بازارهای جهانی در حال عبور از گذرگاه باریکی هستند که نام آن را رکود می‌گذارند و بحران معنی‌اش می‌کنند. در ماه‌های اخیر ریزش‌ها و نوسانات پی در پی دامنگیر بسیاری از بازارها شده، از نفت گرفته تا فلزات پایه و پتروشیمیایی‌ها که در این میان، برآیند تاثیرات متقابل این بازارها بر همدیگر نیز خود اهرم فشاری دیگری در مسیر نزول بوده است.

به گزارش استیل پدیا، بازار فلزات با توجه به قرابت بالایی که با روند صنعتی شدن کشورها دارد و از دیگر سو افت‌های چشمگیر نرخ رشد اقتصادی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که وابستگی بیشتری با روند صنعت دارند، درگیر بحرانی شده‌اند که کماکان نیز ادامه دارد. این شرایط رکودی در گوشه و کنار دنیا بر بازارها سایه افکنده و بازار فولاد از این مقوله مستثنی نیست. بازار فولاد در مقیاس داخلی و جهانی از مهم‌ترین‌ بازارهایی است که با این وضعیت بحرانی دست به گریبان است و همچنان این رکود در حال عمیق‌ تر شدن است.

فولاد به‌ عنوان یک کالای استراتژیک، نقش بسزایی در اقتصاد دارد. این محصول که هم‌ اکنون در بازار داخلی در حدود یک میلیون و 150 هزارتومان بر هر تن مورد معامله قرار می‌گیرد، در بازارهای جهانی اما به‌طور متوسط در محدوده 320 دلار بر هر تن نوسان می‌کند که با توجه به شرایط تولید و هزینه‌های اولیه آن و بسیاری فاکتورهای دیگر، قیمت پایینی برای آن محسوب می‌شود.

در حال حاضر فاکتورهای مهمی در نوسانات بازارها دخیل هستند که گاه قدرت یکی بر دیگری چیره شده و مسیر را با سمت و سوی خود همگام می‌کند.هم اکنون اهرم دلار در بازارهای ایالات متحده از فاکتوری همچون افت بازار فولاد تاثیرگذارتر و مهم‌ تر است. در حالی که صنعت فولاد در ایالات متحده برای چندین دهه اوضاع چندان مساعدی نداشت، در ایام اخیر البته این شرایط وخیم‌ تر شده و به مرز هشدار رسیده است.

اگر چه یک دلار قوی و با ارزش نسبت به سایر ارزها، در ابتدای امر و در آغاز زنجیره عرضه ممکن است به ویژه برای شرکت‌ها همچون تولید‌ کنندگان فولاد چندان دلچسب نباشد، اما وزنه آن در کل بخش صنعت ایالات متحده بسیار سنگین است. ارزش بالای دلار ایالات متحده در کنار کاهش سرعت رشد اقتصاد چین، زمینه را برای ورود مقادیر بسیار زیاد و بی‌سابقه از فولاد خارجی ارزان به ایالات متحده آمریکا فراهم آورده که ضررهای سنگینی را بر تولید‌ کنندگان داخلی این کشور تحمیل کرده است.

براساس آمارهای رسمی منتشر شده از سوی اداره اطلاعات آمریکا، میانگین واردات ماهانه فولاد این کشور در سال 2014 تقریبا یک میلیون تن افزایش یافته که در مقایسه با سال 2013 میلادی از افزایش 38 درصدی حکایت دارد. براساس گزارش‌ها طی ماه ژوئن سال جاری، واردات فولاد به‌ طور متوسط 3/ 3 میلیون تن در ماه ثبت شده که تقریبا در همان محدوده سال گذشته است.

بیشترین حجم فولاد وارداتی آمریکا از چین است که بزرگ‌ ترین‌ تولید‌ کننده فولاد در جهان به شمار می‌رود. اگرچه اقتصاد این کشور چندی است در وضعیت بدی قرار داشته و افت‌های شدیدی را تجربه کرده که منجر به ایجاد اولین شیب نزولی در روند تقاضا برای فولاد شد، اما در پی تصمیمات دولت چین در راستای حمایت از تولیدات داخلی و نیز خودکفایی فولاد سازان چینی، کارخانه‌های تولید فولاد این کشور با وجود بسیاری از بحران‌های مالی، کماکان در حال ادامه تولید هستند.

بیشترین میزان این تولیدات به خارج از کشور صادر می‌شود. در نیمه اول سال جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه در سال 2014 میلادی، صادرات فولاد چین 28 درصد افزایش داشته است. به گفته کارشناسان، کاهش‌های اخیر ارزش یوآن، پتانسیل جذاب‌تر ساختن فولاد چین را برای خریداران و فعالان داراست. همچنین صادرات برزیل و روسیه نیز در مقیاس‌های قابل توجهی رشد داشته و این در حالی است که ارزش روبل به شدت در برابر دلار آمریکا کاهش یافته است.

در چنین شرایطی تولید‌ کنندگان آمریکایی هیچ چاره‌ای جز عقب‌ نشینی نداشته‌اند. اندرو لین، تحلیلگر ارشد فولاد در مورنینگ استار، بر این باور است که چشم انداز تولید فولاد ایالات متحده چندان امیدوار‌کننده نیست. وی می‌افزاید: «ما انتظار داریم تولید فولاد تا پایان سال جاری میلادی به 85 میلیون تن برسد که در مقایسه با میزان 98 میلیون تن در سال 2007 میلادی، رقمی نگران‌ کننده است. همچنین فکر نمی‌کنم تا سال 2020 میلادی موفق به بازگشت به همان سطوح سال 2007 میلادی شویم. در حال حاضر و نیز در بازه بلند مدت شرایط برای تولید کنندگان داخلی ایالات متحده به خصوص برای فولاد سخت خواهد بود.»

وی ادامه داد: سال هاست شرایط به‌ طور ناعادلانه برای تولید‌ کنندگان خارجی مهیا شده تا به راحتی به دامپینگ محصولات فولادی خود به ایالات متحده ادامه دهند. قوانین تجارت ایالات متحده نیاز به بازبینی دارد تا راه برای مقابله با این مشکل باز شود. این قوانین برای قرن بیست‌ویکم کارآمد نیستند. از ماه ژوئن، بسیاری از تولید‌ کنندگان فولاد آمریکا به وزارت بازرگانی این کشور متوسل شده‌اند، با این ادعا که کشورهایی همچون برزیل، چین، ژاپن و کره جنوبی با بهره‌ گیری از یارانه‌های دولتی یا دامپینگ فولاد (فروش در خارج از کشور با قیمتی ارزان تر از قیمت‌های داخلی)، در حال نقض قوانین تجارت بین‌ المللی هستند و با اشباع بازار با محصولات ارزان و نامرغوب، شرایط را برای فعالان داخلی ایالات متحده دشوار ساخته‌اند.

- منیـره نظامیوند چگینی-

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان