ترکیه یکی از کشورهایی بوده که در سال‌های اخیر، همکاری‌های معدنی گسترده‌ای با ایران داشته است. تجربه موفق آنها در همکاری‌های معدنی در معادن سرب و روی قزوین، نشان‌دهنده زمینه‌های گسترده همکاری بین ۲ کشور است.

به گزارش استیل پدیا، پس از دستیابی ایران و کشورهای صنعتی جهان به توافق هسته‌ای هم، ترکیه نخستین کشوری بود که برای شروع فصل جدید روابط معدنی اعلام آمادگی کرد. اولویت آنها برای این تعاملات، معادن زغال‌ سنگ، فروکروم و طلا بوده است. با این حال به‌دلیل یکسان بودن، ساختارهای زمین‌ شناسی ۲ کشور و شباهت‌های فرهنگی، همکاری‌های می‌تواند به بیش از حوزه‌های این چند ماده معدنی گسترش یابد.

اکنون که چهارمین نمایشگاه تجاری بین‌المللی محصولات، ماشین‌آلات و فناوری‌های آلومینیوم (آلواکپسو ۲۰۱۵) به اتمام رسیده است، چشم ایران به ترکیه دوخته شده تا در صورت امکان، در این حوزه هم به همکاری با ترکیه و حتی صادرات محصولات خود به بازار آن اقدام کند. در روز آخر این نمایشگاه هم، شرکت آسان آلومینیوم ترکیه، یکی از بزرگترین تولید کنندگان آلومینیوم این کشور از سفر آنها به ایران خبر داد که در هفته آینده انجام خواهد شد؛ سفری که اثبات می‌کند، تمایل ایران برای همکاری با ترکیه، یک طرفه نیست و در آینده می‌توان منتظر تعاملات بیشتر ۲ کشور در این حوزه بود.

 
از آلواکسپو چه خبر؟

 
این نمایشگاه از ۸ تا ۱۰ اکتبر (۱۶ تا ۱۸ مهر) در مرکز اکسپوی استانبول برگزار شد. آلواکسپو بزرگترین نمایشگاه صنعت آلومینیوم منطقه اوراسیا (آسیا و اروپا) و تنها نمایشگاه صنعت آلومینیوم ترکیه به شمار می‌آید. این نمایشگاه به‌وسیله هانوفر مسه فوارچیلیک، یکی از زیرمجموعه‌های دوچ مسه در ترکیه برگزار شد و حمایت کامل «تالساد» انجمن صنایع آلومینیوم ترکیه، را هم با خود به همراه داشت.

 
یکی از سالن‌های آلواکسپو به‌صورت ویژه به صنعت آلومینیوم ترکیه و فعالان در این بخش اختصاص یافت. صنعت آلومینیوم ترکیه در آلواکسپو ۲۰۱۵ آخرین دستاوردها و محصولات خود در حوزه‌های خودروسازی، ساختمان‌سازی، کالاهای مصرفی، بسته‌ بندی، صنایع دفاعی، انرژی، صنایع هوایی، حمل‌ونقل و دیگر صنایع مصرف‌ کننده آلومینیوم را در معرض دید عموم قرار داد. در ۲ سالن دیگر این نمایشگاه هم شرکت‌های مطرح صنعت آلومینیوم جهان اعم از تولید کنندگان مواد اولیه، مواد مصرفی، تامین‌ کنندگان فناوری، سازندگان ماشین‌آلات و تولید کنندگان شمش آلومینیوم و محصولات آلومینیومی حضور یافتند.

 
از ایران نیز ۳ غرفه در آلواکپسو ۲۰۱۵ حضور داشتند که مانند دوره قبل این نمایشگاه، شاخص‌ ترین غرفه متعلق به شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) بود. از شرکت‌های مطرح شرکت‌ کننده در آلواکسپو ۲۰۱۵ هم می‌توان به گروه «اینداکتوترم»، «قطر آلومینیوم»، «گروه اس‌ام‌اس» و «یوسی روسال» اشاره کرد.

 
آمار دوره قبل آلواکسپو

 
در دوره قبلی این نمایشگاه یعنی در آلواکسپو ۲۰۱۳ افزون بر ۱۵۱ شرکت بین‌المللی از ۳۲ کشور جهان آخرین دستاوردهای خود را در معرض دید بازدید کنندگان قرار دادند. از ایران هم ۳ شرکت در آلواکپسو ۲۰۱۳ حضور داشتند. همچنین در این نمایشگاه ۱۶۳ شرکت آلومینیومی از ترکیه نیز حضور داشتند.

 
در مجموع افزون‌ بر ۱۰هزار و ۵۶۰ نفر نیز از ۷۵ کشور دنیا از این نمایشگاه بازدید کردند. نکته جالب اینجاست که غرفه شرکت‌های ایرانی در آلواکپسو ۲۰۱۳ در بین غرفه کشورهای خارجی (بدون احتساب ترکیه به‌ عنوان میزبان) در این نمایشگاه با ۲۷۷ نفر بیشترین میزان بازدید را به خود اختصاص داد.

 
تلاش ترکیه برای توسعه صنعت آلومینیوم

 
برگزاری آلواکسپو، تنها تلاش ترکیه برای توسعه صنعت آلومینیوم خود نبوده است. این کشور، در کنار این نمایشگاه بزرگ منطقه‌ای به برگزاری هفتمین سمپوزیوم آلومینیوم هم اقدام کرد؛ مراسمی که در آن چهره‌هایی مانند مدیر برگزاری نمایشگاه، مدیر انجمن آلومینیوم اروپا، رییس کمیته برگزاری سمپوزیوم آلومینیوم، مدیر انستیتوی مواد مرکز تحقیقات مرمره، رییس هیات‌ مدیره اتاق مهندسان مواد و فلزات ترکیه، رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع آلومینیوم ترکیه، رییس هیات‌مدیره انجمن صادرکنندگان فلزات آهنی و غیرآهنی استانبول، رییس انجمن صادرکنندگان ترکیه و عدنان ییلدیریم، معاون وزیر اقتصاد ترکیه حضور داشتند و به‌ عنوان سخنران به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.

 
 بررسی جایگاه صنعت آلومینیوم در ترکیه و همچنین چشم‌ انداز این صنعت در منطقه آسیا و اروپا از موضوعات اصلی مورد بحث در این گردهمایی بود. شاید بتوان چنین نمایشگاه‌ها و رویدادهایی را بخشی از برنامه‌های دولت ترکیه برای توسعه صنعت آلومینیوم خود دانست. این کشور، پیش از این هم در تلاش بود که با ارائه گزارش‌های تحلیلی از وضعیت بازار عرضه و تقاضای آلومینیوم، سرمایه‌ گذاران خارجی را به سمت خود بکشاند؛ تلاش‌هایی که البته تا اندازه‌ای هم موفقیت‌ آمیز بوده و اکنون به دلیل هزینه پایین‌تر انرژی و نیروی انسانی در ترکیه، بسیاری از قراضه‌های آلومینیوم اروپا به این کشور فرستاده می‌شوند تا ذوب و تبدیل به ورق‌ها یا پروفیل‌های آلومینیومی شده و دوباره صادر شوند. مرکز زمین‌ شناسی امریکا، ظرفیت تولید آلومینیوم ترکیه از محل قراضه‌ها را بیش از ۹۵۰هزار تن برآورد می‌کند.

مذاکره با شرکت‌های ترکیه‌ای

 
در حاشیه نمایشگاهی که ترکیه برای ترویج صنعت آلومینیوم خود برگزار کرد، برخی از مدیران ایرانی به دنبال یافتن شرکای تجاری بودند. مدیرعامل گروه کارخانه‌های تولیدی نورد آلومینیوم اعتقاد دارد صنعت آلومینیوم ایران به سطحی از دانش فنی رسیده که بتواند در عرصه بین‌المللی حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. او در عین حال از مذاکرات جدی گروه کارخانه‌های تولیدی نورد آلومینیوم با شرکت آسان ترکیه برای همکاری و مشارکت سخن گفته بود؛ مذاکراتی که به نظر می‌رسد به نتیجه رسیده و با سفر نمایندگان این شرکت به ایران در هفته آینده، در کشور ما ادامه خواهد یافت.

 
حسنعلی رضایی‌مقدم، مدیرعامل گروه کارخانه‌های تولیدی نورد آلومینیوم تاکید کرده بود که به‌ تدریج و با لغو تحریم‌ها فضای رقابتی در بازار داخلی برای صنعت آلومینیوم بسیار شدیدتر خواهد شد.

 
وی افزوده بود: نمایشگاه در سطح بسیار خوبی برگزار شده است و یکی از مواردی که نظر مرا به خود جلب کرد، یکسری از ماشین‌ آلاتی بود که می‌توانند مورد استفاده صنعت ما قرار بگیرند و این ماشین‌ آلات، دستگاه‌های پرس هستند که در پرس ضایعات آلومینیوم برای اینکه پرت کمتری در سیستم کوره‌ها داشته باشیم بسیار مفید هستند. وی ادامه داد: ما باید برای عقب نیفتادن در این رقابت باید از نظر تجهیزات و فناوری خودمان را به دنیا برسانیم و به روز کنیم. برای تحقق این هدف نیاز به سرمایه‌ گذاری‌های جدید در صنعت آلومینیوم داریم.

به‌ عنوان مثال در حال حاضر در ترکیه فویل با وزن بالا تولید می‌شود که در نتیجه باعث می‌شود صنایع مصرف‌ کننده آن با ضایعات کمتری مواجه شده و قیمت تمام شده آنها کاهش یابد و محصولات آنها نیز رقابت‌ پذیرتر می‌شود. در ترکیه هم‌ اکنون فویل ۲۵ تنی تولید کرده‌اند در حالی که وزن فویل تولیدی ما کمتر از ۲ تا ۲/۵ تن است. به همین دلیل ما نیاز به سرمایه‌ گذاری بیشتر برای انتقال دانش فنی به‌روز به کشور هستیم.

 
به گفته رضایی، ایرالکو و المهدی هرمزال این توانمندی را دارند که بتوانند نیاز بازار داخلی را تامین کنند و صادرات هم داشته باشند. متاسفانه گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که مجبور می‌شویم مواد اولیه مورد نیاز خود را با قیمت بالاتر از بازار آزاد خریداری کنیم.

فرصتی برای دسترسی به بازار کشور همسایه

 
همکاری معدنی و تجاری با ترکیه، تنها گزینه آلومینیوم ایران نیست. این کشور، بازار خوبی هم برای صنایع آلومینیوم داخلی محسوب می‌شود. این کشور ۷۵میلیونی، تولید آلومینیوم اندکی از محل بوکسیت و منابع اولیه دارد و از طرفی تاکنون بر تقویت صنایع پایین‌ دستی تمرکز کرده است و بسیاری از محصولات آلومینیومی خود را وارد می‌کند. ترکیه با آنکه صادرکننده محصولات آلومینیومی هم هست، تنها اقدام به صدور محصولاتی مانند ورق و پروفیل می‌کند.

مصرف سرانه آلومینیوم در کشور به‌ طور نسبی پرجمعیت ترکیه، ۸ کیلوگرم در سال است؛ در حالی که این رقم در جهان به ۱۲ کیلوگرم می‌رسد. تفاوت مصرف سرانه آلومینیوم ترکیه و جهان نشان‌ دهنده ظرفیت بالقوه بازار این کشور برای واردات و مصرف مقادیر بیشتری از این فلز است.

 
خودروسازهای ترکیه هم در حال توسعه فعالیت‌های خود هستند و به‌ طور روزافزونی نیازشان به آلومینیوم بیشتر می‌شود. این سخن را سرپرست شرکت آلومینیوم المهدی هرمزال در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد. محمد آشفته آج‌بیشه ادامه داد: با توجه به آنکه قیمت آلومینیوم در بازار لندن هم نسبت به ماه گذشته تا حدود ۱۰۰ دلار در هر تن افزایش یافته، فرصت خوبی است که با توسعه صادرات، منابع مالی مورد نیاز برای واردات و تامین مواد اولیه مورد نیاز را فراهم کنیم.

 
 وی در پایان گفت: با وجود آنکه تولید آلومینیوم کشورهای حوزه خلیج‌ فارس تا نزدیکی ۶میلیون تن در سال رسیده است، هنوز هم ترکیه و کشورهای عربی می‌توانند بازار خوبی برای صادرات آلومینیوم ایران باشند و با رقابت بین این کشورها برای دسترسی به محصولات صادراتی ایران، وضعیت رقابتی کشور هم بهبود بیشتری پیدا می‌کند.

- مهدی نیکوئی-

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان