یکی از زنجیره‌های اساسی تولید فولاد، گندله‌ سازی است که در ایران جزو آن حلقه‌هایی است که به‌ طور متوازن به اندازه بخش‌های دیگر رشد نکرده و در حقیقت در این بخش با کمبود مواجه هستیم.

به گزارش استیل پدیا، چنانکه لازم است ظرفیت تولید گندله در ایران برای رسیدن به اهداف چشم‌ انداز فولادی، از حدود ۲۳میلیون تن فعلی به ۸۴ میلیون تن تا سال ۱۴۰۴ برسد. بر این اساس در سال‌های اخیر شرکت فنلاندی «اتوتک» اقدام به احداث کارخانه‌های گندله‌ سازی با ظرفیت‌های تولید ۵ میلیون تنی کرده است اما در برنامه‌های آینده میزان ظرفیت‌ها برای واحدهای جدید گندله‌ سازی تغییر کرده و تا ۱/۵ میلیون تن کاهش یابد.

افزایش ۴ برابری واحدهای گندله‌ سازی

 
«گندله‌ سازی» به‌ عنوان یکی از حلقه‌های زنجیره تولید فولاد نیازمند گسترش و افزایش واحدهای گندله‌ سازی است به همین دلیل لازم است این ظرفیت‌ها به‌ طور تقریبی ۴ برابرافزایش یابدتا بتواند اهداف صنعت فولاد ایران را پاسخ دهد.جمشید ملارحمان، معاون طرح‌های توسعه‌ای معدن و صنایع معدنی ایمیدرو درباره طرح‌های گندله‌ سازی «اتوتک» در ایران می‌گوید: درحال‌ حاضر شرکت «اتوتک» نسبت به راه‌ اندازی یا اجرای طرح توسعه ۱۵میلیون تن گندله در «گل‌گهر» اقدام کرده که این مسئله می‌تواند کشور را در زمینه تامین گندله به خودکفایی برساند.

وی می‌افزاید: درحال‌ حاضر ۵میلیون تن از این پروژه در دست بهره‌ برداری، ۵میلیون تن با پیشرفت فیزیکی ۷۶درصد و ۵میلیون تن با پیشرفت فیزیکی حدود ۳۰درصد در دست اجراست. وی خاطرنشان می‌کند: براساس طرح جامع فولاد کشور ظرفیت تولید گندله تا سال ۱۴۰۴ باید از حدود ۲۳میلیون تن فعلی به ۸۴ میلیون تن برسد بنابراین برای این میزان افزایش باید واحدهای گندله‌ سازی با ظرفیت‌های گوناگونی در کشور احداث شود.ملارحمان درباره فناوری مورد استفاده «اتوتک» در طرح‌های گندله‌ سازی بیان می‌کند: فناوری‌هایی که این شرکت مورد استفاده قرار می‌دهد همان روش متداول «لورگی» است که روش خوب و قابل قبولی در ایران است.

ظرفیت‌های گوناگون گندله‌ سازی

 
هومان خواجه‌ نصیری، مدیر ارشد بازاریابی پروژه‌های گروه صنعتی بازرگانی ایران ـ اروپا و نماینده رسمی شرکت فنلاندی «اتوتک» می‌گوید: شرکت «اتوتک» فناوری ساخت گندله را ۳۵ سال پیش در فولاد خوزستان و فولاد مبارکه شروع کرده و هم‌ اکنون در پروژه‌های جدید فعالیت خود را ادامه می‌دهد. وی می‌افزاید: این شرکت هم‌ اکنون ۲ پروژه احداث کارخانه گندله‌ سازی هر یک به ظرفیت ۵میلیون تن را در دست اجرا دارد که پس از احداث و تکمیل گندله‌ سازی شماره یک شرکت صنعتی معدنی «گل‌گهر» به ظرفیت ۵میلیون تن، برای اجرای پروژه گندله‌ سازی شماره۲ «گل‌ گهر» نیز با این شرکت قرارداد بست که این پروژه هم‌ اکنون درحال احداث است و ۸۵درصد پیشرفت فیزیکی داشته است ضمن اینکه یک کارخانه گندله‌ سازی ۵میلیون تنی نیز برای شرکت سنگ‌آهن گهر زمین در دست اجرا دارد.

هومان خواجه‌ نصیری می‌افزاید: در چند سال اخیر مجموع ظرفیت پروژه‌های گندله‌ سازی اجرا شده یا در حال اجرای شرکت «اتوتک» در ایران به ۱۵میلیون تن می‌رسد. همچنین در شرف امضای قرارداد احداث یک کارخانه دیگر گندله‌ سازی در بافق یزد به ظرفیت ۵میلیون تن در سال هستیم که با این شرایط ظرفیت پروژه‌های گندله‌ سازی اجرا شده یا در دست اجرای اتوتک در ایران، افزون‌ بر۲۰میلیون تن خواهد شد.

وی تاکید می‌کند: البته در یک‌سال اخیر برنامه‌ای که این شرکت مد نظر قرار داده احداث کارخانه‌هایی با ظرفیت ۲/۵ میلیون تن و کمتر است تا دست مشتریان در انتخاب ظرفیت‌های موجود باز باشد و تمهیداتی اندیشیده شده که تنها روی کارخانه‌های با ظرفیت بالا کار نشود. وی خاطر نشان می‌کند: در برنامه آینده حدود ۶ پروژه گندله‌ سازی از ظرفیت ۱/۵ میلیون تن، ۲/۵ میلیون تن و ۵میلیون تن در نظر گرفته شده که همگی در مرحله مذاکره هستند.

احداث کارخانه کنسانتره‌ سازی

 
خواجه‌ نصیری درباره احداث کارخانه کنسانتره‌ سازی مجتمع فولاد خراسان بیان می‌کند: شرکت «اتوتک» همچنین قرارداد ساخت کارخانه تولید کنسانتره سنگ‌آهن در ایران به ارزش ۴۵میلیون یورو را به‌دست آورده است.به گفته وی، براساس این قرارداد، شرکت «اتوتک» فناوری مورد نیاز برای فرآوری سنگ‌آهن را در اختیار کارخانه جدید شرکت «مجتمع فولاد خراسان» ایران قرار خواهد داد. ارزش قرارداد شرکت «اتوتک» با شرکت بین‌المللی مهندسی ایران ۴۵میلیون یورو است که حدود ۱۰میلیون یورو از آن در ۳ماه سوم سال ۲۰۱۵م ثبت خواهد شد.

وی تصریح می‌کند: ظرفیت سالانه این کارخانه ۲/۵ میلیون کنسانتره سنگ‌آهن خواهد بود و انتظار می‌رود این کارخانه در سال ۲۰۱۷م به بهره‌ برداری برسد. تعهدات «اتوتک» در قالب این قرارداد شامل ساخت یک کارخانه کامل فرآوری سنگ‌آهن و کل زنجیره تولید از آزمون مواد خام گرفته تا توسعه فرآوری و کنسانتره‌سازی و آب‌ زدایی است. به علاوه، «اتوتک» خدمات پایه‌ای مهندسی، عرضه تجهیزات کلیدی فرآوری و خدمات مشاوره ساخت و بهره‌ برداری را نیز انجام خواهد داد.

وی اظهار می‌کند: در ایران باید تمهیداتی اندیشیده شود که براساس آن برای اجرای پروژه‌ها تنها با یک شرکت صاحب فناوری قرارداد امضا شود زیرا زمانی که از شرکت‌های مختلفی استفاده می‌شود امکان تعمیر دستگاه‌ها و تامین قطعات وجود نخواهد داشت.به گفته وی، زمانی که از فناوری‌های متعددی استفاده شود امکان دسترسی به تمامی امکانات مورد نیاز کاهش خواهد یافت اما استفاده از فناوری صاحب نامی که در تمام دنیا جواب خود را به خوبی پس داده است این امکان را ایجاد می‌کند قراردادهای طولانی با شرایط بهتری بسته شود.

خواجه نصیری عنوان می‌کند: در برزیل هم «اتوتک» کارخانه‌های با ظرفیت ۲/۵ میلیون تن آغاز کرده و آن را به ۹/۵ میلیون تن رساند در ایران هم همین برنامه در دست اجراست تا به مرور ظرفیت‌ها افزایش پیدا کند.وی یادآوری می‌کند: در ایران نباید مسئولان خود را درگیر تقسیم کردن معادن به ظرفیت‌های کوچک تر کنند بلکه باید به‌ دنبال جبران کمبودها باشند و ظرفیت‌ها را بالا ببرند که برای این کار لازم است از فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌ گذاران مناسب استفاده کنند.

وی خاطرنشان می‌کند: «اتوتک» در اجرای پروژه‌های فرآوری معدنی، خدمات مهندسی پایه و تامین تجهیزات کلیدی پروژه را به مشتریانش ارائه می‌کند. این شرکت درحال‌ حاضر خدماتش را به ۸۰ کشور دنیا ازجمله ایران عرضه می‌کند و در برخی حوزه‌ها مانند ذوب مس با فناوری فلش تنها دارنده معتبر دانش فنی در سطح جهان محسوب می‌شود.

مدیر ارشد بازاریابی پروژه‌های گروه صنعتی بازرگانی ایران ـ اروپا، می‌گوید: «اتوتک» بزرگترین شرکت اروپایی در صنعت فرآوری بود که در جریان تحریم‌ها نه‌ تنها از ایران خارج نشد بلکه حضورش را در ایران حفظ کرد.

وی یادآوری می‌کند: این شرکت حتی در اوج تحریم‌ها نیز از اجرای پروژه‌های خود در ایران قدم پس نگذاشت. در همین مقطع بسیاری از شرکت‌ها از ایران رفتند اما «اتوتک» با مشاوره و حمایت گروه صنعتی و بازرگانی ایران ـ اروپا متوجه شد که می‌تواند به حضور خود درکشور ادامه دهد و در ضمن از چارچوب قوانین تحریم‌ها نیز تخطی نکند. به نحوی که توانست به مقامات کنترل صادرات اروپا ثابت کند که فعالیتش مرتبط با شرکت‌ها یا افراد موجود در فهرست تحریم‌ها نبوده و مجوزهای صادراتی لازم را از اتحادیه اروپا به منظور کار در ایران بگیرد.

- بهناز صفری -

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان