وضع تعرفه‌های وارداتی نوعی حمایت دولت از صنایع تولید داخل کشور تلقی می‌شود. در واقع دولت‌ها با وضع تعرفه وارداتی سعی می‌کنند بازار را برای محصولات وارداتی با قیمت کمتر محدود کنند. این موضوع نوعی مبارزه علیه دامپینگی است که از سوی تولیدکنندگان بزرگ فولاد جهان همچون چین انجام می‌شود. چین با تولید انبوه فولاد و با قیمتی ارزان، محصولات خود را وارد بازارهای هدف می‌کند. در نتیجه این اقدام، تولیدکنندگان داخلی به دلیل گران بودن قیمت تمام شده توان چندانی برای رقابت با محصولات چینی یا روسی نداشته و به راحتی بازار را به کشورهای دیگر واگذار می‌کنند.

دولت‌ها برای حفظ صنعت کشور خود ترجیح می‌دهند واردات محصولاتی با قیمت کمتر نسبت به تولیدات داخلی را محدود کنند تا حضور تولیدکنندگان داخلی در بازار پررنگ شود. حال در این میان کشور هند که در برنامه بلند مدت خود قصد دارد به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد منطقه تبدیل شود برای حمایت از صنعت فولاد خود اقدام به افزایش تعرفه واردات محصولات فولادی کرده است.

 
این کشور با توجه به واردات بیش از حد سال گذشته در حوزه محصولات فولادی تصمیم گرفت با افزایش ۲/۵درصدی عوارض گمرکی واردات این محصولات را کنترل کرده و حضور تولیدکنندگان داخلی خود را در بازارهای جهانی افزایش دهد.

 
سینگ تومار، وزیر صنعت فولاد هند در این‌باره اظهار کرد: افزایش عوارض واردات برای ایجاد یک فضای مناسب برای فولادسازان داخلی کشور و سوق دادن آنها به صادرات بیشتر محصولات انجام‌شده، این درحالی است که در همان زمان برای تقویت تولید داخل، اقدامات اولیه‌ای به‌وسیله دولت هند انجام شده است. در واقع هند در نظر دارد با افزایش عوارض، حضور خود را در بازارهای جهانی بیش از گذشته تقویت کند. براساس این اقدام نرخ عوارض گمرکی برای محصولات فولادی تخت تا ۱۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد، در حالی که این مقدار پیش از این ۷/۵درصد بوده است.

 
از سویی دیگر برای محصولات طویل، عوارض از ۵ درصد به ۷/۵ درصد افزایش خواهد یافت اما مقامات دولت هند اعلام کرده‌اند که این افزایش تعرفه روی محصولات فولادی وارداتی از کشورهای کره جنوبی و ژاپن که با دولت دهلی تفاهمنامه تجارت آزاد امضا کرده‌اند، اعمال نخواهد شد. هند پیش از این، عوارض ضد دامپینگ را روی محصولات تخت نورد گرم از جنس فولادهای ضدزنگ اعمال کرده بود.
بعد از رشد بی‌سابقه ۷۱ درصدی حجم واردات محصولات فولادی در سال مالی ۲۰۱۴، ۲۰۱۵م که افزون‌بر ۹/۳۲میلیون تن بود، فولادسازان هندی همواره از دولت هند درخواست می‌کردند که عوارض گمرکی واردات برای این محصولات را افزایش دهد.

 
یک فولادساز هندی می‌گوید که واردات ارزان از چین و روسیه موجب تضعیف جدی قیمت‌های داخلی شده است، در حالی که بسیاری از کارخانه‌های داخلی ظرفیت تولید خود را بالا برده بودند.
پیش از این دولت هند رضایت به افزایش حداکثر نرخ تعرفه‌های محصولات فولادی از ۱۰ تا ۱۵ درصد داده بود که دولت دهلی بار دیگر گزینه افزایش بیشتر عوارض گمرکی را انتخاب کرد. محاسبات کارشناسی نشان می‌دهند که افزایش تعرفه‌ها به طور میانگین قیمت واردات محصولات فولادی را تا ۶۰۰ روپیه (۹/۴ دلار) در هر تن افزایش می‌دهد.

 
خطر در کمین صنعت فولاد ایران

 
این اقدام هند علاوه بر اینکه بر صنایع داخلی آنها تاثیر دارد می‌تواند روی کشورهای فعال در بازار این کشور نیز اثرگذار باشد. ایران یکی از کشورهایی است که در بازار فولاد هند فعالیت می‌کند هرچند حضور ایران در این بازار پررنگ نیست اما افزایش تعرفه واردات محصولات فولادی هند می‌تواند بر این فعالیت اثرگذار باشد.

مرتضی آقاجانی، مدیرعامل فولاد هرمزگان درباره این موضوع گفت: بدون شک قیمت تمام شده فولاد در هند کمتر از ایران است در نتیجه افزایش ۲/۵ درصدی تعرفه‌های وارداتی فولاد می‌تواند در حمایت از تولیدکنندگان هندی موثر باشد. اما متاسفانه به دلیل اینکه قیمت تمام شده در ایران بالاست با عوارض‌های وضع شده فعلی نمی‌توان رقابت زیادی در بازارهای جهانی داشته باشیم.

 
وی ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت حامل‌های انرژی و مواد اولیه، قیمت تمام شده برای فولاد در ایران نسبت به دیگر کشورها افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که هند با در اختیار داشتن منابع فراوان سنگ آهن و همچنین نیروی انسانی ارزان، فولادی با قیمت تمام شده کمتر را تولید می‌کند به همین دلیل افزایش ۲/۵ درصدی تعرفه واردات تاثیر بسیاری بر صنعت فولاد هند دارد.

 
به گفته مدیرعامل فولاد هرمزگان با توجه به افت قیمت‌های جهانی، تعرفه وارداتی زیر ۳۰درصد برای تولیدکنندگان ایرانی تاثیر چندانی ندارد. با وضعیت موجود و رکود بازار وضع عوارض‌های زیر ۳۰درصد به این معناست که بازار را به چین، روسیه و هند واگذار کنیم.

 
آقاجانی افزود: به شخصه مطمئن هستم هزینه‌های تولید فولاد هند بسیار کمتر از ایران است. در نتیجه این کشور می‌تواند رقابت بهتری در بازار جهانی داشته باشد. باید به این نکته نیز توجه کرد که در زمان کنونی رکود در تمام جهان وجود دارد زیرا قیمت جهانی نفت از یک سو و اجرای طرح‌های عمرانی از سویی دیگر کاهش‌یافته در نتیجه رقابت در چنین بازاری بسیار دشوار است.

 
مدیرعامل فولاد هرمزگان در ادامه درباره حضور ایران در بازار هند اظهار کرد: ایران حضور وسیعی در بازار فولاد هند ندارد اما نمی‌توان این حضور را در حد صفر دانست در نتیجه می‌توان بیان کرد ایران حضور کمرنگی در بازار هند دارد. حال این افزایش ۲/۵ درصدی در تعرفه‌های وارداتی می‌تواند این حضور کمرنگ را تحت تاثیر قرار دهد.

 
 اما مشکل تنها به همین مسئله محدود نمی‌شود بلکه این موضوع می‌تواند تهدیدی برای بازار داخلی ایران به‌شمار آید. با افزایش تعرفه‌های وارداتی فولاد به هند، کشورهای حاضر در بازار این کشور به سوی بازار ایران کشیده می‌شوند تا محصولات خود را راحت‌تر از گذشته صادر کنند به همین دلیل این موضوع برای تولیدکنندگان داخلی نوعی تهدید به‌شمار می‌آید.
به طور کلی اقدام دولت هند برای افزایش تعرفه‌های گمرکی واردات فولاد می‌تواند منجر به تغییر میزان صادرات فولاد ایران به این کشور شده و از سویی دیگر واردات فولاد از کشورهایی دیگر به ایران را افزایش دهد در نتیجه این موضوع خبر چندان خوبی برای صنعت فولاد ایران نبوده و تولیدکنندگان باید نسبت به این موضوع آگاه باشند.

 
 افزایش تعرفه و ایجاد فرصت بازرگانی

 
اما جالب است که برخی دیگر از فعالان صنعت فولاد این اتفاق را فرصتی برای بخش بازرگانی ایران می‌دانند و معتقدند ورود کشورهای دیگر از بازار هند به ایران می‌تواند فرصتی در بخش بازرگانی ایران ایجاد کند اما همین موضوع از نگاه تولید داخلی می‌تواند نوعی خطر تلقی شود.
حسین عباسی، مدیر کارخانه مجتمع فولاد جنوب درباره تاثیر افزایش تعرفه واردات فولاد بر حضور ایران به صمت گفت: از آن جایی که هندوستان یکی از تولیدکنندگان بزرگ فولاد است در نتیجه ایران صادرات چندانی به این کشور ندارد. به همین دلیل این موضوع نمی‌تواند بر بازار صادرات محصول به هند تاثیرگذار باشد.

وی بیان کرد: به طور کلی افزایش تعرفه‌های واردات فولاد در هند می‌تواند فضای فعالیت‌های اقتصادی را محدود کند در نتیجه صادرات محصولات فولادی به هند از سوی ایران یا هر کشور دیگری محدود خواهد شد.با توجه به گفته‌های مدیر کارخانه مجتمع فولاد جنوب می‌توان نتیجه گرفت که هند به دنبال تقویت واحدهای تولیدی خود برای حضور قدرتمند در بازارهای جهانی است و از سویی دیگر تلاش می‌کند تا با پدیده دامپینگ چین به عنوان تولیدکننده بزرگ فولاد مبارزه کند.

 
عباسی درباره این موضوع که آیا با افزایش تعرفه واردات فولاد در هند خطری در کمین تولیدکنندگان ایرانی است، افزود: این موضوع از دیدگاه بازرگانی تهدید محسوب نمی‌شود زیرا کشورهای دیگر که برای فروش در بازار هند با مشکل مواجه می‌شوند برای فروش محصولات وارد بازار ایران می‌شوند. اما از دیدگاه تولید باید گفت ورود کشورهای دیگر به بازار ایران خطری برای تولیدکنندگان داخلی به‌شمار می‌آید به همین دلیل بهتر است ما با تولید بیشتر محصولاتی همچون تختال و بیلت حضور خود را در بازارهای صادراتی تقویت کنیم.

استیل پدیا خبر و گزارش صنعت فولاد و فولادسازی فوق را از روزنامه گسترش صمت بازتاب نموده است.