استان سیستان و بلوچستان واقع در جنوب شرقی ایران با مساحت ۱۸۱هزار و ۷۲۶ مترمربع، ۱۱درصد مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده و به دلیل برخورداری از شرایط زمین‌شناسی ویژه، ظرفیت بالایی برای تشکیل انواع معدنی دارد.

به گزارش استیل پدیا، وجود انواع کانی‌های فلزی و غیرفلزی تا املاح معدنی موجود در شورابه‌ها، گواهی بر ثروت بزرگ این استان است. حال با توجه به اهمیت موادمعدنی و جایگاه آن سازمان‌های مختلف دولتی و خصوصی سرمایه‌ گذاری و برنامه‌ریزی‌هایی برای دستیابی به این ذخایر انجام داده‌اند. در استان سیستان و بلوچستان به‌عنوان یکی از پر ظرفیت‌ترین استان‌ها، پهنه‌بندی‌های معدنی انجام شده و سازمان‌های تخصصی همچون ایمیدرو، سازمان زمی ن‌شناسی و اکتشافات معدنی و شرکت تهیه تولید موادمعدنی فعالیت‌های گسترده‌ای روی این پهنه‌ها در دست اجرا دارند.

انتخاب ۴محدوده

 
افزایش تولید مواد معدنی علاوه بر ایجاد ارزش‌ افزوده‌ای که به همراه خواهد داشت منجر به رشد اقتصادی و رونق گرفتن منطقه خواهد شد.

علی اصغرزاده، مدیر اکتشافات سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایمیدرو درباره فعالیت‌های اکتشافی استان سیستان و بلوچستان اظهار کرد: حدود ۸۰هزار کیلومترمربع از استان سیستان و بلوچستان یعنی پهنه نوار محلی و سراوان در اختیار سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران قرار دارد. ازجمله اقدامات انجام‌شده در این بخش‌ها پایان یافتن پی‌جویی و شناسایی پهنه سراوان است که منجر به شناسایی ۴۰ محدوده امید بخش شده و گزارش‌های آن، ارائه شده است. هم‌اکنون ۴ محدوده برای ادامه کار انتخاب شده تا وارد مرحله بعدی اکتشافات شود.

 
وی به مواد معدنی مورد نظر برای اکتشافات معدنی اشاره کرد و گفت: عمده مواد معدنی که در پهنه سراوان مدنظر قرار دارد کرومیت و پلی‌متال است. به همین دلیل ۴ محدوده انتخاب شده این کانی‌ها را در خود جای داده که در ۲ پهنه کرومیت و ۲ پهنه دیگر مواد پلی متالی را شامل می‌شود.

شرایط ویژه جغرافیایی

 
بهروز برنا، معاون اکتشافات سازمان زمین‌ شناسی و اکتشافات معدنی نیز درباره ظرفیت‌های معدنی استان سیستان و بلوچستان اظهار کرد: استان سیستان و بلوچستان به‌ عنوان یکی از استان‌های بزرگ ایران، از موقعیت جفرافیایی خاصی برخوردار است و ضمن هم مرز بودن با ۲ کشور افغانستان و پاکستان به آب‌های آزاد نیز راه دارد. او در ادامه به شرایط زمین‌شناسی ویژه سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: جنوب استان محدوده (زون) مکران و در قسمت شمالی محدوده (زون) شرقی ایران قرار گرفته است. همچنین کمربند بّزمان- ارومیه که از این استان گذر می‌کند کمربند مس، طلا است. از طرفی وجود ۲ کوه آتشفشانی مهم «تفتان» و «بزمان» و همچنین «کوه سلطان» که در خاک پاکستان قرار دارد از دیگر ویژگی‌های سیستان و بلوچستان است زیرا این کوه‌ها مسیر مناسبی برای کانی‌سازی مس و طلا است و اوج آن، «جبال بارز» است.

 
برنا به اقدامات انجام‌شده سازمان زمین‌ شناسی و اکتشافات معدنی اشاره کرد و گفت: این سازمان، نقشه‌های پایه استان را از لحاظ زمین‌شناسی و ژئوشیمی تهیه کرده و برای برخی از مناطق عملیات ژئوفیزیک هوایی را انجام داده است. اما با توجه به ظرفیت بالای معدنی این استان، می‌توان اقدامات بیشتری برای شناسایی ذخایر این استان در دستور کار قرار داد. همچنین سازمان زمین‌شناسی در سواحل جنوبی چابهار ذخیره‌ای ۴۰۰هزار تنی از «لوماشل» یا همان «صدف کوهی» را کشف کرده است. از دیگر اقدامات این سازمان، فعالیت‌هایی انجام شده روی شورابه‌های دریا است که نتایج قابل قبولی همچون وجود موادی مانند منیزیا، پتاس و لیتیوم حاصل شده است.

راه‌ اندازی کارخانه شمش آنتیموان

 
به گفته وی از جمله ذخایر معدنی و شاخص سیستان و بلوچستان، آنتیموان است که کارخانه تولید شمش آن به زودی راه‌اندازی خواهد شد. وی اظهار کرد: محور نصرت آباد نیز ذخایر کرومیت ایران را در خود جای داده است. کوه‌های «بشاگرد» نیز که بخشی از آن در منطقه فنوج است ذخایری از منگنز، کرومیت و تیتان دارد.

 
برنا گفت: این استان از وجود مس بی‌بهره نیست و ذخایر موجود در کوه لار، شوین، چهل کوره ذخایر مهم مسی این استان را تشکیل می‌دهند. به‌تازگی این استان رنگ طلا به خود گرفته و دلیلش ذخایر موجود در بزمان، سیاه جنگل و تعدادی از ذخایر طلا در نقاط مختلف استان است. از دیگر مواد معدنی سیستان قلع و تنگستن است. از طرفی آثاری از سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در این منطقه دیده شده و برای ایجاد ژن لیتیوم سنگی نیز ظرفیت مناسبی دارد. البته یکی از ذخایر خوب و قابل توجه منیزیت کشور در منطقه خاش این استان جای گرفته است.

 
معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی افزود: سیستان و بلوچستان از نظر ذخایر معدنی فلزی، غیرفلزی و سنگ‌های تزئینی، استانی ویژه شناخته شده است. گرانیت‌های خاص که به آن «ابری» گفته می‌شود در مرکز استان یعنی زاهدان وجود داشته و از معروفیت ویژه‌ای در کشور برخوردار است. ذخایر آهنی پلاسری بزمان و منطقه ایرانشهر نیز از دیگر ظرفیت‌های معدنی سیستان است.

 
برنا بر این باور است که هرچه از ذخایر معدنی استان و سیستان و بلوچستان گفته شود، کم است. زیرا یکی از هدف‌های مهم اکتشافی کشور در این استان قرار گرفته و خوشبختانه اکتشافات برای اخذ ذخایر مطلوب در حال اجراست و ادامه دارد. به‌ویژه که پهنه بندی در این استان انجام‌شده و سازمان‌های مختلف همچون توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی براساس اطلاعات پایه سازمان زمین‌شناسی در حال فعالیت هستند. شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران نیز در این زمینه اقداماتی را انجام داده و شرکت‌های خصوصی نیز، در محدوده‌های معدنی در حال فعالیت هستند. در واقع افزایش اکتشافات معدنی که منجر به افزایش تولید مواد معدنی خواهد شد علاوه بر ایجاد ارزش‌افزوده باعث رونق اقتصادی در این منطقه نیز خواهد شد.

- نرگس قیصری-

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان