یکی از دغدغه های بخش معدن ایران همچون بسیاری از کشورهای جهان، مساله کم آبی است، زیرا بسیاری از معادن غنی کشور در مناطق کم آب و خشکسال قرار گرفته اند...

این در حالی است که تکنولوژی ها و روش های موجود برای فرآوری مواد معدنی همچون روش های جدایش فیزیکی، ثقلی یا فلوتاسیون غالبا نیازمند تامین آب برای جداسازی می باشند. از سوی دیگر هزینه های بسیار بالا در بازگرداندن آب به چرخه فرآیند با روش های مختلف آبگیری همچون ته نشینی با تیکنر و فیلتراسیون، علی رغم سرمایه گذاری بالا بازهم توانایی تامین آب برای فرآیندهای موجود را با مشکل مواجه می کند. همزمانی با بحران خشکسالی و کمبود آب در ایران، صنعت معدن نیز نه تنها محکوم بلکه موظف به مدیریت آب به عنوان یک وظیفه ملی است.

 
با توجه به این بحران چند سالی است که معدن داران و صنعتگران کارخانه های فرآوری به دنبال راه حلی برای تولید رقابتی بدون مشکلات آب هستند. برآیند این موضوع در سال های اخیر منجر به طبعیت از الگویی همچون الگوی مکان یابی برای کارخانجات پتروشیمی یعنی انتقال کارخانه های فرآوری به کنار سواحل کشور شد.

اما نکته حائز اهمیت این است که آیا با وجود عواملی همچون کاهش قیمت مواد معدنی در سطح بین المللی، کاهش میانگین عیار ماده معدنی استخراج شده از معادن، رشد صعودی پیوسته برای هزینه های حمل و نقل و همچنین نیاز به تامین زیر ساخت های لازم در این خصوص، باز هم توسعه کارخانه های فرآوری مواد معدنی در خط ساحلی کشور راه حلی بلند مدت خواهد شد؟

 
وجود طرح های توسعه گسترده در بخش معادن و صنایع وابسته به آن، فضای پروژه های بزرگ ملی همچون گل گهر 98 و چادرملو را ناگزیر به عملیاتی کردن این طرح یعنی تامین آب در نزدیکی معادن نمود.

این در حالی است که هزینه نمک زدایی یا آب شیرین کردن در کنار سواحلی همچون سواحل خلیج فارس با تکنولوژی موجود برابر 3 هزار تومان به ازای هر متر مکعب می باشد و با توجه به هزینه های پمپاژ تا کارخانه های فرآوری همچون گلگهر و چادرملو در استان های کرمان و یزد این رقم به 15 هزار تومان به ازای هر متر مکعب خواهد رسید با این وجود توجیه اقتصادی این طرح ها بسیار جذاب تر از انتقال کارخانه ها به کنار خط سواحل است ولی این هزینه برای آب نمک زدایی شده در بخش کشاورزی از نگاه اقصادی بسیار گران است و تنها با تکنولوژی های موجود کاربردهایی برای صنعت و آشامیدن خواهد داشت.

 
با تخصیص های صورت گرفته امکان انتقال سالیانه 500 میلیون متر مکعب آب از خلیج فارس بعد از شیرین سازی به فلات مرکز ایران وجود خواهد داشت. در فاز اول این طرح که قرار بر شیرین سازی 150 میلیون متر مکعب آب است، 40 میلیون متر مکعب به بندرعباس و 110 میلیون متر مکعب آن نیز به طول 300 کیلومتر در سه قطعه به کرمان و یزد منتقل می شود. قطعه دوم این مسیر به مسافت 130 کیلومتر تا مس سرچشمه و از مس سرچشمه به دو مصرف کننده دیگر که چادرملو و مجتمع فولاد اردکان است متصل خواهد شد.

در حال حاضر 135 کیلومتر از مسیر بندرعباس به سیرجان از دو طرف مسیر باز شده است و با توجه به اینکه لوله ها بایستی از روی زمین و برخی مناطق حفاظت شده محیط زیست عبور کند، نیازمند همکاری و کمک همه دستگاه های مرتبط می باشد.

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان