولید می‌کند اما عده‌ای شروع به واردات این مفتول از کشورهایی مانند چین کرده‌اند زیرا به دنبال قیمت ارزان هستند این درحالی است که متاسفانه مفتول‌های وارداتی از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند. مدیر کیفیت ذوب‌آهن اصفهان ادامه داد: درشرایط کنونی به دنبال ارتقای خط تولید این مفتول در کشور هستیم تا تجهیزات پیشرفته‌ای را به منظور تولید مفتول به‌کار گیریم به همین دلیل وقفه‌ای در تولید آن به وجود آمده اما به معنای آن نیست که قادر نیستیم این مفتول را در کشور تولید کنیم بلکه ذوب آهن اصفهان نخستین و بزرگترین تولید کننده این مفتول در کشور است.

عباس‌ زاده افزود: تولید این مفتول در کشور از لحاظ کیفی نسبت به سایر کشورها در سطح بالایی قرار دارد زیرا تولید فولاد آن به روش کوره بلند انجام شده و به طور مستقیم از سنگ معدن استفاده می‌شود درحالی که تولید مفتول در کشورهای دیگر با روش ذوب قراضه است.

سرمایه‌گذاری بالا برای تولید مفتول

 
صحبت‌های عباس عباس‌زاده درحالی مطرح می‌شود که رضا شهرستانی، عضو انجمن تولید کنندگان فولاد کشور تولید نشدن مفتول‌های پیچ‌ ومهره را تایید می‌کند. شهرستانی اظهار کرد: این مفتول‌ها فولادهای آلیاژی خاصی هستند که چندین فرآیند روی آنها انجام می‌شود؛ درواقع این مفتول‌ها از عناصر مختلفی برخوردار هستند که نحوه ریخته‌ گری آنها خاص است و علاوه بر آن به ماشین‌آلات ویژه‌ای نیاز دارد. این مفتول‌ها باید در کوره‌های خاصی ساخته شوند سپس در دستگاه‌های کشش ویژه‌ای وارد شده تا استقامت آنها افزایش پیدا کند در مرحله بعد نیز روتراشی شده و درنهایت در فعالیت‌های ساختمانی از آنها استفاده شود.

وی عنوان کرد: تولید این مفتول از فرآیند طولانی برخوردار است زیرا تناژ بالایی دارد و به سرمایه‌ گذاری زیادی نیازمند است از این‌ رو اغلب از کشورهای اروپایی، ترکیه و هند وارد می‌شود. البته شرکتی در ایران مدعی است که تولید این مفتول را آغاز کرده و درمراحل اولیه آن است اما به دلیل اینکه در ساختمان‌سازی از مفتول در ستون‌ها استفاده می‌شود و به دلیل حساسیتی که دارد باید در تولید آنها استانداردهای لازم رعایت شود. عضو انجمن تولید کنندگان فولاد کشور معتقد است به علت گران شدن زمین بیشتر پروژه‌ها به صورت ساخت برج‌های بالای ۱۰ طبقه است ازاین رو استفاده از این مفتول‌ها بیشتر است و زمانی‌که مقدار تناژ افزایش پیدا کند تولید آن نیز در کشور بیشتر توجیه اقتصادی پیدا می‌کند.

مفتول؛ ماده اولیه تولید پیچ

 
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در تولید اتصالات پیچ ومهره و پرچ باید به آن توجه داشت نوع و جنس مواد اولیه است. جنس و نوع مواد اولیه نه تنها در کیفیت این نوع اتصالات تاثیر دارد بلکه در قیمت تمام شده آنها نیز تاثیرگذار است. نوع مفتول فولادی که در تولید پیچ و پرچ و مهره‌ها استفاده می‌شود باید قابلیت و فرم‌ پذیری سرد را داشته باشد. این نوع فولادها به طور معمول از فولاد ساختمانی و معمولی گران‌تر هستند و دلیل آن این است که در فولادهای با قابلیت«‌CHQ» سعی می‌شود تا حباب‌های ریز هوا به حداقل برسد و سطح و مقطع مفتول به صورت یکنواخت‌تر و همگن‌تر باشد تا در هنگام تولید سطح قطعات تولیدی ترک نخورد.

فرآیند تولید پیچ یک عملیات پرس کاری است که براساس آن مفتول که ماده اولیه تولید پیچ است طی چند ضربه شکل نهایی به خود می‌گیرد. این عملیات پرس کاری می‌تواند سرد یا گرم انجام شود که به طور معمول برای تولیداتی تا قطر ۲۴میلی از پرس کاری سرد و برای اندازه‌های بالاتر از آن پرس‌کاری گرم استفاده می‌شود.

 
عملیات فرم‌ دهی مفتول به وسیله قالب‌های مخصوص این کار انجام می‌شود. به‌طور معمول بخشی از مفتول که درنهایت ساقه پیچ خواهد شد به وسیله قالب‌های ثابت یا ماتریس‌ها شکل داده می‌شود و آن بخش از مفتول که کله‌پیچ خواهد شد به وسیله قالب‌های متحرک یا پانچ یا سینه شکل نهایی را به خود می‌گیرد. برای اینکه مفتول مورد مصرف از نظر مشخصات مکانیکی نهایی یعنی پس از تبدیل شدن به پیچ و همچنین قابلیت فرم‌پذیری و کار سرد در حین تولید را داشته باشد باید دارای آنالیز مواد معین و مشخصات مکانیکی خاصی باشد.

- مینا ایزدی-

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان